جايگاه بندر چابهار در قطع وابستگی افغانستان به پاکستان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما، نشريه دیپلمات نقش ایران را در آینده اقتصادی افغانستان کلیدی توصیف و تاکید کرد: هند نیز می‌تواند در این زمینه کمک زیادی انجام دهد.
این پایگاه اینترنتی آمریکایی با بیان این که فقط پیشرفت اقتصادی است که می‌تواند افغانستان را از ادامه یافتن جنگ رهایی بخشد، نوشت: از سال ۲۰۰۳ هند تلاش کرده است در آب‌های عمیق خلیج عمان در نزدیکی شهر چابهار در ایران بندری احداث کند. این پروژه محور اصلی راهبرد آسیای مرکزی هند است و برای دستیابی هند به افغانستان ضروری است، زیرا پاکستان مانع از دسترسی هند به افغانستان از طریق خاک خود می‌شود.
تحریم‌های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ضد ایران، اخیرا سرمایه گذاری هند در چابهار را با خطر مواجه کرده بود، اما واشنگتن در اقدامی عجیب برای هند معافیتی درنظر گرفت تا بتواند به فعالیت هایش در چابهار ازجمله اجرای پروژه مرتبط ساختن این بندر به افغانستان از طریق خط آهن، ادامه دهد.
هند اکنون که از این معافیت برخوردار شده است باید تلاش هایش را در چابهار افزایش دهد و در عین حال به نوسازی زیرساخت‌های حیاتی که افغانستان را به بنادر آب‌های گرم ایران متصل می‌کند، بپردازد. از دیر باز پاکستان همه تلاش خود را به کار گرفته است تا افغانستان را تحت سلطه خود درآورد. اما در سال‌های اخیر افغانستان تاحدودی به دلیل اتصالش به راه آهن‌های ایران، ازبکستان و ترکمنستان توانست از وابستگی خود به همسایه درسرسازش بکاهد.
این ارتباطاات به افغانستان کمک قابل توجهی می‌کنند تا منابع با ارزش خود را از زمین استخراج و به بازار‌ها ارسال کند. اکنون تجارت افغانستان کمتر از قبل تحت تاثیر پاکستان قرار دارد. بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ واردات افغانستان از ایران در کل بالغ بر ۱/۳ میلیارد دلار می‌شد. این رقم برای پاکستان ۱/۲ میلیارد دلار و برای چین ۱/۱ میلیارد دلار بود؛ و این درحالی است که در این مقطع زمانی پاکستان بزرگترین مقصد برای صادرات افغانستان بود. صادرات افغانستان به پاکستان ۲۸۳ میلیون دلار و به هند که در جایگاه دوم ایستاده بود، ۲۳۰ میلیون دلار بود.
حتی باوجود زیرساخت‌های ابتدایی بندر چابهار، هند حدود ۱۱۰ هزار تن گندم و ۲ هزار تن حبوبات از طریق این بندر و از طریق چند محوله به افغانستان ارسال کرده است. قطعا با فعال شدن بندر چابهار تجارت دوجانبه با هند افزایش خواهد یافت.
اگر افغانستان بتواند به گسترش روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری خود با همسایه‌های دور و نزدیکش ادامه دهد، قادر خواهد بود بیش از پیش پاکستان را منزوی سازد و از وابستگی خود به بنادر این کشور بکاهد. زمانی که افغانستان بتواند به عدم وابستگی اقتصادی به پاکستان دست یابد، آنگاه قادر خواهد بود امتیاز‌های سیاسی بیشتری از این کشور دریافت کند.
به همین دلیل است که پاکستان تلاش می‌کند با استفاده از طالبان و دیگر نیرو‌های شبه نظامی نیابتی مسیر‌های جایگزین را هدف حمله قرار دهد تا مانع از آن شود که این تلاش‌ها به نتیجه برسند. اما چابهار به افغانستان اجازه می‌دهد به جلو گام بردارد و به سمت عدم وابستگی اقتصادی حرکت کند، آنهم در حالی که از لحاظ راهبردی پاکستان را به هر شکل ممکن منزوی می‌سازد.