تحلیل روز؛ خطر تقویت داعش در سایه ضعف طالبان

   به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، «محمدرضا تقی زاده» کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی با اشاره به انفجار تروریستی روز جمعه (۱۶ مهر / هشت اکتبر) در قندوز افغانستان نوشت: جمعه روز خونینی برای مردم افغانستان بود؛ مردمی که برای اقامه نماز جمعه در مسجد شیعیان منطقه خان آباد ولسوالی سیدآباد ولایت قندوز حضور یافته بودند، توسط تروریست داعشی به خاک و خون کشیده شدند.

پزشکان بدون مرز در ولایت قندوز، شمال افغانستان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: حمله انتحاری به مسجدی در ولسوالی سیدآباد، ۵۰ شهید و ۱۰۰ زخمی بر جا گذاشت. گروه تروریستی داعش مسوولیت این حمله را به عهده گرفت.

در این نوشتار خطر تقویت گروه تروریستی داعش در افغانستان بررسی می‌شود.

روز‌های خونین افغانستان

مردم افغانستان که همچنان عزادار از دست دادن عزیزان خود در حمله تروریستی داعش به فرودگاه کابل در چهارم شهریور ۱۴۰۰ (۲۶ اوت ۲۰۲۱) بودند، بار دیگر عزادار شدند؛ شیعیانی که برای اقامه نماز جمعه در مسجد منطقه خان آباد حضور یافته بودند، ناگهان با حمله تروریست انتحاری داعش مواجه شدند.

تروریست داعشی با انفجار کمربند انتحاری خود، ۵۰ نمازگزار را شهید و یکصد نفر دیگر را نیز زخمی کرد؛ ۲۶ اوت ۲۰۲۱ نیز انفجاری در ورودی فرودگاه کابل رخ داد که به کشته شدن ۱۷۰ نفر انجامید.

گروه تروریستی داعش مسئولیت این حمله را نیز بر عهده گرفت؛ همان گروهی که بار‌ها مقام‌های آمریکایی اعلام کرده اند که خود آن را به وجود آورده اند.

اذعان آمریکا به تاسیس داعش

«دونالد ترامپ» اوت ۲۰۱۶ (مرداد ۱۳۹۵) زمانی که نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود، باراک اوباما و هیلاری کلینتون را موسس داعش خوانده بود.

او در سخنرانی آن زمان خودش در میان حامیان جمهوری‌خواه در شهر «فورت لادردال» گفته بود: «داعش به باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا احترام و ارج می‌نهد. او موسس داعش است و به داعش کمک مالی کرد.»

در کتاب خاطرات هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه اسبق آمریکا نیز می‌توان سند حمایت آمریکا از داعش را یافت؛ او در کتاب خاطراتش اذعان دارد که «ما داعش را برای تقسیم خاورمیانه ایجاد کردیم.»

داعش در حالی این روز‌ها در افغانستان جولان می‌دهد که پیشتر با حمایت آمریکا، انگلیس و برحی کشور‌های غربی دیگر و رژیم‌های مرتجع منطقه غرب آسیا از جمله عربستان، در عراق و سوریه به کشتار مردم روی آورده بود.

پس از ظهور گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه، دولت‌های این کشور‌ها از ایران در خواست کمک کردند؛ جمهوری اسلامی ایران هم به دنبال این درخواست به فرماندهی سردار سلیمانی به یاری مردم عراق و سوریه شتافت.

پس از ورود رزمندگان مقاومت به عرصه نبرد با داعش، شهر‌های مهم سوریه و عراق، یک به یک از داعش پس گرفته شدند؛ آخرین سنگر داعش در سوریه شهر «بوکمال» بود؛ بوکمال یکی از سه شهر بزرگ استان بیابانی دیرالزور و مهم‌ترین و آخرین پایگاه داعش در سوریه بود، لذا از نظر راهبردی، بسیار اهمیت داشت و آمریکا به همراه داعش نمی‌خواستند کنترل این شهر را از دست بدهند، اما رزمندگان مقاومت به فرماندهی سردار سلیمانی در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶)، بوکمال را آزاد کردند تا پرونده داعش در عراق و سوریه بسته شود.

آمریکایی‌ها که شاهد نابودی دست پرورده‌های خود یعنی تروریست‌های داعشی در عراق و سوریه بودند، تعدادی از سرکردگان این تروریست‌ها را به افغانستان منتقل و آنان را در مناطق مختلف این کشور سازماندهی کردند.

آمریکا پس از سازماندهی داعش در افغانستان و رساندن سلاح و مهمات به آنان، ۳۱ اوت ۲۰۲۱ از این کشور خارج شد تا داعش به عنوان نیرو‌های تحت حمایت آمریکا در سایه نبود دولت در افغانستان جنایت خود را از سر گیرد؛ بنابراین به نظر می‌رسد، حملات اخیر داعش به مناطق مختلف افغانستان، بخشی از اقدامات آمریکا و متحدانش برای ادامه نا امنی و بی ثباتی در افغانستان باشد.

