هشدار رهبر معظم انقلاب اسلامی به کارشکنی امریکا در مسیر اجرای برجام

حضرت آیت الله خامنه‌ای در ادامه به تشریح مصادیقی از عمل نکردن امریکا به تعهدات خود پرداختند و خاطر نشان کردند: وظیفه طرف مقابل، برطرف کردن تحریمها بود اما به این وظیفه عمل نکرده یعنی بخشی از تحریمها را به نحوی برداشته ‌اما در عمل تحریمها برداشته نشده است.

رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: امریکایی‌ها تحریمهای اولیه را بطور کامل حفظ کرده‌اند که این مسئله بر تحریم های ثانویه نیز که قرار بود برطرف شود اثر می‌گذارد.

روز سه شنبه هم محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در کنفرانس خبری مشترک با فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و  بوئرگ برنده وزیر امور خارجه نروژ در اسلو گفت:« اعتقاد دارم که آمریکا روی کاغذ تحریم ها را لغو کرده است، اما واشنگتن برای از بین بردن آثار روانی مقرراتی که طی چند دهه اخیر اعمال کرده است، باید اقدامات موثرتری انجام دهد.» 

حدود یکسال از توافق هسته ای میان ایران و پنج بعلاوه یک گذشته  و تهران به اذعان مقامات آمریکایی و اروپایی به تمامی تعهدات خود بر طبق برجام عمل کرده، یوکیو آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی هم در گزارش های خود اقدامات عملی ایران را تائید کرده است.

اما با این حال امریکایی ها از یکسو با حفظ تحریم های پوششی تحت ادعاهای حمایت ایران از تروریسم، نقض حقوق بشر و برنامه موشکی و از سوی دیگر  ابهام آفرینی در تحریم هایی که رفع شده است سعی می کنند  همچنان اهرم فشار اقتصادی را علیه تهران حفظ کنند بطوری که خبرگزاری رویترز  اعتراف می کند به رغم سرازیر شدن سرمایه گذاران غربی به ایران پس از موافقتنامه هسته ای بین تهران و قدرت های جهان، عدم قطعیت برسر قوانین و مقررات باعث شده است برخی شرکت ها تمایلی به داد و ستد با ایران نداشته باشند. 

خبرگزاری فرانسه هم در این ارتباط گزارش می دهد؛  بانک های اروپایی که به صورت کلی در خاک آمریکا شعبه دارند به علت نگرانی از پیگردهای قضایی در آن سوی اقیانوس اطلس درباره از سرگیری روابط تجاری با ایران تردید دارند. از سویی موانع بر سر راه معاملات دلاری بانک‌های غیر آمریکایی با ایران مانع از دسترسی تهران به دارایی های بلوکه شده خود شده است. 

به نظر می رسد کارشکنی آمریکا در زمینه لغو تحریم‌ها و بازگرداندن دارایی‌های مسدود شده ایران از سوی مقام های امریکایی با دو هدف پیگیری می شود:

1/ امریکا پس از برجام همچنان سعی می‌کند از ظرفیت‌های تحریم ایران برای حل دیگر مسائل خود با تهران - مانند، برنامه موشکی/ دفاعی ایران و حمایت تهران از مقاومت اسلامی در منطقه  و ... - بهره‌برداری کند.

در این ارتباط می توان به موضع گیری جان کربی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا  در پاسخ به خبرنگاری که از گلایه آقای ظریف سوال کرده بود اشاره کرد که گفت درباره اثرات آنچه که می تواند به رفع برخی از اثرات روانی کمک کند این است که ایران فعالیت های خود در برهم زدن ثبات منطقه را متوقف کند. 

از نظر امریکایی ها برداشته شدن تحریم ها و بازگرداندن دارایی های بلوکه شده کشور، به شکوفایی اقتصادی ایران منجر خواهد شد،  این در حالی است که پس از ده تا 15 سال دیگر هم تهران بر اساس توافق هسته ای می تواند در سطح صنعتی به تولید غنی سازی اورانیوم بپردازد و از نظر بنیه نظامی هم با به روز کردن صنایع نظامی و دفاعی و قدرت موشکی خود به قدرتی مهار ناپذیر تبدیل می شود که اقتصادش در برابر تحریم های غرب مصون شده است. 

مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها  اوایل ماه جاری در جلسه استماع کمیته بانکداری و امور شهری مجلس سنای آمریکا گفت  آمریکا برای جلوگیری از چنین رویدادی به راهبردی جامع نیاز دارد تا ابزار زورگویی اقتصادی خود را بُرنده تر کند.»

دوبوویتز تاکید کرد: «برجام مانع از تحمیل تحریم ضد تهران بر سر فعالیت های غیرهسته ای همچون آزمایش های موشکی ، تروریسم ، ستیزه جویی منطقه ای و نقض حقوق بشر نمی شود. او یازده راهکار را بدین ترتیب تشریح کرد که حفظ انسجام دلار آمریکا از فاینانس غیرقانونی ایران. (اشاره به ادعای وجود پولشویی در مسائل مالی ایران)،  تمدید قانون تحریم ایران، تقویت تحریم های ضد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تحریم های مرتبط با حقوق بشر بخشی از آنها بود.

2/ پیگیری راهبرد مهار / تعامل 

امریکایی ها سعی می کنند با حفظ تحریم ها، همه فرصت های اقتصادی ایران نصیب اروپا نشود، آنان با کارشکنی در این راه  در تلاشند ببینند در آینده تعامل امریکا با ایران به چه سمت وسویی تغییر خواهد کرد و امید دارند  با حفظ اهرم فشار تحریم وتغییر سیاست های منطقه ای و فرا منطقه ای کشور، فرصت های اقتصادی را برای امریکا حفظ و راهبرد مهار/ تعامل  را در قبال تهران پیگیری کنند.

با این حال به نظر می‌رسد تلاش آمریکا برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های تحریم تنها تا جایی ادامه پیدا می‌کند که  احساس کند بنیان برجام در خطر نیست. بنابراین لازم است دستگاه سیاست خارجی کشور «دیپلماسی بعد از برجام» را برای مهار کردن زیاده‌خواهی‌های آمریکا فعال کند. دیپلماسی که این پیام را بدنبال دارد که « اگر آمریکا موانع را از سر راه لغو تحریم‌ها برندارد، تهران ملزم به ادامه همکاری در چارچوب توافق هسته‌ای نیست.»

به نظر می رسد هشدار مقام معظم رهبری و مواضع آقای ظریف در باره کارشکنی امریکا در مسیر اجرای برجام اشاره به این مسئله دارد.

رهبر معظم انقلاب با اشاره به مصادیقی از کارشکنی های امریکا در مسیر اجرای برجام  هشدار دادند: خوشبختانه قابلیت بازگشت به وضع قبلی حفظ شده و ما می‌توانیم در شرایطی که لازم بدانیم با سانتریفیوژهای نسل جدید در کمتر از یک‌سال‌ونیم به 100 هزار سو دست یابیم؛ بنابراین طرف مقابل خیال نکند که دست ما بسته است. و همچنین آقای ظریف در باره توافق هسته ای  گفت:« یک توافق زمانی پایدار خواهد بود که همه احساس کنند از آن سود می برند، اجرایی شدن این توافق هم باید در مسیر برد-برد باشد. 

---------------------------

بررسی و تحلیل /  رضا  محمدمراد