چالش‌های رفع سوء اثر چک‌های برگشتی

 

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما ،شبکه خبر در برنامه امروز میز اقتصاد با حضور آقایان سهیل رایمند- مشاور عالی کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی ایران، افشین شیرازی - دبیر کمیسیون حقوقی شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه دولتی، نصرالله پژمان فر - رئیس کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی  از مشهد و  حسین میرزاپور -  مدیر اداره نرم افزار بانک مرکزی (به صورت تلفنی) موضوع چالش‌های رفع سوء اثر چک‌های برگشتی را بررسی کرد.

 

 

مقدمه مجری: رئیس کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی مصاحبه‌ای کردند و گفتند اگر رفتید بانک و بیشتر از مبلغ چک از شما طلب کردند بابت چک برگشتی این کار قطعا تخلف است. اگر کمی ساده‌تر به شما توضیح بدهم که دقیقا چه اتفاقی می‌افتد با یک عدد خیلی کوچک شروع می‌کنیم. شما فکر کنید که صد میلیون تومان در وجه کسی چک کشیدید  و در حساب شما مثلا ۵۰ میلیون، ۶۰ میلیون پول داشتید، به هر دلیل چک شما برگشت می‌خورد. وقتی به شعبه مراجعه می‌کنید، اتفاقی که می‌افتد این است که به شما اعلام می‌شود برای این که بشود چک رفع سوء اثر بشود و پاس بشود شما مثلا فکر می‌کنید که باید مابقی اش را باید پر کنید، یعنی ۵۰ میلیون به بانک بدهید و قاعدتا باید همین اتفاق بیفتد و بخشنامه بانک مرکزی هم همین را می‌گوید، اما برخی شعب در برخی بانک‌ها کار دیگری انجام می‌دهند و می‌گویند نه، شما به اندازه رقم چک باید دوباره بیایید به ما پول بدهید، یعنی چه؟ شما ۵۰ میلیون در حساب داشتید اصلا حساب نیست، باید صد میلیون تومان دیگر بیاورید و در حساب بانک قرار بدهید تا از حساب شما و از چک شما رفع سوء اثر بشود. این اتفاق اگر شما این عدد را بزرگ بکنید و بیاورید در مقایس‌های تجار بزرگ و شرکت‌ها قرار بدهید که چک‌هایی که رد و بدل می‌کنند، عددهایش عدد‌های خیلی بزرگ تری است، می‌بینید که مشکل، مشکل بیشتری خواهد شد.

 

 با وجود همه‌ی فواید و مزایایی که قانون جدید چک داشته که در آن شکی نیست و راجع به آن اکنون صحبت نمی‌کنیم و  قبلا صحبت کردیم، اما بهرحال در جزئیاتش نکاتی هست که باید برطرف بشود.

 

توضیحات روی تصویر

 

 

