پایتختی تبریز به سر آمد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سازمان همکاری اسلامی در اجلاس کارشناسان ارشد نهمین کنفرانس وزیران گردشگری کشورهای اسلامی در شهر نیامی؛ پایتخت جمهوری نیجر، تبریز را به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال 2018 انتخاب کرد.
بر کسی پوشیده نیست این عنوان پرطمطراق می توانست در نوع خود مزیت های بسیاری از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی و گردشگری برای تبریز داشته باشد، اما در لابه لای کمبود اعتبارات و البته کم کاری و سهل انگاری ها، این فرصت طلایی رنگ باخت و نصیب چندانی هم نداشت.
اما آنچه تبریز را به پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال 2018 تبدیل کرده بود چیزی نبود جز وجود مناطق نمونه گردشگری متعدد از جمله بازار سرپوشیده، موزه‌ها، تنوع تاریخی و آداب و رسوم مردمان این شهر و در نهایت عنوان شهر جهانی تبریز.
ظرفیت هایی که به یقین هر کدام به نوبه خود می توانست تبریز را جهانی تر و مشهورتر کرده و دست کم آن را به برند جهانی سفر برای گردشگران مسلمان تبدیل کند.
در حالی که فقط در یکی از نشست های تخصصی تبریز 2018 که با حضور محمدرضا نعمت‌زاده، رئیس افتخاری ستاد ملی تبریز ۲۰۱۸، نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس و استاندار وقت برگزار شد، مشخص شد در واقع هیچ‌ برنامه‌ استانی و کشوری برای این رویداد مهم وجود ندارد.
رویدادی که تنها و تنها به نصب بنر، حک آرم بر سر برگ ادارات و تقویم ها، تبلیغات نه چندان موثر محیطی، فرامحیطی و رسانه ای، نورپردازی بناها و آثار تاریخی تبریز (صرف نظر از مقبره الشعرای تبریز که همچنان وضع نابسامانی دارد) و پاکسازی جداره‌های شهر، خلاصه شد.
کار تا جایی پیش رفت که برای سرپوش گذاشتن بر برخی نواقص شهر که می توانست به بهانه این رویداد مهم، برطرف شود، رنگ و لعاب پاشیده شد و به همین رنگ و لعاب ظاهری بسنده شد.
وضع نامناسب حاشیه شهر، فرسودگی ناوگان حمل و نقل درون شهری و فضای سبز تبریز که سالیان سال است گریبانگیر این شهر شده، فقط با دیوارکشی و رنگ آمیزیِ در و دیوارها، رخ عوض کرد و به واقع وصله پینه های شهر بیشتر و نمایان تر شد.
حتی تشکیل ستاد ملی سیاستگذاری تبریز 2018، برپایی جلسات متعدد، تشکیل ستاد استانی برنامه‌ریزی و اجرایی تبریز 2018 با مسئولیت استاندار وقت آذربایجان شرقی و اقداماتی همانند برگزاری و اجرای 163 برنامه مختلف (به نقل از مدیر کل گردشگری آذربایجان شرقی) هم نتوانست در این رویداد مهم گردشگری کشورمان، کاری از پیش ببرد و تبریز 2018 را که می توانست نقطه عطفی برای تبریز بعد از 2018 باشد، ناکام گذاشت.
تبریز 2018، روز‌به‌روز رنگ می‌باخت و برگزاری نشست‌های ملی ستاد سیاست‌گذاری «تبریز 2018» با حضور رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور چند نوبت در تهران و دو نوبت در  تبریز هم  چندان اثربخش نبود و در عمل جز خواهش و تمنای مدیران استانی برای تزریق اعتبارات لازم، خروجی دیگری نداشت.
در حالی که تبریز 2018 که اساساً بیش از هر شاخصی،  به ثبات مدیریت کارآمد نیازمند بود، از آغاز انتخاب تا پایان دوره پایتختی، سه استاندار، دو مدیرکل میراث، دو شهردار و یک سرپرست شهرداری را تجربه کرد.
