چین چالش سیاسی نظم دلخواه غرب در حوزه پاسیفیک

موارد مورد بحث در نشست هفت کشور صنعتی در ژاپن ؛ جلوگیری از رکود اقتصادی جدید، تلاش برای یک توافق تجارت آزاد بین ژاپن و اروپا، پیام به چین درمورد جزایر دریای جنوبی چین و حل بحران آوارگان سوریه بوده است.

اما نکته قابل توجه این است که بررسی گزارش های خبری رسانه های بیگانه در ارتباط با اجلاس جهانی هفت کشور صنعتی در ژاپن نشان می دهد که این اجلاس بیشتر بر روی نزاع غرب با چین متمرکز بوده است. بدون شک چین امروزه با شکوفایی اقتصادی به عنوان یک قدرت بزرگ مطرح است. مساله ای که موجب نگرانی آمریکا و متحدانش را به همراه داشته است. 

بر این مبنا از نگاه کارشناسان سیاسی ایجاد یک نظم نوین سیاسی جهانی به دلخواه غرب با رقابتهای سیاسی چین و روسیه مواجه شده  و نظم سیاسی مورد نظر آمریکا را به چالش کشیده است. این در حالی است که اولویت اول استراتژی آینده آمریکا در قرن 21 بر روی منطقه پاسیفیک مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد.  

در این شرایط مجموعه غرب با دنیایی مواجه هستند که در آن کشورها رویکرد استقلال گرایانه در سیاست خارجی خود را دارا هستند، زیرا برخلاف دوران جنگ سرد، تصلب قطبی و جزمیت ساختاری دو بلوک از بین رفته  و تبعیت محض کشورها از ابرقدرتها وجود ندارد بلکه ترکیبی از تعارض و همکاری شکل گرفته است. در این میان با توجه به توان تولیدی و توان نظامی بسیاری از کشورها از جمله چین، اعمال نظم سیاسی دلخواه غرب بویژه آمریکا بسیار مشکل خواهد بود. چرا که با مقاومت و رقابت حوزه هایی چون چین مواجه است. 

در این زمینه درباره زیربنای اختلافات بایستی اشاره کرد که قدرت اقتصادی چین به تدریج در حال تبدیل شدن به قدرت سیاسی است. چین در حال تبدیل شدن به قطب تعیین کننده در معادلات جهانی است. در این شرایط در چارچوب گزارش های خبری رسانه های بیگانه در ارتباط با نشست هفت کشور صنعتی در ژاپن بیشتر بر حول و حوش نزاع نظامی و سیاسی غرب با چین تمرکز یافته است.

از نظر رسانه؛ در بیانیه پایانی نشست گروه هفت موضوع چین بر این نشست سایه افکنده است. زیرا به نظر می رسد متن بیانیه هفت کشور صنعتی؛ چین دومین اقتصاد جهان را که بیش از پیش تمایل دارد نفوذ خود را در آسیا افزایش دهد، هدف قرار می دهد. سران هفت کشور صنعتی جهان در ژاپن درمورد تشدید تنش ها در دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی ابراز نگرانی کرده اند و خواستار حل این مناقشات بدون توسل به زور شدند. هفت کشور صنعتی در بیانیه پایانی نشست خود که در شهر ساحلی ایسه شیما در مرکز ژاپن برگزار شد، اعلام کردند: ما نگران شرایط در دریای چین شرقی و جنوبی هستیم و بر اهمیت اساسی مدیریت و حل مسالمت آمیز اختلافات تأکید داریم.

از نظر رسانه دریای جنوبی چین به محل تنش بین چین، آمریکا و برخی کشورهای دیگر منطقه تبدیل شده است که خواهان به دست گرفتن کنترل مسیرهای تجاری و منابع معدنی آن هستند. پکن بارها بر حق حاکمیت خود بر دریای جنوبی چین تاکید کرده است. مالزی، برونئی، تایوان، ویتنام و فیلیپین نیز ادعای مالکیت بر بخش‌هایی از این منطقه را مطرح کرده‌اند.تنش در این منطقه زمانی تشدید شد که پکن اقدام به ساخت جزایر مصنوعی روی صخره‌های مرجانی در مجمع الجزایر مورد مناقشه اسپراتلی در دریای جنوبی چین کرد.

در این زمینه یورونیوز اشاره می کند که اوباما در نشست گروه هفت در نظر دارد به اختلاف نظر ژاپن و چین برسر مالکیت دیائویو سنکاکو بپردازد. چین و ژاپن برسر مالکیت بر چندین جزیره کوچک در دریای چین شرقی که چینی‌ها آن را جزایر دیائویو و ژاپنی‌ها آن را سنکاکو می‌نامند اختلاف نظر دارند.اختلاف نظر بر سر این جزایر غیرمسکونی روابط سیاسی اقتصادی دو کشور را به شدت تیره کرده است. از نظر رسانه این مجمع الجزایر اگرچه غیر مسکونی هستند اما از نظر دارا بودن نفت و گاز بسیار غنی‌اند و از همین رو دو کشور نمی‌خواهند مالکیت بر آن را از دست بدهند. در مجموع رسانه‌های خارجی چند نکته و محور تبلیغی در رابطه با اختلافات میان غرب و چین پیگیری نموده اند: 

- آمریکا و متحدانش، مدیریت اختلافات با چین را بر حل اختلافات اولویت داده اند. 

- آمریکا و متحدانش در درجه اول در اختلافات با چین بیشتر بر روی مسایل ارضی تمرکز نموده اند. 

- از دید رسانه سیاست آمریکا در قبال چین تشکیل ائتلاف و مناسبات مشترک علیه پکن است. 

- هدف باراک اوباما تقویت نفوذ خود در منطقه و یارگیری در مقابل چین است.

- از نظر پکن پروازهای شناسایی آمریکا بر فراز آبهای چین یک منبع واقعی خطر به حساب می آید. 

- پکن سیاست بازدارنده محتاطانه‌ای را در دستور کار خود قرار داده و اعلام کرده، هرگز در نبردی در استفاده از تسلیحات هسته‌ ای پیشقدم نخواهد شد.

.......................................

بررسی و تحلیل/ علی حبیبی