کاهش ۹۶ درصدی زندانیان چک را داشتیم که خاطرتان هست از ۱۰ تا در روز شده یکی در هر سه روز و در سال ۱۴۰۲ این آخرین آماری که آقای فرزین رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد نسبت تعداد چک‌های برگشتی ۶۰ درصد کم شده، نسبت مبلغ آن ۵۰ درصد کم شده، زمان رفع سوء اثر ۹۰ درصد کاهش پیدا کرده و  سریعتر چک‌ها رفع سوء اثر می‌شوند، اما بهرحال ضمن این که استفاده مردم از چک هم افزایش پیدا کرده یعنی ۲ تا هدف قانونگذار که چک بشود ابزار ارزشمند و چک‌های برگشتی کاهش پیدا بکنند، این جا می‌بینیم که محقق شده، اما چه اتفاقی افتاده؟ در همان درصد کمی که دارد چک‌ها برگشت می‌خورد که مثلا الان تقریبا می‌گویند ۱۰ درصد، هفت درصد کل چک‌ها است دارد این اتفاق‌ها می‌افتد، یکی این که عرض کردم باید پول بیشتری در حساب بگذارید، دومین اتفاق بدی که می‌افتد چیست؟ این است که مثلا شما برای آن ۵۰ میلیونی که باید بیاورید به بانک بدهید تا حساب تان کامل بشود از آن صد تومانی که خدمت شما عرض کردم ممکن است شما در پنج بانک پنج تا ۱۰ تومان داشته باشید، این‌ها همه مسدود می‌شود و قاعدتا شما دسترسی به آن پول ندارید و باید بروید خارج از این چرخه، پولی را آماده بکنید و در اختیار شبکه بانکی قرار بدهید. طبیعتا برای فعالان اقتصادی که مثلا با چند تا حساب کار می‌کنند و در هر حساب شان ممکن است پول‌های مختلفی داشته باشند، این کارشان را سخت می‌کند. چرخه حرکتی شان را کند می‌کند. می‌خواهیم در میز اقتصاد امروز به این بپردازیم که اساسا این بخشنامه چرا اجرا نمی‌شود و مردم باید پول بیشتری بدهند؟ دوم این که این فرآیند چرا الکترونیکی‌تر انجام نمی‌شود، ما کمی انتظارمان بعد از اجرای قانون چک رفته بالا و می‌خواهیم باز هم کار‌ها کماکان ساده‌تر بشود ، تا هم دارنده چک کارش زودتر انجام شود و هم کسی که چک را گرفته سریع‌تر به پولش برسد. طبیعتا اگر این کار‌ها انجام بشود باز شاهد این هستیم که این عدد کاهش پیدا می‌کند.

 

پخش گزارش گروه بانک و بیمه خبرگزاری صدا و سیما

 

 

 

پژمان فر: آن چیزی که به نظر من مشکل اصلی قضیه هست، متاسفانه عدم همکاری بانک‌ها هست که این در واقع یک تخلفی است که از ناحیه بانک‌ها وجود دارد، ما نسبت به این موضوع با توجه به گزارش‌هایی که تا به حال به ما رسیده، هیچ توجیهی برای این عدم همکاری بانک‌ها نسبت به اجرای قانون نمی‌بینیم.

 

 

پژمان فر: همین که در واقع حساب مردم را مسدود می‌کنند و می‌گویند باید یک موجودی کاملی مجددا به بانک برگردد، این کاملا کار غلطی است، اصلا قانونگذار در واقع حکیم است، قانونگذار در مسائلش دقت دارد که در واقع مسائل مردم حل بشود. نمی‌خواهد قانونگذار مزاحمت برای مردم ایجاد کند. تلاش ما این است که گیرنده‌ی چک آن عددی را که می‌خواهد دریافت بکند، ما کمک کنیم که این اتفاق بیفتد و این موجودی به حساب آن گیرنده برسد.

 

 

پژمان فر: من نیت خوانی نمی‌توانم بکنم، اما آن چیزی که برای ما مسلم است مسئله نظر قانونگذار روشن است، فلسفه این موضوع هم کاملا روشن است که اساسا قانونگذار آمده این موضوع را بابت این مسئله اقدام کرده که  مشکل مردم حل بشود،  اساسا باید چک به سمتی حرکت بکند که بتواند مشکلات مردم را به نوعی حل بکند.

 

 

پژمان فر: ارتباط قطع شد ...

 

 

شیرازی: موضوع رفع اثر از چک‌های برگشتی به نظر من دچار یک خوانش اشتباه شدند مجموعه‌ی شاید بعضی از شعب بانک‌ها، من با بخشی از گزارش که اعلام کرد، بخشنامه لازم از طرف بانک مرکزی ابلاغ شده و این ظرفیت را برای بانک‌ها ایجاد کرده، درست است، موافقم. چنین بخشنامه‌ای هست، منتها یک اشکال کار وجود دارد، اشکال کار هم این جا است که بعضی از شعب زمانی که می‌خواهند به حساب مراجعه کنند، کسری موجودی را تامین کنند، یکپارچه اش کنند و بعد اعلام تامین موجودی بانک مرکزی کنند، با آن گرفتاری مربوط به مسدودی حسابی مواجه می‌شوند که قبل‌تر  ناشی از چک برگشتی با پیام بانک مرکزی در سیستم ایجاد شده است.