با وقوع هر یک از این تغییرات، مدیران زیرمجموعه هم جابه‌جا شدند تا کورسوهای امید برای یکی دو برنامه ذوقی و سلیقه‌ای هم رنگ ببازد.
در تمام این مدت، دولت نه تنها ریالی به وعده 700 میلیارد تومانی خود به رویداد تبریز 2018 پرداخت نکرد، بلکه از تبلیغ و زمینه‌سازی برای هدایت تورهای گردشگری به تبریز هم سر باز زد، حتی حمایت‌های لازم‌الاجرای دولت از ناوگان حمل‌ و نقل عمومی کلان‌شهر تبریز، روند قطره‌چکانی به خود گرفت و سهم شهرداری‌ از مالیات بر ارزش افزوده هم به نصف رسید.
هر چند همه این عوامل دست به دست هم داد و این فرصت طلایی از دست رفت اما با کمی تامل و البته بررسی و تحقیق در کشورهایی که از کمترین ظرفیت های موجودِ خود برای جذب گردشگر بهره می برند، می توان امید از دست رفته را دوباره به شهر بازگرداند و صنعتِ پرسود گردشگری را در این خطه رونق بخشید.
دور چرا، در همین نزدیکی، در کشور دوست و همسایه (ترکیه)، با کمترین امکانات و هزینه، صنعت توریسم و گردشگری، چنان رونق گرفته که آن را در زمره 10 کشور قدرتمند جهان در جذب گردشگر گنجانده است.(بر اساس اعلام سازمان جهانی گردشگری، کشور ترکیه در سال 2017 با 40 میلیون گردشگر، رتبه ششم جهان را به خود اختصاص داده است.)
ناگفته نماند در سال 2015 با رأی قاطع وزرای گردشگری جهان اسلام، برای نخستین بار یکی از شهرهای ایران(تبریز)، به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال 2018 معرفی شد.
پیش از تبریز هم بیت‌المقدس در فلسطین، قونیه در ترکیه و مدینه در عربستان این عنوان را به‌دست آورده بودند.
تبریز علاوه بر پایتختی گردشگری کشورهای اسلامی در سال 2018، عنوان یکی از 100 جهانشهر برتر دنیا و  بهترین شهر ایران برای زندگی از سوی سازمان ملل را هم یدک می کشد.
معیارهای سازمان ملل برای ارزیابی شهرها هم عبارت بود از: ساختمان‌های مدرن و زیبای فراوان، خطوط هواپیمایی پیشرفته، طبیعت زیبا و بکر، غذاهای لذیذ، مساجد زیبا، بناهای تاریخی، پاکیزگی، تناسب حاشیه و مرکز و... .
بهترین «شهر هوشمند» کشور در سال 94، پاکیزه‌ترین شهر ایران برای سه سال متوالی و بهداشتی‌ترین شهر ایران از نظر سازمان بهداشت جهانی، عناوین دیگری است که تبریز در دوره های مختلف و البته نه چندان دور کسب کرده است.
همه این موارد نشانگر آن است که می توان در این کلانشهر، باز هم به پیشرفت های متعددی دست یافت و با معرفی هر چه بهتر و بیشتر آن به جهانیان، بر عناوین درخشان آن افزود.
هر چند این مهم زمانی محقق خواهد شد که مسئولان با همتی جهادگونه به وظایف خود و حتی فراتر از وظایف محوله، عمل کرده و مردم و بخش خصوصی را هم در دستیابی به آن، با خود همراه کنند.
حال باید کشورمان 57 سال دیگر انتظار بکشد تا بار دیگر قرعه پایتختی گردشگری جهان اسلام به نام یکی از شهرهایش رقم بخورد.
یادآوری این نکته هم خالی از لطف نیست که سال 2019 هم باکو در جمهوری آذربایجان؛ همسایه شمالی ایران پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب شده است و بی شک زیرساخت ها ومعیارهای لازم برای این رویداد، از مدت ها پیش انجام شده تا ضمن معرفی هر چه بهتر و بیشتر این شهر، صنعت گردشگریِ پررونق آذربایجان، رونق بیشتری گیرد. 

گزارش مکتوب از : سهیلا محمدیان