پخش زنده
امروز: -
روز عرفه روز توبه و دعا
در روایات بسیاری به توبه یا دعا و... سفارش شده و از طرف دیگر مکان‌ها یا زمان‌های خاصی برای اجات دعا یا قبولی توبه ذکر شده، که انسان می تواند، به خداوند تقرّب جوید. روز عرفه یکی از همین زمانهاست.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما برای کسی که در جستجوی رحمت الهی است روز عرفه فرصت خوبی است تا بتواند رضایت خداوند را جلب نموده و از گناهان خود توبه کند.
روز عرفه دارای فضایل بسیاری است، هم برای کسانی که در عرفات حاضرند و هم برای کسانی که در اماکنی غیر از عرفات اند، یکی از مهمترین و بهترین فرصت‌های موجود در این روز، فرصت خداشناسی است، تأمّل و تدبّر در دعای عرفه امام حسین که در حقیقت بیان و شرح حقایق توحیدی و مراتب آن است ما را به این موضوع یعنی خداشناسی نزدیکتر می‌کند. اینکه خداوند انسان را چگونه خلق فرمود، چگونه روزی داد، چقدر بر بندگان نعمت ارزانی داشت، چقدر از گناهان ایشان بخشید، و... همه از مواردی است که در دعای عرفه ذکر شده است. با قرائت دعای عرفه خدا را بهتر می‌شناسیم، وقتی فهمیدیم که نهایت مرتبه توحید آن است که غیر از خدا نبینیم و غیر از او نخواهیم، سعی می‌کنیم تا خود را به آن مرتبه برسانیم، همانکه امام فرمود: ایکون لغیرک من الظهور ما لیس لک حتی یکون هو المظهر لک متی غبت حتی تحتاج الی دلیل یدلّ علیک عمیت عین لا تراک؛ آیا برای غیر تو ظهوری هست که برای تو نباشد تا آن غیر بخواهد مظهر تو باشد؟ چه وقت غایب بوده‌ای تا به دلیلی احتیاج باشد که بر تو دلالت کند؟ کور باد چشمی که تو را نبیند. همه این‌ها با تأمّل و تفکر در دعای عرفه بدست می‌آید، برای آنانکه اراده دارند معرفت خود را نسبت به حقتعالی زیاد کنند.
عرفه و فرصت توبه و استغفار
یکی دیگر از فرصت‌های موجود در این روز که شاید مهمترین فرصت باشد، فرصت توبه است، فرصتی که به جرأت می‌توان گفت در هیچ روزی مثل این روز تکرار نخواهد شد. توبه مهمترین چیزی است که بنده به آن احتیاج دارد. در این روز خداوند توبه بسیاری را قبول فرموده و از گناهان بندگان در می‌گذرد، کافی است که عزم بر ترک گناه کرده و به حقیقت از کرده‌های خود پشیمان باشیم، آنگاه خود را غرق در رحمت خداوند خواهیم دید.
روز عرفه، روزی است که خداوند توبه داوود و آدم (علیهما السلام) را قبول فرمود. در عظمت و بزرگی روز عرفه و قبولی توبه در آن، همین روایت بس که امام صادق (ع) فرمود: من لم یغفر له فی شهر رمضان لم یغفر له الی قابل الّا ان یشهد عرفه؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، برای او بخششی، (در مواقع دیگر سال) نخواهد بود جز اینکه در عرفه حاضر باشد.
عرفه و فرصت دعا
یکی از فرصت‌های مهم در روز عرفه، که بسیار مورد تأکید ائمه معصومین و بزرگان دین قرار گرفته است، فرصت دعا و مسئلت از خداوند است. بنا به فرموده امام سجاد (ع) این روز، روزی است که در آن در‌های رحمت الهی باز بوده و خداوند عطای خود را بر مردم گسترانیده و بر همگان تفضّل فرموده است، به همین خاطر توبه در آن مقبول و دعا به اجابت خواهد رسید. کسی که به عظمت این روز بزرگ پی نبرده و مقام آن را نشناخته باشد. به جای درخواست حاجات خود از خداوند به سراغ خلق او رفته، طلب نیاز از آن‌ها می‌کند.