فروپاشی دولت اشرف غنی

فرار اشرف غنی و فروپاشی دولت افغانستان از دیگر دلایل جولان داعش در این کشور است؛ زیرا داعش با استفاده از این خلاء، به غیرنظامیان و زیرساخت‌ها حمله می‌کند.

لازم به یادآوری است که ساعاتی بعد از تصرف شهر کابل توسط طالبان در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ (۱۵ اوت ۲۰۲۱)، محمد اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان از این کشور فرار کرد؛ اشرف غنی در توجیه فرار خود از افغانستان ادعا کرد که برای جلوگیری از خونریزی از مقام خود استعفا داده و از حالا به بعد، طالبان مسئول «عزت و مال و صیانت» از مردم افغانستان است.

نکته قابل تامل این است که در زمان اشرف غنی، هنگامی که مساجد، تکیه خانه ها، زیارتگاه‌ها و مراکز رسانه‌ای، فرهنگی و آموزشی شیعیان در کابل و دیگر شهر‌های افغانستان مورد حمله قرار می‌گرفت، دولت اشرف غنی طالبان را مسئول این حملات معرفی می کرد؛ طالبان نیز دست داشتن در این حملات را تکذیب می‌کرد.

ضعف‌های امنیتی طالبان

طالبان از زمان رسیدن به قدرت در افغانستان، همچنان نتوانسته است اوضاع امنیتی این کشور را بهبود بخشد؛ زمانی که داعش به فرودگاه کابل حمله کرد، بسیاری درباره توانایی طالبان برای کنترل تروریسم در این کشور تردید داشتند و پس از انفجار تروریستی روز جمعه در قندوز، این تردید‌ها به یقین تبدیل شده است.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) در این باره نوشت، پس از حمله انتحاری روز جمعه داعش به قندوز، مردم افغانستان ضمن محکوم کردن این حمله، طالبان را به ناکامی در تأمین امنیت متهم می کنند.

این خبرگزاری افزود، مردم افغانستان در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند، طالبان نمی‌توانند امنیت شهروندان را تأمین کنند.

بر اساس گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)، یکی از شهروندان افغانستان در صفحه‌ی فیس‌بوک خود نوشت: مهمترین دستاورد حکومت طالبان به گفته خودشان، امنیت بود؛ اما کشتار بی‌رحمانه نمازگزاران در قندوز، این تنها دستاورد ادعایی طالبان را نیز زیر سوال برد. سریال کشتار دوباره جریان پیدا کرده و حکومت مسئول تأمین امنیت شهروندان است.

«ذبیح الله مجاهد» سخنگوی طالبان پس از انفجار روز جمعه اعلام کرد که داعش تهدید جدی برای افغانستان نیست بلکه یک دردسر است.

هرچند مقامات طالبان گفته اند، داعش در حدی نیست که چالش جدی در برابر این گروه بوجود آورند، اما جنایت‌های اخیر داعش نشان می‌دهد این گروه تروریستی می‌تواند چالشی در برابر طالبان و مردم افغانستان باشد.

جمع بندی

طالبان که از زمان رسیدن به حکومت در افغانستان اعلام کرده اند، مسئول مستقیم تامین امنیت همه اقوام، افشار و مذاهب این کشور هستند، اکنون باید درباره آنچه در قندوز رخ داده به مردم افغانستان به طور شفاف و مسئولانه توضیح دهند و عاملان و آمران این جنایت را به سرعت شناسایی و محاکمه کنند.

طالبان همچنین نباید اجازه دهند که امنیت ملی افغانستان، قربانی اقدامات و توطئه‌های فرقه گرایانه و تفرقه افکنانه تروریست‌های دست پرورده غربی‌ها قرار بگیرد.

طالبان باید نشان دهند که برای مبارزه با تروریسم بدون نیاز به دخالت خارجی‌ها آمادگی کامل دارند و در ایجاد امنیت، رفاه و ثبات در افغانستان تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند، زیرا طالبان اگر نتوانند امنیت مردم افغانستان را تامین کنند، در آینده با مشکلات و پیامد‌های بیشتری روبرو خواهد شد.

طالبان همچنین باید این اطمینان را به مردم افغانستان بدهند که برای تامین امنیت و رفاه آنان، هیچ گونه تبعیضی بین اقوام و مذاهب مختلف این کشور قائل نمی‌شوند و شیعیان نیز به عنوان شهروندان این کشور باید از امنیت برخوردار هستند.

این نکته نیز نباید فراموش شود که احیای داعش، خطری برای همه جهانیان محسوب می‌شود، زیرا این گروه تروریستی در سال‌های فعالیت خود، جنایات بی شماری را در کشور‌های مختلف از جمله ایران، فرانسه، عراق و سوریه مرتکب شد.