احیای بازیهای بومی و محلی همزمان با ایام نوروز

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز چهارمحال و بختیاری ؛ دراین استان به دلیل وجود بافت عشایری در بخشی از شهرستان ها هنوز بازی های بومی و محلی در بین جوانان بویژه افراد مسن تر مرسوم است.
جوانان روستایی و شهری در ایام نوروز با حضور در کنار دشت ها و رودخانه ها به بازی های بومی و محلی از جمله وسطی ، الختر، الخترو، الک دولک، بکش ‌بکش، ترکه ‌بازی، تیراندازی، تیر و کمان، تیر و نشانه، چنگ و چاله، چوب‌بازی، چوب تل، حلال و حرام، خرمنگل، دست روی سر، دو گوبه، سوارکاری و تیراندازی، سو گردم، شال‌بازی، سه خط، شیر و پلنگ، قیقاج، لال‌بازی، هفت سنگ و هل هله گرگ می پردازند.
بازی الخترو (alaxtaru) یکی از رایج ترین بازی های مردانه در بین جوانان و حتی پیرمردهای روستایی بوده است که هنوز نیز ادامه دارد و در این بازی بومی و محلی 2 تیم تشکیل می شود که هر گروه یک بازیکن به وسط می فرستاد و بازیکن باید یک پای خود را بالا بگیرد و با تن به حریف بزند تا او را از میدان به در کند.
یکی دیگر از بازی های مهم که گفته می شود سابقه تمدنی دارد در بین روستایی و عشایر چوب بازی یا ترکه بازی است که برخی کارشناسان آن را یک بازی تمدنی و حماسی می دانند که در زمان صلح برای حفظ روحیه جنگاوری سربازان و قشون از آن استفاده می کردند.
در این بازی یک ترکه برای مهاجم و یک چوب ضخیم برای مدافع در نظر گرفته می شود و با ساز کرنا یا سرنا و دهل، ترکه باز به پا یا قوزک مدافع می زند.
یکی از بازی های شهرکردی ها که می تواند زمانی به عنوان یک اثر ناملموس این شهر به ثبت بین المللی برسد 'کُشتی مُقلی' بود که خاستگاه آن گودال چشمه بود و پهلوانان شهرکردی در این گود این نوع کشتی را برگزار می کردند.
این نوع کشتی در ایران منحصر به فرد بود و تنها کسانی که از قدرت بالای دست و پا برخوردار بودند در آن شرکت می کردند و دو کشتی گیر چنان محکم همدیگر را به زمین می زدند که گرد از زمین بلند می شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می گوید: بازی های بومی و محلی بخشی از میراث ناملموس هر جامعه است که باید در قبال بسته های گردشگری در کنار جاذبه های تاریخی و طبیعی به گردشگران ارائه شود.
حیدر صادقی افزود: در این زمینه گردشگرانی که به چهارمحال و بختیاری می آیند با آداب و سنن مردم و بازی های بومی و محلی در مناطق عشایری و روستایی نیز آشنا می شوند.
وی گفت : ورزش های بومی و محلی ایران دارای اصالت فرهنگی است و فلسفه هر بازی با اصالت فرهنگی و اجتماعی آن پیونده خورده است.
در بین ایل بختیاری آیین سنتی چوب بازی و ترکه بازی از جایگاه مهم مردمشناختی برخوردار است و در آیین های شاد مردم از این آیین را برگزار می کنند.
در بین اقوام زاگرس نشین ایران، رزم چوب قدمتی دیرینه و تاریخی دارد که اکنون در آیین های شادی و جشن به کار برده می شود.
چوب بازی و دستمال بازی دو آیین سنتی مناطق زاگرس نشین ایران است، که خاستگاه هر دو میدان رزم بوده است.
برخی قوم نگاران دیرینه شناس ،قدمت آیین چوب بازی بختیاری را قرن ها پیش می دانند به گونه ای که تاریخ آن به نبرد ایرانیان با مهاجمان مقدونی منتسب شده است.
چوب بازی بختیاری هنری رزمی و حماسی است که در مراسم شادی انجام می شود و قدمت آن از زمان استقرار بختیاری ها در سرزمین کوهستانی بختیاری است.
میراث معنوی ایران اکنون چوب بازی فرهنگ بختیاری را در فهرست آثار ملی به ثبت رسانده است.