احادیثی در فضیلت دعا در روز عرفه
در روایت معتبری است که امام سجاد (ع) در روز عرفه مردان و زنانی را دید که گدایی می‌کنند فرمود: هؤلاء شرار خلق اللّه، الناس مقبلون علی اللّه و هم مقبلون علی النّاس؛ این‌ها بدترین خلق خدا هستند زیرا رحمت خداوند در این روز را نادیده گرفتند همانا مردم به خدا روی می‌آورند و آن‌ها روی به مردم می‌آورند. مهمترین وظیفه یک مؤمن در این روز آن است که علاوه بر اینکه خود به عنایت حقتعالی توجه دارد دیگران را نیز به رحمت و مغفرت و عطایای حق در این روز مبارک متوجه کند و از آن‌ها بخواهد پیوسته دعا کرده و حاجات خود را از خداوند طلب کنند. اهمّیت دعا در این روز به قدری است که سید بن طاووس در اقبال، حدیثی از امام باقر (ع) نقل فرموده مبنی بر اینکه چنانچه روزه داری در این روز سبب ضعف از دعا شود باید این روز را افطار کرد. عن حنّان بن سدیر عن ابیه عن ابی جعفر (ع) قال: سألته عن صوم عرفه فقلت: جعلت فداک انّهم یزعمون انّه یعدل صیام سنه؟ قال: کان ابی (ع) لایصومه، قلت: و لم ذلک جعلت فداک قال: انّ یوم عرفه یوم دعاء و مسأله، فاتخوف ان یضعفنی عن الدعاء و... حنان بن سدیر از پدرش نقل می‌کند که از ابی جعفر (ع) درباره روزه روز عرفه پرسیدم و عرض کردم: فدایت شوم آن‌ها (اهل سنت) گمان می‌کنند روزه آن روز برابر روزه یک سال است، فرمود: پدرم آن روز را روزه نمی‌گرفت (من هم نمی‌گیرم) عرض کردم: فدایت شوم چرا؟ فرمود: روز عرفه روز دعا و درخواست از خداست بیم آن دارم که ضعف روزه مرا از دعا باز دارد.
مرحوم ابن فهد حلی (ره) با عنایت به حدیث فوق می‌فرماید: روز عرفه روز دعا و مسئلت از درگاه حقتعالی است و به همین دلیل خوردن در آن افضل از روزه گرفتن می‌باشد، با آنکه در روایات ترغیب به روزه گرفتن در آن بسیار شده است.
به خاطر اهمیت دادن به دعاست که در این روز دعا‌های بسیاری از معدن اهل بیت عصمت و طهارت وارد شده است که همگی نشان از جلب رضایت و مغفرت پروردگار و طلب توبه از درگاه ذات کبریایی او دارند.
عرفه و فرصت زیارت امام حسین (ع)
در مورد زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه فوائد و فضیلت‌های بسیاری وارد شده که حاکی از اهمیّت و جلالت شأن و بزرگی امام حسین (ع) و زمین کربلا است. آنچه از ظاهر برخی روایات معلوم می‌شود آن است که روز عرفه خداوند ابتدا بر زوّار قبر امام حسین توجه می‌فرماید و آنگاه به حاضران در عرفات. پس بهترین فرصت برای کسی که در چنین روزی در کربلا حاضر است، این است که علاوه بر بهره گیری از رحمت بی پایان خداوند، امام را نیز واسطه در پیشگاه خداوند قرار داده و حوائج خود را بطلبد و البته بهترین عمل در این مکان مقدّس، قرائت دعای امام حسین در روز عرفه است. از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود خداوند تبارک و تعالی در روز عرفه، قبل از اهل عرفات، بر زوار قبر امام حسین (ع) تجلّی فرموده و حوائج ایشان را رفع و گناهانشان را می‌بخشد و در مشکلاتشان یاری خواهد نمود آنگاه به سراغ اهل عرفات آمده و مثل همین انجام می‌دهد.همچنین امام صادق (ع) در حدیث دیگری فرمود: چون روز عرفه شود خداوند بر زوار قبر حسین (ع) نظر انداخته می‌فرماید: بازگردید در حالی که گناهان گذشته شما را بخشیده ام و بر هیچیک از شما از زمان انصراف از زیارت گناهی تا هفتاد روز نمی‌نویسم (در صورتی که گناه به عمد نباشد، زیرا زیارت ائمه باید که همراه با معرفت باشد و معرفت ائمه مقتضی این است که انسان از گناه دوری کند. اگر با زیارت ایشان باز هم بنده به سراغ گناه برود معنایش آن است که زیارتش همراه با معرفت نبوده است.