 

 

شیرازی: عرضم همین است، چک من برگشت خورد، حساب‌ها مسدود شد، الان می‌آیم در شعبه ۱۰۰ تومان چک داشتم ۵۰ تومان موجودی داشته، بابت ۵۰ تومان کسری برگشت خورده الان می‌آیم در شعبه می‌گویم، می‌خواهم ۵۰ تومان بدهم که با آن موجودی ۵۰ تومان در حسابم ۱۰۰ تومان بشود، مشکل چک برگشتی من حل بشود.

 

سوال: بله بانک‌ها این را قبول نمی‌کنند.

 

شیرازی: پول حساب مسدود شده بر اساس آن روش مستقلی که بانک مرکزی اعلام کرده، بعضی از شعب دچار این خوانش اشتباه هستند که من دسترسی به آن پول ندارم در حال حاضر، لذا شما این صد تومانی که کل مبلغ چک هست را به من بده، من این پیام را در اجرای بند الف ماده ۵ مکرر به بانک مرکزی بدهم که ایشان تامین موجودی کرده، بعد بانک مرکزی پیام من را بیاید به بانک‌ها اعلام کند برخط که این چک رفع سوء اثر شد، حالا حساب‌ها باز می‌شود و شما دسترسی دارید، در صورتی که این اشتباه است، بانک‌ها و شعب ...

 

 

شیرازی: رقم الان مسدودی روی آن است دیگر، من با شما موافقم. من می‌گویم، خوانش برخی از شعب بانک‌ها اشتباه است. در صورتی که آن رقمی که در حساب است هست، سرجایش است و کسری اش را باید بگیرند، جمع می‌شود رقم چک و بعد در اجرای بند الف ماده ۵ به بانک مرکزی اعلام می‌کند، آقا من این حساب را جمع کردم، به نفع دارنده مسدود کردم. این اتفاق که رقم بخورد، خود به خود پیام به بقیه بانک‌ها می‌رود، حساب‌های بقیه باز می‌شودو آن چک هم به نفع دارنده قابل برداشت تا یک سال است.

 

 

شیرازی: واقعیت این است که یک ظرفیتی برای پیگیری هست، ولی قطعا آن ظرفیت آنقدر زمان بر هست که عملا افراد را خسته می‌کند، به نظر من باید بانک مرکزی ورود کند.

 

 

شیرازی: این ظرفیت هست که اگر بانکی به تکلیف قانونی اش عمل نکرد، آن فرد می تواند به دستگاه بازرسی مراجعه و حقش را مطالبه کند، اگر دستگاه بازرسی آن بانک باز گوش نکرد، مطالبه بر حق را انجام نداد، می‌تواند به بازرسی بانک مرکزی مراجعه کند و شکایتش را مطرح کند، فرآیند مطالبه حق تعریف شده است و مشخص، یعنی چیز خیلی مبهمی نیست، ولی واقعیت این است که بانک‌ها باید یکبار ورود و شعب شان را کاملا تفهیم کنند که ظرفیتی که ابلاغ شده با استفاده از بند الف ماده ۵ عملیاتی است، نیاز نیست تامین وجه اتفاق بیفتد.

 

 

شیرازی: بخشنامه را به شعب ابلاغ کردند، ولی من هم با شما موافقم. خیلی از شعب شاید هنوز به آن فهم مشترک نرسیدند که بخواهند اجرا بکنند و الا این ظرفیت، ظرفیت قانونی است و مطالبه برحقی هم هست و باید هم اجرا شود.

 

 

