به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد،برای توسعه گیاهان دارویی در کهگیلویه وبویراحمد اختصاص ردیف مستقل اعتباری به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور پیشنهاد شد.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت:توسعه گیاهان دارویی استان تاکنون به علت کمبود اعتبار کند بود و مسئولان در تلاشند با اختصاص اعتبار مستقل به احیای مراتع، گامی بلند برای توسعه اقتصادی استان بردارند.
باقری فرد با اشاره به اینکه رقم اعتبار هزینه شده برای هر هکتار سه میلیون و ۸۰۰ هزار ریال است، گفت:براساس برآوردها، ۲۰۰ هزار هکتار ازمراتع استان قابلیت کشت گیاهان دارویی را دارند.
باقری فرد ادامه داد: توزیع بذر رایگان، نظارت فنی، کمک به قرق و حفاظت از طرح، از جمله حمایتهای منابع طبیعی برای رونق تولید گیاهان دارویی در استان است.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان اینکه سند توسعه گیاهان دارویی کهگیلویه و بویراحمد تدوین شده است گفت: توسعه گیاهان دارویی مراتع، کشت در مزارع و ایجاد صنایع تبدیلی در این سند پیش بینی شده است.
گیاهان دارویی یکی از ظرفیت های مطلوب اقتصادی هر منطقه است که در این میان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن بیش از 400 گونه گیاه دارویی از مجموع 2 هزار گونه گیاهی موجود یکی از متنوع ترین استان های کشور است.
در این بین 46 گونه گیاهی آندومیک و سه گیاه دارویی کمیاب دنیا شامل باریجه،آنغوزه و گزانگبین به وفور در ارتفاعات این استان یافت می شوند.
بومادران، بیلهر، جاشیر خوراکی، تره کوهی، کلوس،بن سرخ،کارده، آویشن، لاله واژگون، ترنجبین، خارو، خشت، چوش، درمه، برنجاس،کاسنی و سیاهدانه از جمله گیاهان دارویی و خوراکی در کهگیلویه وبویراحمد هستند.
هر چند برداشت بی رویه از گیاهان مرتعی ، چرای بی رویه دام و جولان سودجویان در مراتع موجب شده تا برخی از گیاهان دارویی از جمله آنغوزه ، باریچه و بادام در خطر انقراض قرار گیرند اما با تلاش مسئولان و همکاری مردم این گیاهان کمیاب هم اکنون در کهگیلویه و بویراحمد در سطح قابل توجهی کشت می شوند.
در این بین گیاه آنغوزه یکی از گیاهان دارویی با خواص بی شمار صنعتی و خوراکی است که بیشتر در ارتفاعات بالای هزار مترمربع میروید که با برنامه ریزی اصولی و علمی این گیاه می تواند تجارت پرسودی برای مردم استان رقم بزند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در این زمینه گفت: بیش از 30هزار هکتار گیاه دارویی آنغوزه در مراتع این استان کشت شده است که این میزان در سال های آینده به طور چشمگیر افزایش خواهد یافت.
غلامحسین حکمتیان با بیان اینکه این استان ظرفیت های بالایی در زمینه تولید گیاهان دارویی به ویژه آنغوزه دارد،افزود: با شناسایی و ساماندهی این ظرفیت ها علاوه بر حفاظت از مراتع می توان به افزایش تولید و اشتغال نیز کمک شایانی کرد.
وی بیان کرد:کشت گیاه آنغوزه از سال های پیش در برخی مناطق سردسیری کهگیلویه و بویراحمد آغاز شده و اقتصاد اهالی و مرتع داران را متحول کرده است و مردم به همین دلیل با دغدغه بیشتری به حفاظت و بهره برداری از مراتع می پردازند.
آقایان غلام حسین صفایی،ظفر خسروانی،عوض عوض پور و مندنی صفایی از دامداران و کشاورزان منطقه تنگ سرخ شهرستان بویراحمد هستند که از حدود 2 سال پیش با توصیه مسئولان به کشت گیاه مرتعی آنغوزه مشغول شده اند.
مندنی صفایی گفت: در حدود 60 هکتار از مراتع این منطقه گیاه آنغوزه کشت کرده ام که سالانه حدود 150 کیلوگرم شیرابه این گیاه را برداشت می کنم.
وی افزود:هرکیلو از این شیرابه را 130 هزار تومان میفروشم که ممر درآمد بسیار خوبی برای خود و خانواده ام است.
صفایی هزینه های بالای کارگر،کاشت و برداشت این محصول را بسیار بالا عنوان کرد و افزود: اگر دولت قیمت خرید این محصول از مرتعکاران را مقداری افزایش دهد با میل و رغبت بیشتری به این کار روی می آوریم.
