مافیایی به قواره چادر مشکی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکزچهارمحال و بختیاری، دست مافیای واردات و قاچاق گلوی تولیدکنندگان چادر مشکی را در کشور به سختی می‌فشارد. 

کشور‌های اسلامی سال هاست به عنوان بزرگترین مصرف کنندگان چادر مشکی دنیا شناخته شده اند و بسیاری از ابر قدرت‌های تجاری و اقتصادی جهان از جمله ژاپن و کره جنوبی هم از این بازار موجود نهایت استفاده و تولیدات خوب و بد خود را روانه این بازار بی انتها کرده اند.

• ایران در صدر مصرف کنندگان چادر مشکی:

ایران بابالاترین سرانه مصرف پارچه چادر مشکی هم صدرنشین استفاده از این محصول تجاری و فرهنگی دنیاست وتولید پارچه چادر مشکی در ایران نیاز مصرفی کشور را تأمین نمی‌کند. 

در سال‌های نه چندان دور کشور‌هایی مانند سوئیس، ژاپن و کره عمده تولیدکنندگان بازار داخلی ایران بودند؛ اما در سال‌های اخیر، تولیدات کشور‌های چین، تایلند، اندونزی و ویتنام هم پا به بازار چادر مشکی ایران گذاشته اند.

از سوی دیگر مطالبات مردمی و افکار عمومی  در زمینه عفاف و حجاب، اجرای سیاست های فرهنگی، و از سویی دیگر سود دندان گیر صنعت چادر مشکی صنعتگران و فعالان اقتصادی کشور را بر آن داشت تا در عرصه تولید این محصول وارد شوند تا هم گامی در راستای خودکفایی ایران و هم با درآمد بسیار بالای چادرمشکی، راهکاری هر چند کوچک برای صرفه جویی ارزی شوند. 

• روند تولید چادر مشکی در ایران:

دبیر انجمن صنایع نساجی ایران با اشاره به فعالیت تنها یک کارخانه در زمینه تولید چادر مشکی در کشور می‌گوید: سابقه تولید چادر مشکی در ایران باعث شده که سرمایه‌گذاران فکر کنند حمایت از تولید در این بخش مقطعی است و از  ورود به این حوزه واهمه داشته باشند.
حسن نیل فروش زاده افزود: در دهه۷۰ که طرح واحد حجاب شهرکرد توسط اینجانب پایه‌گذاری شد، دلار بخش صنعت ۷۴۰تومان بود؛ اما به بهانه کمبود چادر مشکی، برای واردات، دلار ۳۰۰تومانی اختصاص داده شد. 

کارخانه حجاب شهرکردسال۷۰ کلنگ زنی می‌شود و در زمینه تولید پارچه فعالیت می‌کند، این کارخانه سال‌های سال به دلیل نبود دانش فنی پارچه های چادری و طراحی ماشین های بافندگی  پارچه های معمولی و نبود ماشی آلات رنگرزی پیشرفته تنها پارچه های مانتویی و پیراهن تولید می‌کرد و خبری از چادر نبود و تنها نامی از کارخانه چادر مشکی را یدک می‌کشید.

هر چند علاوه بر کارخانه چادر مشکی حجاب شهرکرد، کارخانه‌های دیگر از جمله "کرپ ناز" کرمانشاه، شرکت "نای زرین" خوانسار هم گذر ناموفقی بر تولید این محصول داشته اندکه به دلیل کیفیت پایین تولید پارچه های چادری و پاسخگو نبودن به ذائقه بانوان ایرانی در مقابل پارچه های وارداتی سایر کشورها حرفی برای گفتن نداشته اند. . 

• سه دهه تلاش برای تولید چادر مشکی:

امادرگذر زمان و با توجه با افزایش مصرف و خروج ارز از کشور همت‌ها مضاعف شد و تکنسین‌های داخلی با تلاش بسیار و با سیاست گذاری بنیاد مستضعفان در بیش از سه دهه موفق به تولید چادر مشکی ایرانی شدند و نخستین چادر مشکی ایرانی با مرکزیت حجاب شهرکرد و با برندهای مختلف روانه بازار مصرف شد.
هم اکنون نیاز سالانه ایران به پارچه چادر مشکی حدود ۸۰میلیون متر مربع است که در حال حاضر تنها ۱۰میلیون متر از آن در واحد حجاب شهرکرد تولید و بقیه از طریق واردات تأمین می‌شود. 

