سخنان امام رضا علیه السلام در قالب چهل حدیث

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، در احادیث زیادی درباره حفظ و عمل کردن به چهل حدیث از امامان علیهم السلام ذکر شده است که با توجه به سالروز شهادت امام رضا علیه السلام در ۳۰ صفر چهل حدیث از سخنان امام رضا علیه السلام را در مطلب زیر آورده ایم.

 

۱- مؤمن، مؤمن واقعی نیست، مگر آن که سه خصلت در او باشد: سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش. اما سنت پروردگارش، پوشاندن راز خود است، اما سنت پیغمبرش، مدارا و نرم رفتاری با مردم است، اما سنت امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است. 

 

۲- پنهان کننده کار نیک (پاداشش) برابر هفتاد حسنه است و آشکار کننده کار بد سرافکنده است، و پنهان کننده کار بد آمرزیده است.

 

۳ –از اخلاق پیامبران، نظافت و پاکیزگی است.

 

۴-دوست هرکس عقل او، و دشمنش جهل اوست.

 

۵- عقل شخص مسلمان تمام نیست، مگر این که ده خصلت را دارا باشد: از او امید خیر باشد، از بدی او در امان باشند، خیر اندک دیگری را بسیار شمارد، خیر بسیار خود را اندک شمارد، هرچه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود، در عمر خود از دانش طلبی خسته نشود، فقر در راه خدایش از توانگری محبوبتر باشد، خواری در راه خدایش از عزت با دشمنش محبوبتر باشد، گمنامی را از پرنامی خواهانتر باشد. سپس فرمود: دهمی چیست و چیست دهمی! به او گفته شد: چیست؟ فرمود: احدی را ننگرد جز این که بگوید او از من بهتر و پرهیزگارتر است.

 

۶- ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است، و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان است، و به فرزند آدم چیزی بالاتر از یقین داده نشده است.

 

۷- ایمان انجام واجبات و دوری از محرمات است، ایمان عقیده به دل و اقرار به زبان و کردار با اعضاء تن است.

 

۸- حضرت رضا (علیه السلام) همیشه به اصحاب خود می‌فرمود: بر شما باد به اسلحه پیامبران، گفته شد: اسلحه پیامبران چیست؟ فرمود: دعا 

 

۹- پیوند خویشاوندی را برقرار کنید گرچه با جرعه آبی باشد، و بهترین پیوند خویشاوندی، خودداری از آزار خویشاوندان است.

 

۱۰- از نشانه‌های دین فهمی، حلم و علم است، و خاموشی دری از در‌های حکمت است. خاموشی و سکوت، دوستی آور و راهنمای هر کار خیری است. 

 

۱۱- زمانی بر مردم خواهد آمد که در آن عافیت ده جزء است، که نه جزء آن در کناره گیری از مردم، و یک جزء آن در خاموشی است. 

۱۲- از امام رضا (علیه السلام) از حقیقت توکل سؤال شد. فرمود: این که جز خدا از کسی نترسی. 

 

۱۳- بخیل را آسایشی نیست، و حسود را خوشی و لذتی نیست، و زمامدار را وفایی نیست، و دروغگو را مروت و مردانگی نیست.

 

۱۴- به خداوند خوشبین باش، زیرا هرکه به خدا خوشبین باشد، خدا با گمان خوش او همراه است، و هرکه به رزق و روزی اندک خشنود باشد، خداوند به کردار اندک او خشنود باشد، و هرکه به اندک از روزی حلال خشنود باشد، بارش سبک و خانواده اش در نعمت باشد و خداوند او را به درد دنیا و دوایش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دار السلام بهشت رساند. 

 

۱۵- ایمان چهار رکن است: توکل بر خدا، رضا به قضای خدا، تسلیم به امر خدا، واگذاشتن کار به خدا. 

 

۱۶- از امام رضا درباره بهترین بندگان سؤال شد. فرمود: آنان هرگاه نیکی کنند خوشحال شوند، و هرگاه بدی کنند آمرزش خواهند، و هرگاه عطا شوند شکر گزارند، و هرگاه بلا بینند صبر کنند، و هرگاه خشم کنند. درگذرند.

 

۱۷- از حضرت امام رضا (علیه السلام) درباره خوشی دنیا سؤال شد. فرمود: وسعت منزل و زیادی دوستان. 

 

۱۸- هر کس اندوه و مشکلی را از مؤمنی برطرف نماید، خداوند در روز قیامت اندوه را از قلبش برطرف سازد. 

 

۱۹- بعد از انجام واجبات، کاری بهتر از ایجاد خوشحالی برای مؤمن، نزد خداوند بزرگ نیست. 

 

۲۰- به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید. 

 

۲۱- بر شما باد راز پوشی در کارهاتان در امور دین و دنیا. روایت شده که ” افشاگری کفر است ” و روایت شده ” کسی که افشای اسرار می‌کند با قاتل شریک است ” و روایت شده که ” هرچه از دشمن پنهان می‌داری، دوست تو هم بر آن آگاهی نیابد ” 

 

۲۲- هر کس به رزق و روزی کم از خدا راضی باشد، خداوند از عمل کم او راضی باشد. 