با وجود تلاش هایی که انجام می شود نبود صنایع بسته بندی،وجود دلالان و واسطه ها ، نبود امکانات مناسب و لازم برای خرید تضمینی و بازاریابی ، نبود فناوری تولید و تجهیزات فرآوری و تبدیل از مهم ترین دلایل کمترین استفاده از ظرفیت گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم از در دست اقدام بودن سند توسعه گیاهان داروئی خبر داد و گفت: دستگاههای اجرایی و متولیان امر برای تدوین این سند تلاش کنند.
گوهرگانی اضافه کرد: مدیران دستگاههای اجرایی در حوزه اقتصادی در زمینه ارائه راهکار توسعه تولید، صادرات و برنامه ریزی برای فرآوری گیاهان داروئی در استان تدبیر لازم را بیندیشند.
وی از انتخاب استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان استان پایلوت در زمینه گیاهان دارویی خبر داد و افزود: سند توسعه گیاهان داروئی استان به صورت علمی و مطالعه شده تدوین می شود.
گوهرگانی خواستار همکاری مدیران، شرکتها، بخش خصوصی و تعاونیها برای عملی شدن سند توسعه گیاهان داروئی شد و گفت: استان کهگیلویه و بویراحمد شرایط لازم را برای توسعه گیاهان داروئی با توجه به ظرفیتهای موجود دارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در افق 10 ساله سند گیاهان مشخص شده که 5 درصد ارزش داروهای کشور از این استان تامین شود و اراضی استان به کشت گیاهان دارویی اختصاص داده شود.
گوهرگانی با اشاره به اینکه، توجه به این ظرفیت در استان موجب ایجاد اشتغال پایدار خواهد شد، افزود: کشت گیاه به لیمو تجربه بدی برای استان بود و در زمینه تولید گیاهان دارویی به گونه ای عمل شود که مانند به لیمو دچار ضرر و زیان نشویم.
به عقیده آگاهان کشت گیاهان دارویی می تواند نسخه شفابخش ایجاد فرصت های شغلی جدید، افزایش تولید و پیشگیری از تخریب مراتع به عنوان سه چالش مهم جامعه باشد اما این مقوله ظرفیتی مغفول در کهگیلویه و بویراحمد است.
سلیمان محمدی کارشناس مسئول بهره برداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان در این زمینه گفت: کهگیلویه و بویر احمد به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی و تنوع آب و هوایی آن از غنای گیاهی بسیار بالایی برخوردار است بطوریکه از 1200 گونه گیاهی شناسایی شده در استان 475 گونه آن دارویی است که این رقم 2/52 درصد از گونه های گیاهی اروپا و 6/62 درصد از گونه های گیاهی کشور است.
آمارها نشان می دهد که از مجموع 8000 گونه گیاهی در اروپا تنها 10 درصد آن معادل 800 گونه دارویی شناخته شده است در حالی که در کشور ایران 750 گونه گیاه دارویی وجود دارد و این در حالی است که سهم اروپا از فروش گیاهان دارویی 63 درصد و ایران 3/0 درصد و در استان کهگیلویه و بویراحمد 02/0 درصد است نشان دهنده این است که با وجود پتانسیل های بالا از این نظر متاسفانه سهم کمی از بازار گیاهان دارویی به ما اختصاص دارد.
وجود درختان جنگلی بلوط،بادام،بنه،كلخونگ،زالزالك،گلابي وحشي،مهلب،گردو،كنار،ريملك ، مورد ، زيتون ،اكاليپتوس وگياهان صنعتی ،خوراكی ودارويی نظيربيلهر،كرفس،آنغوزه،باريچه،بن سرخ ،تره كوهي،گون كتيرا،كاسني،ريواس،علف گاوزبان،كارده،موسير،وانواع آويشن وساير گياهان علوفه ای ودرختچه ای شرايط زيستی مناسبی را برای فعالیت و سرمایه گذاری دراستان كهگيلويه وبويراحمد فراهم نموده است.
عذرا دستفروش معروف گیاهان خوراکی شهر یاسوج می گوید: دراستان كهگيلويه وبويراحمد خانواده ای رانمی توان يافت كه ازاين نعمات لايزال الهی استفاده نکنند ،حتی درآمد اصلی بعضی ازخانواده های روستايی وعشايری از طريق بهره برداری ازمحصولات فرعی جنگل ومرتع و عرضه آن در بازار بوده و از اين طريق امرار معاش می کنند.
وی افزود:بسیاری از گیاهان خوراکی ودارویی مثل کلخنگ،بن،الزالک،بن سرخ،تره،انجک،برنجاس،قارچ و ریواس را که در بساط دارم از بوته کنان محلی که تنها ممر درآمدشان فروش این گیاهان است تهیه می کنم.