رئیس سازمان صمت چهارمحال وبختیاری می‌گوید: متخصصان ابتدا تکنولوژی تولید این پارچه را از کشور کره جنوبی خریداری کردند و محصول تولیدی در این کارخانه تحت لیسانس شرکت‌های کره‌ای در بازار عرضه شد.
سجاد رستمی می‌گوید: زمانی که یک شرکت داخلی محصولات خود را با تکنولوژی شرکت‌های خارجی تولید می‌کند، موظف است محصولاتش را هم تحت لیسانس آن شرکت یعنی معادل کیفیت محصولات مشابه آن کشور تولید کند.

•   چادر ایرانی با برند خارجی:

رئیس اتاق اصناف شهرکرد هم می‌گوید: برخی از فروشندگان به دلیل معروف بودن برند‌های خارجی همچون برند چادر مشکی ژاپنی و کره‌ای محصولات کارخانه حجاب شهرکرد را با برند و تبلیغات ژاپنی و یا کره ای بودن به فروش می‌رسانند. 

نجف کریمی با اشاره به اینکه چادر مشکی تولید شده در شرکت حجاب شهرکرد با کیفیت عالی در کشور تولید و توزیع می‌شود؛ می‌گوید: قیمت فروش عمده کارخانه به بازار برای هر قواره چادر مشکی حدود ۱۵۰هزار تومان است که وجود واسطه‌های فراوان موجب شده تا قیمت چادر مشکی حجاب شهرکرد در بازار چندین برابر شود.

حالا کارخانه چادر مشکی حجاب شهرکرد سالانه ۱۰ میلیون متر چادر مشکی تولید و روانه بازار مصرف می‌کند و این در حالی است که سالانه ۱۰۰میلیون مترمربع چادر مشکی در کشور مصرف می‌شود و این کارخانه تنها ۳۰ درصد نیاز کشور را تامین می‌کند و با توجه به نبود کارخانه چادر مشکی، دیگر نیاز مردم ایران از طریق واردات قانونی و یا قاچاق تأمین می‌شود. 

مافیای واردات برگلوی تولید ملی:

وارداتی که در گفتگو با مدیران و دست اندرکاران کارخانه حجاب شهرکرد متوجه شدیم شبکه ای (مافیایی) بس قدرتمند در زمینه واردات، خرید و فروش است که در فراز و نشیب زمان بسیار سد راه تولید شده و به شدت گلوی تولیدرامی‌فشارد به طوری که گاهی نفس‌های تولیدکنندگان و یا متقاضیان ورود به این عرصه را به شماره انداخته است.

میری، مدیرعامل کارخانه حجاب شهرکرد می‌گوید: واردات چادر مشکی توسط عده معدودی انجام می‌شود و منافع آن‌ها ایجاب می‌کند که این کالا از خارج کشور وارد شود.

میری با گذری بر سختی‌های تولید چادر مشکی در کارخانه حجاب شهرکرد از مراحل بافت، تابندگی، رنگرزی و... می‌گوید: ما سال‌ها برای بدست آوردن دانش فنی تولید چادر مشکی جنگیدیم تا امروز تولید کننده چادر مشکی کشور شده ایم. 

وی می‌گوید: در اختیار داشتن آخرین دانش فنی روز، بهره مندی از نیرو‌های متخصص داخلی، مطابقت با استاندارد‌های جهانی و استفاده از مواد اولیه مرغوب از ویژگی‌های تولیدات کارخانه حجاب شهرکرد است و محصولات این شرکت به لحاظ ویژگی‌های مختص پارچه چادر مشکی نظیر زیر دست مناسب، مقاومت در برابر تغییر رنگ، عدم جذب گرد و غبار، مقاومت در برابر چروک پذیری، عدم پُرز دهی سطحی، مقاومت در برابر نخ کش شدن، در مقیاس‌های مشابه پارچه‌های خارجی به مراتب با کیفیت‌تر از آنها است. 