توجه به این نکته ضروری است که زیارتی دارای فضیلت و ثواب‌های مذکور است که همراه با معرفت و شناخت باشد، چنانکه در روایت امام صادق (ع) است که فرمود: هر کس در روز عرفه به زیارت حسین (ع) بیاید در حالیکه حق او را بشناسد، خداوند برای او ثواب هزار حج و هزار عمره مقبول و هزار غزوه می‌نویسد که همراه نبی مرسل یا امام عادلی بر پا کرده باشد.
اعمال روز عرفه
در روز عرفه، مخصوصاً دعا برای مؤمنان و دوستان بسیار سفارش شده است. چه آنان که زنده‌اند و چه کسانی که از دنیا رفته‌اند.
از ابراهیم بن هاشم که از بزرگان شیعه است چنین نقل شده که: «عبد اللّه بن جندب» را در سرزمین عرفات دیدم که در روز عرفه، غرق در دعا و راز و نیاز بود. دست‌های خود را به سوی آسمان بلند کرده بود و اشک از چشمانش سرازیر بود و فراوان گریه می‌کرد. در پایان نزد او رفتم و گفتم: وقوف و عبادت هیچکس را مثل تو ندیدم. گفت به خدا سوگند، فقط برای برادران مؤمن دعا کردم، زیرا از امام موسی کاظم (ع) شنیدم که فرمود: هر کس برای برادران مؤمن خود دعا کند، از عرش ندا می‌رسد که صدهزار برابر آن برای خود تو خواهد بود و من نخواستم از صد هزار برابر دعای فرشتگان که یقیناً مستجاب است، دست بردارم و برای خودم دعا کنم که نمی‌دانم مستجاب خواهد شد یا خیر.
برای روز عرفه چند عمل وارد شده است:
۱- روزه گرفتن که پاداش فراوانی دارد. ولی اگر روزه در آن روز سبب ضعف و ناتوانی جهت دعا و انجام اعمال و عبادات روز عرفه شود ترک آن بهتر است. (البتّه روزه مربوط به کسانی است که در وطن هستند یا قصد اقامت ۱۰ روز کرده‌اند).
۲- غسل کردن قبل از غروب آفتاب.
۳- زیارت امام حسین (ع)، که زیارت آن حضرت در روز عرفه طبق روایتی از امام صادق (ع) پاداش حج و عمره بسیار، و جهاد فراوان دارد.
در روایت دیگری از امام صادق (ع) نقل شده است که خداوند در روز عرفه، توجه خاصی به زائران قبر امام حسین (ع) دارد، حاجاتشان را برآورده می‌سازد و گناهانشان را می‌آمرزد.
در حدیث دیگری از سه امام بزرگوار، حضرت امام صادق و امام کاظم و امام رضا (علیهم السلام) آمده است که هر کس روز عرفه به زیارت امام حسین (ع) برود، خداوند او را با ایمان محکم همراه با اطمینان باز می‌گرداند
۴- پس از نماز عصر و قبل از آنکه دعا‌های روز عرفه را بخواند، دو رکعت نماز در زیر آسمان، بجا آورد و به گناهان و خطا‌های خود اعتراف کند، که امام صادق (ع) فرمود: هر کس چنین کند، پاداش کسانی که در سرزمین عرفاتند، خواهد داشت و گناهانش آمرزیده شود.
منابع: وبگاه حوزه و خبرگزاری ایمنا
نظر شما