اسماء باقری کارشناس کشاورزی استان هم گفت: بنا براین با توجه به اهمیت موضوع و نقش آن در تجارت جهانی و اقتصاد کشور ایران و بالتبع اقتصاد استان کهگیلویه و بویر احمد و افزایش روز افزون این نقش و همچنین اهمیت گیاهان دارویی در سلامت بشر و جایگزینی این نوع مواد بجای مواد شیمیایی و نیز حفظ اکوسیستم منطقه با توجه به شرایط خاص توپوگرافی و اکولوژیکی استان، سرمایه گذاری در جهت حفاظت ،احیاء توسعه و یهره برداری بهینه از گیاهان دارویی و خوراکی و صنعتی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
معاون فنی منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد خواستار ایجاد و راه اندازی بازار گیاهان دارویی استان شد و گفت: عرضه طلای سبز به شکل دستفروشی و فروشگاههای کوچک عطاری زیبنده نیست.
گودرز باقریفرد افزود: استان کهگیلویه و بویراحمد با بیش از 2100 گونه گیاه دارویی 26درصد گونههای گیاهی کشور را دارد که شیرابه آنها قابلیت استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی جواهرسازی و نظامی را دارند.
وی از اجرای طرح توسعه گیاهان دارویی در 2 هزار هکتار از مراتع استان با مشارکت مرتع داران خبر داد و افزود: موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی خاص این استان سبب شده تا از لحاظ گونههای گیاهی، جانوری و منابع حیاتی بسیار متنوع باشد.
معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: امسال 14 تن شیرابه گیاهان دارویی شامل آنغوزه و باریچه از مراتع استان برداشت و به کشورهای فرانسه، هند و آلمان صادر شد.
باقریفرد استفاده غیر اصولی و غیر علمی از گیاهان دارویی و خوراکی را برای تجدید حیات این گونههای ارزشمند مخاطره آمیز دانست و گفت: رسانهها، سازمانهای مردم نهاد و متنفذین اجتماعی با فرهنگ سازی مانع تخریب منابع طبیعی و انقراص گونههای کمیاب گیاهان دارویی شوند.
باقریفرد با اشاره به اینکه این استان در مقایسه با استانهای دیگر از جمله فارس و اصفهان وسعت چندانی ندارد ولی دارای شرایط اقلیمی متفاوت و چهار فصل است، تاکید کرد: تبدیل مراتع به محل کشت گیاهان دارویی بهترین راهکار برای جلوگیری از تخریب عرصههای ملی است.
وجود ۳ واحد صنعتی که در زمینه گیاهان دارویی فعال هستند، گویای این مطلب است که استان ظرفیت بزرگی برای اشتغال در این خصوص دارد.
شرکت گیاهان دارویی زردبند در زمینه تولید عصاره گیاهی، انواع داروهای گیاهی، بستهبندی داروهای گیاهی، عرقیات و اسانس گیاهی در مجموع با توانمندی تولید بیش از ۲هزار تن در سال و اشتغال مستقیم ۳۰ نفر یکی از واحدهای صنعتی در این حوزه است.
شرکت آسه یاسوج در زمینه تولید پودر و عصاره شیرین بیان با توانمندی تولید هزار و ۲۰۰ تن در سال و اشتغال مستقیم ۴۷ نفر دیگر واحد فعال در حوزه گیاهان دارویی است.
شرکت لابراتوارهای داروهای گیاهی طبیعت زنده (سینره) نیز از جمله واحدهای فعال این حوزه است که در زمینه تولید انواع مکملهای دارویی و غذایی (به شکل پودر و محلول با توانمندی ۱۵میلیون عدد) و انواع محصولات متنوع آرایشی و بهداشتی، در مجموع با توانمندی تولید بیش از ۲هزار و ۷۰۰ تن در سال و اشتغال ۳۵۴ نفر ازجمله واحدهای صنعتی هستند.
مدیرعامل شرکت دارویی زردبند با بیان اینکه این واحد تولیدی در مرحله نخست اقدام به کشت گیاهان دارویی کرده و با بهرهبرداری از واحد تولید روغن و عصارههای گیاهی برای مصارف پزشکی، دارویی و خانگی در کارخانه فعالیت خود را شروع کرده است، گفت: این شرکت ۴۵ نوع محصول دارویی را روانه بازارهای داخلی و خارجی میکند که از آن جمله میتوان به صادرات عصاره زعفران به سوئیس و عصاره رزماری و بابونه به مالزی یاد کرد.
وحید گرجی با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون ۵ سری عصاره و اسانس به ارزش ۲۰۰ هزار دلار به سایر کشورها صادر شده است، میافزاید: با توجه به طرحهای توسعهای برای تولید و صادرات در این کارخانه برای بیش از ۲۰۰ نفر در داخل کارخانه و همچنین بیش از هزار و ۲۰۰ نفر که به صورت مستقیم و غیرمستقیم روی زمینهای در تملک کارخانه کار میکنند، اشتغال ایجاد شده است.