میری می‌افزاید: هم اکنون محصولات کارخانه حجاب شهرکرد با نام‌های تجاری حجاب تکس، حجاب ایران، اصیلا، پریسیما، VIP و ... در ۱۵نوع ساده و ۳۰نوع طرح دار در عرض‌های متفاوت از ۱۱۲ تا۱۷۳  سانتی متر، به صورت رول شده و یا به صورت قواره‌ای در جعبه‌های مخصوص شرکت نساجی حجاب به فروش می‌رسد.

کمی بیشتر که پای دردو دل تولیدکنندگان چادر مشکی کشور می‌نشینیم متوجه واردات ۷۰تا۱۰۰ میلیون مترمربع پارچه چادری به کشور بر اساس آمار‌ها می‌شویم که درخوش بینانه‌ترین حالت باعث خروج ۱۰۰تا۱۵۰ میلیون دلاری ارز از ایران می‌شود. 

خروج ارزی که نان واردکنندگان و قاچاقچیان بسیاری را روغنی و لذیذ کرده است به طوری که با کمترین میزان تولید داخلی در این عرصه هم مقابله می‌کنند تا مبادا انحصار واردات شکسته و نان شان آجر شود.

با وجود آنکه پیش‌تر هم مجید افتخاری، عضو هیئت مدیره اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران، حضور مافیا در واردات چادر مشکی را تأیید کرده بود، حسین مدرس خیابانی، سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) معتقد است که "وقتی ۱۲واردکننده در زمینه واردات چادر مشکی وجود دارد، یعنی انحصاری وجود ندارد و این ۱۲شرکت می‌توانند با هم رقابت کنند و انحصار را بشکنند" و این در حالیست که به عنوان نمونه: نخستین تجربه کارخانه کرپ ناز در کرمانشاه که ۲۶سال قبل با هدف تولید پارچه چادر مشکی آغاز به کار کرد بار‌ها تعطیل شده و تنها چیزی که تولید نمی‌کند پارچه مشکی است و مدیرعامل آن معتقد است: مافیای واردات مانع شده تا این کارخانه قدیمی به چنین سرنوشتی دچار شود.

به گفته مدیرعامل کرپ ناز، مافیای واردات پارچه‌های بی کیفیت با اسم مشابه برای بدنام کردن کرپ ناز عرضه کردند تا برند ایرانی را خراب کنند.

• کمی تأمل کافیست تا متوجه شویم زمانی که ۳۰ درصد نیاز داخلی به چادر مشکی در ایران تولید و 7۰ درصد آن را وارداتی است، چه انحصار باشد و چه نباشد، بستر تخلف، قاچاق، سودجویی، واسطه گری، دلالی، واردات بی رویه، لطمه به تولید ملی و مافیا مهیاست.

این در حالیست که مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک کشور از مستند نبودن وجود مافیا در بخش واردات چادر مشکی خبر داده و می‌گوید: مشکل اصلی ناکامی کشور در تولید چادر مشکی پس از ۴۰ سال، قاچاق است و برای جلوگیری از این موضوع باید قیمت تمام شده محصولات را کاهش داد و همزمان به ارتقای کیفیت هم توجه کرد.      
افسانه محرابی می‌گوید: البته در بخش تسهیل فضای کسب و کار و تأمین مواد اولیه واحد‌های تولیدی هم باید تمام اقدامات لازم صورت گیرد تا تولیدکننده بتواند محصولی با کیفیت و قیمت مناسب راهی بازار کند. به هر حال ما بسته‌ای آماده کرده‌ایم که از طریق آن بتوانیم جذب سرمایه‌گذاری را انجام دهیم.

وی در خصوص وجود مافیا در واردات چادر مشکی هم معتقد است: ما باید بگوییم مافیا یعنی چه؟ آیا مافیا همین قاچاقچیان هستند؟ یعنی ممکن است مثلاً یک شرکت بازرگانی یا یک گروهی سازمان یافته در بخش قاچاق یا واردات از طریق خلاف اظهاری در گمرکات، با شناسایی نیاز جوامع اسلامی، نسبت به واردات غیر رسمی این کالا اقدام کنند. 