۲۳- پنج چیز است که در هر کس نباشد امید چیزی از دنیا و آخرت به او نداشته باش: کسی که در نهادش اعتماد نبینی، و کسی که در سرشتش کرم نیابی، و کسی که در خلق و خوی اش استواری نبینی، و کسی که در نفسش نجابت نیابی، و کسی که از خدایش ترسناک نباشد. 

 

۲۴- به راستی کسی که در پی افزایش رزق و روزی است تا با آن خانواده خود را اداره کند، پاداشش از مجاهد در راه خدا بیشتر است. 

 

۲۵- مبادا اعمال نیک و تلاش در عبادت را به اتکای دوستی آل محمد (علیهم السلام) رها کنید، و مبادا دوستی آل محمد (علیهم السلام) و تسلیم برای آنان را به اتکای عبادت از دست بدهید، زیرا هیچ کدام از این دو به تنهایی پذیرفته نمی‌شود. 

 

۲۶- عبادت پر روزه داشتن و نماز خواندن نیست، و همانا عبادت پر اندیشه کردن در امر خداست.

 

۲۷- به آن حضرت گفته شد: چگونه صبح کردی؟ فرمود: با عمر کاسته، و کردار ثبت شده، و مرگ بر گردن ما و دوزخ دنبال ما است، و ندانیم با ما چه شود. 

 

۲۸- هیچ بنده به حقیقت کمال ایمان نرسد تا سه خصلتش باشد: بینایی در دین، و اندازه داری در معیشت، و صبر بر بلا‌ها

 

۲۹- ریان از امام رضا علیه السلام پرسید: نظرتان راجع به قرآن چیست؟ امام فرمود: قرآن سخن خداست، فقط از قرآن هدایت بجویید و سراغ چیز دیگر نروید که گمراه می‌شوید.

 

۳۰- عبدالسلام هروی می‌گوید: از امام رضا (علیه السلام) شنیدم می‌فرمود: خدا رحمت کند کسی را که آرمان ما را زنده کند. گفتم: چگونه این کار را بکند؟ فرمود: آموزش‌های ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد. 

 

۳۱- هرکس از خود حساب بکشد سود می‌برد و هرکس از خود غافل شود زیان می‌بیند، و هرکس (از آینده اش) بیم داشته باشد به ایمنی دست می‌یابد، و هرکس از حوادث دنیا عبرت بگیرد بینش پیدا می‌کند، و هرکس بینش پیدا کند مسائل را می‌فهمد و هرکس مسائل را بفهمد عالم است.

 

۳۲- عجب درجاتی دارد: یکی این که کردار بد بنده در نظرش خوش جلوه کند و آن را خوب بداند و پندارد کار خوبی کرده. یکی این که بنده‌ای به خدا ایمان آورد و منت بر خدا نهد با این که خدا را به او منت است در این باره 

۳۳- خداوند سه چیز را به سه چیز دیگر مربوط کرده است و به طور جداگانه نمی‌پذیرد. نماز را با زکات ذکر کرده است، هرکس نماز بخواند و زکات ندهد نمازش پذیرفته نیست.نیز شکر خود و شکر از والدین را با هم ذکر کرده است. از این رو هرکس از والدین خود قدردانی نکند از خدا قدردانی نکرده است.

نیز در قرآن سفارش به تقوا و سفارش به ارحام در کنار هم آمده است؛ بنابراین اگر کسی به خویشاوندانش رسیدگی و احسان ننماید، با تقوا محسوب نمی‌شود. 

 

۳۴- از حرص و حسادت بپرهیز که این دو، امت‌های گذشته را نابود کرد، و بخیل نباش که هیچ مؤمن و آزاده‌ای به آفت بخل مبتلا نمی‌شود. بخل مغایر با ایمان است. 

 

۳۵- صدقه بده هرچند کم باشد، زیرا هر کار کوچکی که صادقانه برای خدا انجام شود بزرگ است.

 

۳۶- توبه کار به منزله کسی است که گناهی نکرده است.

 

۳۷- بهترین تعقل خودشناسی است. 

 

۳۸- به خدا خوش گمان باشید، زیرا خدای عزوجل می‌فرماید: من نزد گمان بنده مؤمن خویشم، اگر گمان او خوب است، رفتار من خوب و اگر بد است، رفتار من هم بد باشد.

۳۹- گاهی، مردی که سه سال از عمرش باقی مانده صله رحم می‌کند و خدا عمرش را ۳۰ سال قرار می‌دهد و خدا هرچه خواهد می‌کند. 

 

۴۰- حریصانه به دنبال قضای حاجت حاجتمندان باشید، هیچ عملی بعد از واجبات بالاتر از شاد کردن مسلمان نیست.

 

منبع: ثاقب