رئیس اتاق بازرگان یاسوج هم در این خصوص گفت:اشتغال در بخش گیاهان دارویی تنها ویژه بخش صنایع وابسته نیست و بخشی از اشتغال آن مربوط به مرتعداران و کشاورزان است که متاسفانه دسترسی دقیقی به آمار آنها نیست.
جبار کیانی با بیان اینکه واحدهای صنعتی موجود و فعال این بخش، برای بیش از ۴۳۰ نفر بهصورت مستقیم اشتغال ایجاد کردهاند، درباره اشتغال غیرمستقیم میگوید: با احتساب این میزان شغل پایدار میتوان برآورد کرد که اشتغال غیرمستقیم این بخش (بازاریابی و فروش و حملونقل) به بیش از ۹۰۰ نفر برسد،این درحالی است که با توجه به توانمندیهای موجود و ظرفیت بالقوه استان، با سرمایهگذاری در زمینه تولید و فرآوری گیاهان دارویی، میتوان ۵ سال آینده بین ۵ تا ۱۰هزار شغل در استان ایجاد کرد.
وی با تاکید بر اینکه خوشبختانه واحدهای صنعتی وابسته به گیاهان دارویی که در استان فعالیت میکنند دارای محصولات صادراتی هستند، میافزاید: پودر و عصاره شیرین بیان این استان دارای بازار مناسبی است که از روزهای نخست تولید در سبد کالاهای صادراتی استان بوده و سایر محصولات مرتبط نیز به تناوب و متناسب با نیاز بازارهای جهانی صادرات آنها در حال انجام است.
کیانی اضافه کرد:بهعنوان نمونه در سال گذشته، ۳ واحد تولید مرتبط با گیاهان دارویی بیش از ۵۰درصد ارزش دلاری صادرات صنعتی استان را شامل شده است که بازار محصولات صادراتی آنها، کشورهای آلمان، انگلیس، سوئیس، پاکستان، امارات متحده عربی و اسپانیا بوده است.
وی با اشاره به اینکه حمایت دولت در این زمینه میتواند از خامفروشی جلوگیری کند، میگوید: حمایت از صادرکنندگان و اعمال مشوقهای ویژه برای فعالان این بخش، حضور سرمایهگذاران علاقهمند را رونق میبخشد، همچنین دستگاههای اجرایی مرتبط نیز با همکاری، همیاری و توجه به ضرورت رشد همهجانبه اقتصادی استان میتوانند در تامین اراضی مورد نیاز برای پرورش و کشت گونههای مختلف گیاهان دارویی، رونق این بخش را سرعت بدهند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان نیز درگردهمایی کشاورزان گچساران گفت: امسال در ۱۴۰ هکتار گل محمدی،۱۱ ونیم هکتار زعفران و بیش از ۸۰ هکتار انواع گیاهان دارویی مثل به لیمو، رزماری و نعناع فلفلی کشت شده است.
تاج الدینی افزود:با برگزاری دورههای آموزشی، تغییر نگرش کشاورزان در زمینه کشت گیاهان دارویی و راه اندازی کارخانه فراوری گیاهان دارویی در گچساران تلاش میشود در ۲ سال آینده سطح زیر کشت گیاهان دارویی در استان افزایش یابد.
وی با بیان اینکه آموزش چگونگی کشت،گام نخست ترویج کشت گیاهان دارویی است، افزود:براساس تفاهم نامه با بنیاد برکت، کار آموزش، فراوری و فروش کشت گیاهان دارویی اجرا خواهد شد.
تاج الدینی ادامه داد: کارخانه فراوری گیاهان دارویی شهرستان گچساران در روستای سربیشه با ۲۶ درصد پیشرفت فیزیکی در دست ساخت است.
فرماندار گچساران نیز گفت: کارخانه فراوری گیاهان دارویی در ۲ طبقه با مشارکت بنیاد برکت ساخته میشود که کار تسطیح زمین، حصارکشی این کارخانه تاکنون انجام شده است.
عبدالرحیم رحیمی افزود: ۱۰ هکتار زمین برای اجرای این طرح در ۲ بخش اجرایی و فاز توسعهای اختصاص یافته است.
وی میگوید: در کنار حمایت از واحدهای تولیدی، حفظ وضعیت موجود و تداوم فعالیت، توسعه واحدهای صنعتی فعال و دستیابی به بازارهای صادراتی جدید، ازجمله برنامههایی است که این روند علاوه بر ایجاد توسعه باعث ایجاد اشتغال پایدار در استان شده است.
کهگیلویه و بویراحمد با یک میلیون و 720 هزار هکتار جنگل و مرتع (بیش از یک میلیون هکتار آن مرتع است) در جنوب غربی ایران در همسایگی استانهای فارس ،بوشهر،اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده است.