بیابان زایی؛مهمان ناخوانده قرن 21 (27خرداد،روزجهانی بیابان زدائی)

پژوهش خبری صدا و سیما: پدیده بیابان ­زایی به دنبال بروز خشکسالی­ ها و قحطی ­های شدید اواخر دهه 1960 و اوایل 1970 در آفریقا به عنوان یک معضل جهانی به خصوص در کشورهای توسعه نیافته در سطح بین المللی مطرح شد و مجمع عمومی سازمان ملل را بر آن داشت تا در سال 1974 نخستین قطعنامه رسمی را برای جلب نظر ملت‌ها به مقابله با بیابان‌زایی تصویب کند و به‌دنبال این برنامه و طی نشست های متعدد متن کنوانسیونی را در 17 ژوئن 1994 تدوین نهایی نمود و آن‌ را به جامعه جهانی عرضه کرد و برهمین اساس، 17 ژوئن به عنوان روز جهانی مبارزه با بیابان ­زایی نام ­گرفت. 

متعاقب آن برنامه محیط زیست ملل متحد(UNEP) بلافاصله اقدامات وسیعی در چهار قاره آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا آغاز کرد که شامل تهیه طرح و اجرای برنامه های مهار بیابان ­زایی و طرح­ های حفاظت آب و خاک با کمک کشورهای پیشرفته بود؛ اما با وجود پیگیری ­های انجام شده از طریق سازمان ملل و برگزاری کارگاه­های آموزش نحوه مقابله با بیابان ­زایی و سمینارها و جلسات مختلف به صورت منطقه­ ای و بین المللی از طریق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد این اقدامات متناسب با نیازهای جامعه جهانی نبود و این پدیده با گسترش روزافزون خود که تحت تأثیر عوامل طبیعی و انسانی است، به یکی از مسائل و چالش ­های اصلی قرن بیست و یک تبدیل شده و نگرانی­ های عمده­ای را برای بشر ایجاد کرده است. چراکه، اگرچه بیابان به عنوان یکی از زیست­ بوم­ های طبیعی کره زمین دارای فواید و مزایای اقتصادی و زیست محیطی بی ­شماری از جمله تولید انرژی و افزایش تولید ناخالص ملی می ­باشد، اما وقتی که تحت عوامل انسانی و طبیعی، تخریب می­شود و چهره طبیعی و اصلی خود را از دست می­ دهد، نه تنها دیگر صرفه اقتصادی ندارد، بلکه با تحمیل هزینه ­های سنگین اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برای مقابله با این پدیده، دولت ­ها و سازمان ­های ذیربط را با چالش مواجه می­ کند.

 در واقع، می­ توان گفت افزایش جمعیت و نیازهای بشری برای تأمین غذا و همچنین فقدان ارزیابی مناسب بازار اقتصادی از مزایای طبیعی زمین، باعث شده زمین به عنوان یک منبع ارزان و در دسترس به شمار آید و با استفاده غیر اصولی از آن به پدیده­ای به نام بیابان ­زایی دچار شود. براین اساس و با توجه به اهمیت این پدیده برای جامعه جهانی از جمله کشورهای آفریقایی و آسیایی، در این نوشتار با ارائه تعریف مفاهیم بیابان و گستره بیابان ­های جهان و ایران، پدیده بیابان ­زایی در ایران و جهان و پیامدهای آن در قالب مصاحبه پژوهشی مورد بررسی قرار می­ گیرد.

متن کامل این مطلب در اینجا قابل دریافت است

پژوهش خبری //فاطمه حسینی