علیرضا حائری معتقد است: اگر آمار ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون دلاری گمرک در خصوص ارز خارج شده از کشور برای واردات چادر مشکی را مبنا قرار دهیم و به فرض این که متوسط قیمت هر مترمربع پارچه ۵/۲ دلار باشد، عدد ۶۰ تا ۷۰ میلیون مترمربعی برای واردات چادر مشکی واقعی‌تر است.   
به گفته وی، با هزینه ۲۰ تا ۲۵ میلیون دلار می‌توان یک خط تولید ۱۰ میلیون متر مربعی چادر مشکی و با کل ارز خارج شده سالانه از کشور برای واردات این محصول می‌توان پنج کارخانه از این دست راه‌اندازی کرد.
وی می‌گوید:با توجه به اینکه ماشین‌آلات تولیدی مشمول تحریم هاست و در زمینه نقل و انتقالات پول هم مشکلاتی وجود دارد، واردات ماشین‌آلات به راحتی صورت نمی‌گیرد؛ اما غیر ممکن نیست.

در سال ۸۵ سه کارخانه «نای زرین» و «مرینوس» و «کرپ ناز» در حال تولید بودند و براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد وضعیت تولید پارچه چادر مشکی، در سال ۹۴، ظرفیت اسمی تولید پارچه چادر مشکی در کارخانه حجاب شهرکرد و کرپ‌ناز کرمانشاه، ۱۰ میلیون متر مربع و در کارخانه «یزد بافت» یزد، ۶ میلیون مترمربع بوده است. به این ترتیب سه کارخانه فعال در حوزه تولید پارچه چادر مشکی در سال ۹۴ قادر به تولید سالانه ۲۶ میلیون مترمربع پارچه چادر مشکی بوده‌اند.  

این در حالی است که در سال۹۷ و طبق گفته رئیس انجمن صنایع نساجی کشور این رقم به ۱۰میلیون مترمربع کاهش یافته است و امروز حجاب شهرکرد است که به صورت رسمی از سال۹۵ بار تولید را به دوش می‌کشد کارخانه‌ای که با وجود تولید با کیفیت و موفق در زمینه چادر مشکی هم اکنون با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند.    

مدیرانجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب می‌گوید:مشکلاتی گریبان‌ گیر تنها کارخانه تولید پارچه مشکی در ایران است که افزایش مکرر نرخ ارز، بهره بالای تسهیلات بانکی، بروکراسی حاکم بر دستگاه‌های دولتی، عدم حمایت صحیح دولت از بخش تولید و صنعت کشور و واردات بی رویه کالا با کیفیت‌های متفاوت از مبادی غیر رسمی را از جمله این موانع است.

اسدالله سلیمانی می‌گوید: فقط در سال۹۵ حدود ۷۳درصد به واردات چادر مشکی نسبت به سال قبل از آن اضافه شده است. در سال ۹۴وارداتی بالغ بر ۱۴هزار و ۳۵۰تن پارچه چادر مشکی داشتیم. در سال۹۵ این رقم به ۱۸هزار و ۲۶۷تن رسید؛ یعنی از نظر وزنی ۲۷درصد در سال۹۵ واردات بیشتر از سال قبل از آن بوده و از نظر ارزشی ۷۱میلیون و ۶۰۰هزار دلار در سال۹۴ واردات داشتیم.  

وی می‌گوید: در سال۹۵ این رقم ۱۲۴میلیون و ۲۰۰هزار رسید، یعنی ۷۳درصد افزایش پیدا کرد. اسم این کار حمایت از تولیدکننده نیست آن هم دقیقاً در سالی که بزرگان مملکت رسماً خط تولید کارخانه حجاب را افتتاح کردند، اجازه ورود مقادیر بسیار بزرگ‌تر از سال قبل هم داده شده است.

اسدالله سلیمانی مدیرعامل انجمن تولید کنندگان محصولات حجاب در بخش دیگری از سخنانش گفت: این‌که دولت تعرفه واردات چادر مشکی را افزایش داده است، حمایت از تولید داخلی از جیب مردم است و این خسارتی است که گمرک آن را وارد کرده است. واردات چادر مشکی تعرفه نداشت، اما، چون پارچه‌های دیگر را در قالب چادر مشکی وارد می‌کردند گمرک برای اینکه کار خود را آسان کند به همه پارچه‌ها از جمله چادر مشکی هم تعرفه بست.   

