پخش زنده
امروز: -
شکست طرح‌های بین المللی برای حل بحران آوارگان
نه تنها طرح‌های اتحادیه اروپا بلکه اقدامات سازمان ملل هم در زمینه اسکان مجدد آوارگان ناکارآمد بوده است.
کمیسر عالی آوارگان سازمان ملل متحد از ناکارآمدی اتحادیه اروپا نسبت به اسکان مجدد آوارگان انتقاد کرد.
فیلیپو گراندی کمیسر عالی آوارگان سازمان ملل متحد روز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی در ژنو اعلام کرد طرح اتحادیه اروپا برای اسکان مجدد آوارگان در میان کشورهای عضو به هیچ وجه انتظارات را برآورده نکرده است چرا که مطابق با این طرح قرار بود نزدیک به 160 هزار متقاضی پناهندگی در اتحادیه اروپا اسکان مجدد داده شوند اما تا کنون فقط چند هزار نفر در چارچوب این طرح جابجا شده‌اند.
این انتقاد گراندی در حالی است که در کم تر از یک ماه گذشته بحران آوارگان بصورت مشترک در اتحادیه اروپا و سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفته است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و کمیسر عالی آوارگان سازمان ملل متحد 18 شهریور ماه در بروکسل دیدار و درباره اوضاع آوارگان در منطقه خاورمیانه گفتگو کردند که در ادامه فدریکا موگرینی و فیلیپ گراندی اوضاع آوارگان در منطقه خاورمیانه، ترکیه، لیبی، افغانستان و آفریقا را بررسی کردند. بعد از این دیدار موگرینی در بیانیهای بر اهمیت شراکت قوی اتحادیه اروپا و سازمان ملل تاکید کرد.
علاوه بر این، از یک سال پیش اتحادیه اروپا و اعضای آن توافق کرده بودند که برنامه دو ساله ای را برای اسکان مجدد 160 هزار آواره متقاضی پناهندگی که بیشترشان در حال حاضر در ایتالیا و یونان به سر می برند، به اجرا گذارند و آنها را در میان کشورهای عضو این اتحادیه توزیع کنند. با این حال تعهداتی که کشورهای اروپایی در این زمینه داده اند ناکافی و آهنگ اجرای طرح اسکان مجدد آوارگان کند بوده است. طبق اعلام کمیساریای عالی آوارگان ملل متحد، تا کنون چهار هزار و 776 متقاضی پناهندگی که فقط حدود سه درصد از تعهد اولیه اتحادیه اروپا برای پذیرش آوارگان مستقر در یونان و ایتالیا را شامل می شود از این دو کشور به دیگر کشورهای اتحادیه اروپا منتقل شده اند.
شایان ذکر است از اوائل سال 2015 میلادی، کمتر روزی می توان یافت که اخباری در خصوص برخورد خشن و ضرب و شتم آوارگان در کشورهای اروپایی صادر نشود. از طرفی این کشورها حاضر به پذیرش و اعطای پناهندگی به این آوارگان، که اکثر آنها از اتباع کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، سوریه و شمال آفریقا هستند، نبودند. سخت گیری و بی توجهی به آنان، سبب وخامت اوضاع آنان شده است و هر روز محدودیت‌های بیشتری به پناه‌جویان تحمیل می‌شد.
البته اتحادیه اروپا در حل بحران آوارگان اقداماتی غیرانسانی داشته است که نمونه آن توافق اتحادیه اروپا با ترکیه در 28 اسفند سال 1394 است. در این توافق کمک اتحادیه اروپا به ترکیه تا شش میلیارد یورو، لغو روادید برای شهروندان ترکیه که قصد سفر به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را دارند و تسریع روند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در ازای مشارکت ترکیه در حل بحران آوارگان پیش‌بینی شده بود.
آنکارا و اتحادیه اروپا در پی این توافق با انتقادات تندی به علت رعایت نکردن حقوق بشر در حق آوارگان روبرو شدند. سازمان های مدافع حقوق بشر در واکنش به مفاد این توافقنامه تاکید کردند اتحادیه اروپا و ترکیه معیارهای انسانی را در اجرای توافقنامه بازگرداندن آوارگان به این کشور رعایت نکرده اند. آوارگان گرفتار در مرزهای کشورهای اروپایی از اجرای این توافق نگران هستند.
از طرف دیگر با توجه به اوضاع انسانی در یونان و شمار فزاینده آوارگان در ایتالیا که درخواست پناهندگی دارند، ضرورت اجرای مسئولانه طرح اسکان مجدد آوارگان در کشورهای اروپایی بیش از پیش احساس می شود اما کشورهای اروپایی با این طرح مخالفت می کنند و حتی برخی از آنها از جمله اسلواکی و مجارستان در اعتراض به این طرح به نهادهای قضایی اروپا متوسل شده اند.
با این اوصاف می توان گفت اتحادیه اروپا هیچ وقت به دنبال رفع مشکل آوارگان نبوده بلکه به درصدد حفظ منافع خود بوده است و تا به حال از آوارگان به عنوان ابزاری در جهت منافع اقتصادی و اجتماعی استفاده نموده است.
از سوی دیگر ناکارآمدی سازمان ملل در حل بحران آوارگان را نیز نباید نادیده انگاشت زیرا سازمان ملل در این چند سال با مداخله جانبدارانه خود از کشورهای متجاوز در یمن، سوریه، عراق و افغانستان نه تنها به حل این بحران نپرداخته است بلکه به شدت بحران آوارگان افزوده است.
