دلایل روانی بی‌توجهی افراد به رعایت شیوه نامه های بهداشتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر پیمان دوستی با بیان اینکه در دوران همه گیری کووید ۱۹ بیش از هر زمان دیگری نیاز به یک همکاری گروهی در بین افراد جامعه احساس می‌شود، اظهار داشت: از جمله دلایل کاهش توجه افراد به دستورالعمل‌های بهداشتی، مشاهده رفتار‌های اجتماعی سایر افراد جامعه است. به گونه‌ای که هرچه افراد بیشتری از رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سر باز می‌زنند، شاهد افزایش حساسیت زدایی افراد نسبت به رعایت این دستورالعمل‌ها هستیم.
وی افزود: کاهش حساسیت افراد نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را می‌توان از چندین جهت مورد بررسی قرار داد. فقدان مسئولیت پذیری اجتماعی و انکار موضوع به گونه‌ای که برخی تصور می‌کنند از ابتلا به بیماری مصون هستند و مشکلات تنها برای دیگران رخ می‌دهد، می‌تواند بنا بر دلایل روانشناختی مختلفی ایجاد شود.
این روانشناس ادامه داد: اگرچه می‌توان کاهش حساسیت افراد نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را ناشی از انکار آسیب پذیری و فقدان مسئولیت پذیری اجتماعی آن‌ها دانست، اما نمی‌توان مسئولیت رعایت نکردن دستورالعمل‌ها را کاملا به انکار آسیب پذیری و فقدان مسئولیت پذیری اجتماعی معطوف کرد چراکه عوامل متعددی در این موضوع دخیل هستند.
وی در ادامه به بیان تعدادی از عوامل موثر در کاهش توجه مردم به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مقابله با کووید ۱۹ پرداخت و ادامه داد: یکی از دلایل این است که امروزه بخش بزرگی از خوراک خبری را رسانه‌هایی نظیر تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی تامین می‌کنند. این امر همانطور که می‌تواند مفید باشد، زیان‌هایی نیز به همراه دارد. برای مثال، اخبار ضد و نقیض از رسانه‌های مختلف می‌تواند حساسیت مردم نسبت به هشدار‌ها را کاهش دهد. از سوی دیگر برخی تحقیقات روانشناسی اجتماعی نیز نشان می‌دهند، تکرار بیش از اندازه اخبار می‌تواند منجر به فرآیند حساسیت زدایی نسبت به اخبار و کاهش توجه افراد به هشدار‌ها شود.
به گفته دوستی، از دیگر عوامل کاهش حساسیت مردم نسبت به هشدار‌ها و رعایت شیوه نامه ها، طولانی شدن مدت پاندمی این بیماری است. در واقع پاندمی کرونا به طور چشم گیری وضعیت زندگی، کار و مناسبت‌های اجتماعی افراد را تحت تاثیر قرار داده است و از سوی دیگر وضع قوانین محدود کننده نیز در تغییر وضعیت زندگی مردم موثر بوده است. ادامه این روند منجر شده است تا به تدریج مردم احساس فرسودگی کنند، حساسیتشان کاهش پیدا کند و تمایل به بازگشت زندگی طبیعی خود داشته باشند، همچنین این امر با افزایش بی اعتنایی افراد نسبت به منابع خبری نیز شدت می‌یابد.
این روانشناس ادامه داد: بر اساس تحقیقات روانشناسی اجتماعی، افراد به دو دلیل عمده نیز ممکن است رفتار‌هایی هم‌سو با جامعه از خود نشان ندهند، این دو دلیل شامل نیاز برای حفظ فردیت خود و نیاز به حفظ کنترل بر زندگی خود است. ممکن است برخی احساس کنند تحمیل شیوه نامه‌ها مانع ارضای این دو نیاز می‌شود و حاضرند در ازای پرداخت هر هزینه مالی و جانی برای خود و جامعه، از پروتکل‌ها سرپیچی کنند تا این دو نیاز خود را برآورده کنند، همانطور که می‌بینیم این اتفاق در سایر کشور‌ها نیز در حال رخ دادن است.