رئیس سازمان صمت استان هم با اشاره به تلاش برای توسعه کارخانه حجاب شهرکرد و همچنین تلاش مدیران صمت استان‌های دیگر برای ایجاد کارخانه چادر مشکی در دیگر استان‌های کشور با استفاده از دانش فنی متخصصان کارخانه چادر مشکی چهارمحال و بختیاری معتقد است: اگر تولید در کشور به صرفه باشد، تجار این بخش خود کارخانه ایجاد می‌کنند؛ اما متأسفانه سود سرسام آور واردات باعث شده است که هیچ سرمایه گذاری وارد این عرصه نشود و از سوی دیگر واردات ۹۰درصدی چادرمشکی از کشور‌های خارجی است که سهم مبادی رسمی کشور از این رقم ۵۰% است و بقیه به اشکال غیر مجاز وارد کشور می‌شوند. 

• راهکاری برای تداوم تولید:

امروز اگر سری به بازار‌های کشور به ویژه در شهر‌های مذهبی ایران بزنیم آخرین آمار‌ها حکایت از سه برابر شدن قیمت یک قواره چادر مشکی دارد؛ هر چند به گفته فعالان این صنعت افزایش هزینه‌های منابع انرژی، مالیات بر ارزش افزوده و اعطای وام‌های پُر بهره و نبود دانش و فناوری به روز، نبود انگیزه سرمایه‌گذاری در صنعت تولید پارچه چادر مشکی توسط بخش خصوصی واقعی، قیمت تمام شده بالای تولید داخل و عدم رقابت‌پذیری با پارچه‌های وارداتی، قاچاق سازمان یافته، نبود دانش و فناوری‌های لازم، عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان داخلی و موانع دیگر باعث این افزایش نرخ شده است؛ اما می‌توان با افزایش تولید، حمایت از صنعت چادر مشکی، حمایت مردم از کالای داخلی و ترویج فرهنگ پوشش و عفاف و حجاب می‌توانیم قطار خودکفایی را زودتر به مقصد برسانید و دست مافیای چادر، قاچاقچیان و انحصارطلبان این حوزه را برای همیشه کوتاه کنیم و برای تحقق این هدف علاوه بر هزینه باید برنامه‌ریزی و اقدام هم صورت بگیرد. 

در این راستا دولت با حمایت مادی و معنوی از تولید، مردم با خرید محصولات بومی وداخلی، متولیان فرهنگی با فرهنگ‌سازی، دستگاه‌های نظارتی وگمرکی با تشدید مقابله با قاچاق می‌توانند با حذف سودجویان، دلالان و منفعت طلبان از تشکیل هر مافیایی در کشور پیشگیری و با توسعه اقتصادی داخلی کمک کنند.    

به عنوان نمونه ۲۹ تیرماه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و کارخانجات نساجی بخش خصوصی سند همکاری مشترک برای تولید پارچه چادر مشکی امضاء کردندکه بر اساس این تفاهم نامه ، ایدرو در توسعه و راه اندازی خط تولید پارچه چادر مشکی در محیط فعالیت صنعتی طرف بخش خصوصی حمایت هم جانبه ای را خواهد داشت .  

بر اساس این تفاهم نامه اعطای کمک فنی و اعتباری ، رفع محدویت واردات مواد اولیه مورد نیاز برای تولید پارچه مشکی و اعطای تسهیلات از طریق شبکه بانکی از جمله حمایت سازمان گسترش  برای توسعه ظرفیت تولید پارچه مشکی  است که معاون برنامه ریزی ایدرو و مدیرعامل کارخانجات نساجی کرپ ناز به امضا رساندند و جای بسی امید است.

کارخانه نساجی حجاب شهرکرد، اولین و تنها مجتمع تولیدی و صنعتی پارچه چادر مشکی در کشور است که در کیلومتر هفت جاده شهرکرد به خوزستان و در نزدیکی روستای بهرام آباد قرار دارد.

خط تولیدپارچه چادر مشکی این شرکت با۲۲میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی و بیش از ۵۰میلیارد تومان سرمایه گذاری ریالی، در سال۱۳۹۵ به بهره برداری رسید.