با توجه به اینکه پناهندگی حقی است بشری، سازمان ملل به عنوان نهادی در جهت احقاق حقوق بشر باید اقدامی بنیادین در حل بحران آوارگان داشته باشد و صرف تحریک اتحادیه اروپا به حل مشکل آوارگان کمکی کند.
--------------------
بررسی و تحلیل/ مسلم ملکی
فیلیپو گراندی کمیسر عالی آوارگان سازمان ملل متحد روز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی در ژنو اعلام کرد طرح اتحادیه اروپا برای اسکان مجدد آوارگان در میان کشورهای عضو به هیچ وجه انتظارات را برآورده نکرده است چرا که مطابق با این طرح قرار بود نزدیک به 160 هزار متقاضی پناهندگی در اتحادیه اروپا اسکان مجدد داده شوند اما تا کنون فقط چند هزار نفر در چارچوب این طرح جابجا شده‌اند.
این انتقاد گراندی در حالی است که در کم تر از یک ماه گذشته بحران آوارگان بصورت مشترک در اتحادیه اروپا و سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفته است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و کمیسر عالی آوارگان سازمان ملل متحد 18 شهریور ماه در بروکسل دیدار و درباره اوضاع آوارگان در منطقه خاورمیانه گفتگو کردند که در ادامه فدریکا موگرینی و فیلیپ گراندی اوضاع آوارگان در منطقه خاورمیانه، ترکیه، لیبی، افغانستان و آفریقا را بررسی کردند. بعد از این دیدار موگرینی در بیانیهای بر اهمیت شراکت قوی اتحادیه اروپا و سازمان ملل تاکید کرد.
علاوه بر این، از یک سال پیش اتحادیه اروپا و اعضای آن توافق کرده بودند که برنامه دو ساله ای را برای اسکان مجدد 160 هزار آواره متقاضی پناهندگی که بیشترشان در حال حاضر در ایتالیا و یونان به سر می برند، به اجرا گذارند و آنها را در میان کشورهای عضو این اتحادیه توزیع کنند. با این حال تعهداتی که کشورهای اروپایی در این زمینه داده اند ناکافی و آهنگ اجرای طرح اسکان مجدد آوارگان کند بوده است. طبق اعلام کمیساریای عالی آوارگان ملل متحد، تا کنون چهار هزار و 776 متقاضی پناهندگی که فقط حدود سه درصد از تعهد اولیه اتحادیه اروپا برای پذیرش آوارگان مستقر در یونان و ایتالیا را شامل می شود از این دو کشور به دیگر کشورهای اتحادیه اروپا منتقل شده اند.
شایان ذکر است از اوائل سال 2015 میلادی، کمتر روزی می توان یافت که اخباری در خصوص برخورد خشن و ضرب و شتم آوارگان در کشورهای اروپایی صادر نشود. از طرفی این کشورها حاضر به پذیرش و اعطای پناهندگی به این آوارگان، که اکثر آنها از اتباع کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، سوریه و شمال آفریقا هستند، نبودند. سخت گیری و بی توجهی به آنان، سبب وخامت اوضاع آنان شده است و هر روز محدودیت‌های بیشتری به پناه‌جویان تحمیل می‌شد.
البته اتحادیه اروپا در حل بحران آوارگان اقداماتی غیرانسانی داشته است که نمونه آن توافق اتحادیه اروپا با ترکیه در 28 اسفند سال 1394 است. در این توافق کمک اتحادیه اروپا به ترکیه تا شش میلیارد یورو، لغو روادید برای شهروندان ترکیه که قصد سفر به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را دارند و تسریع روند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در ازای مشارکت ترکیه در حل بحران آوارگان پیش‌بینی شده بود.
آنکارا و اتحادیه اروپا در پی این توافق با انتقادات تندی به علت رعایت نکردن حقوق بشر در حق آوارگان روبرو شدند. سازمان های مدافع حقوق بشر در واکنش به مفاد این توافقنامه تاکید کردند اتحادیه اروپا و ترکیه معیارهای انسانی را در اجرای توافقنامه بازگرداندن آوارگان به این کشور رعایت نکرده اند. آوارگان گرفتار در مرزهای کشورهای اروپایی از اجرای این توافق نگران هستند.
از طرف دیگر با توجه به اوضاع انسانی در یونان و شمار فزاینده آوارگان در ایتالیا که درخواست پناهندگی دارند، ضرورت اجرای مسئولانه طرح اسکان مجدد آوارگان در کشورهای اروپایی بیش از پیش احساس می شود اما کشورهای اروپایی با این طرح مخالفت می کنند و حتی برخی از آنها از جمله اسلواکی و مجارستان در اعتراض به این طرح به نهادهای قضایی اروپا متوسل شده اند.
با این اوصاف می توان گفت اتحادیه اروپا هیچ وقت به دنبال رفع مشکل آوارگان نبوده بلکه به درصدد حفظ منافع خود بوده است و تا به حال از آوارگان به عنوان ابزاری در جهت منافع اقتصادی و اجتماعی استفاده نموده است.
از سوی دیگر ناکارآمدی سازمان ملل در حل بحران آوارگان را نیز نباید نادیده انگاشت زیرا سازمان ملل در این چند سال با مداخله جانبدارانه خود از کشورهای متجاوز در یمن، سوریه، عراق و افغانستان نه تنها به حل این بحران نپرداخته است بلکه به شدت بحران آوارگان افزوده است.
با توجه به اینکه پناهندگی حقی است بشری، سازمان ملل به عنوان نهادی در جهت احقاق حقوق بشر باید اقدامی بنیادین در حل بحران آوارگان داشته باشد و صرف تحریک اتحادیه اروپا به حل مشکل آوارگان کمکی کند.
--------------------
بررسی و تحلیل/ مسلم ملکی
نظر شما