رایمند: این مسئله چند وجه دارد. زمانی که چک برگشت می‌خورد، اگر مبلغ چک کسری باشد، اصلا بانک اقدامی نمی‌کند، سامانه‌ای بانک مرکزی زحمت کشیده به نام مه چک، سیستم اتوماتیک حساب‌های مشتری را در اقصی نقاط ایران در هر بانکی می‌گردد، حساب‌های مشتری تا میزان آن کسری شناسایی و مسدود می‌کند. هیچ بانکی اختیار این رفع انسداد را ندارد، چه آن بانکی که حسابش مسدود شده، چه آن بانکی که چک را صادر کرده است. زمانی که مشتری به ما مراجعه می‌کند، چون این حساب پیش ما نیست، من نمی‌توانم حساب بانک دیگر را آزاد کنم که وجه او را بیاورم این جا و کسری پول را بگیرم  و چک را پرداخت کنم. بنابراین ناچارم به مشتری بگویم کل وجه چک را تامین کن در حسابت که بتوانم چک را پرداخت کنم. فقط در یک حالت است که در این بخشنامه خردادماه بانک مرکزی اشاره کرده، راهنمایی کردند که قبلا هم بوده، به این شکل می‌تواند عمل کند، اگر وجه در حساب خود شعبه‌ای که چک برگشت خورده بانکی که برگشت خورده موجود باشد و در حساب جاری اش، کسری مبلغ چک را اگر مشتری بریزد، ما می‌توانیم بابت تکمیل موجودی مسدود کنیم مبلغ را بابت آن چک رفع سوء اثر بزنیم.

 

 

رایمند: اگر پول آنجا باشد، اما اگر وجه مه چک رفته باشد در یک بانک ثالثی حساب را مسدود کرده باشد به فرمایش شما چندتا بانک ...

 

 

رایمند: نه، همه بانک‌ها قبول می‌کنند. من به جرات می‌گویم مگر این که، حالا من در آن چیزی که در بانک‌های خصوصی اطلاع دارم، پول اگر در حساب خودش باشد، می‌ریزد معادل وجه چک مسدود می‌کند رفع انسداد می‌زند برای آن چک.

 

 

رایمند: چرا همه انجام می‌دهند

 

 

رایمند:  یک اشکال هم وجود دارد که تایید فرمایش جناب شیرازی عرض می‌کنم، ببینید، اگر پول در یک حساب غیر از حساب جاری مسدود شده باشد، آن را نمی‌توانیم بیاوریم. باز می‌گوییم آن پولی که در حساب دیگری مسدود شده ...

 

 

رایمند: نه، اگر این جا باشد، ۵۰ تومان بیاورد پاس می‌شود.

 

 

رایمند: من مسئول کمیسیون نظام‌های پرداخت بانک‌های خصوصی هم هستم، وقتی وجه در حساب تکمیل می‌شود، نیازی نیست آن چک اصلا پاس بشود یا ذینفع بیاید، مابقی کسر می‌شود.

 

 

رایمند: مابقی کسر می‌شود، ۵۰ تومان بوده، ۵۰ تومان دیگر بریزد.

 

 

رایمند: نمی‌دانم

 

 

رایمند: در بانک خصوصی من به جرات می‌گویم نیست. می‌خواهید ببینید کدام بانک است. بانک خصوصی نیست، چون این را نرم افزار اصلا انجام می‌دهد، وقتی می‌آید دوستان من همکاران من در بانک می‌بینند وقتی وجه تکمیل می‌شود، چک را مسدود می‌کنند، مبلغ را مسدود می‌کنند برای ۲۴ ماه تا چک پاس بشود.

 

 

میرزاپور: من بخشی از صحبت‌های شما را قبول دارم.

 

 

میرزاپور: این قسمت که برخی از بانک‌ها ظاهرا هنوز توجیه نیستند که بخشنامه‌ای که بانک مرکزی ابلاغ کرده باید اجرا بشود. بعضی قسمت مرتبط با عدم تکمیل سامانه هایشان است. سامانه هایشان باید توسعه پیدا کند که این موضوع را بتواند انجام بدهد. بعضی مواقع هم من مواجه شدم با نبود آموزش صحیح در شعب بانک‌ها که وقتی ارباب رجوع مراجعه می‌کند، معمولا اصلا کلا توجیه نیستند یا بخشنامه را نمی‌دانند یا رویه کار را نمی‌دانند و در نتیجه مردم علاف می‌شوند. من قبول دارم که تعدادی از بانک‌ها و تعدادی از شعب این کار را انجام می‌دهند، ولی در چند ماه اخیر ...

 

 

میرزاپور: واقعا گرفتن آمار خیلی سخت است که چند درصد این کار را انجام می‌دهند یا نمی‌دهند، ولی در چند ماه اخیر سیر نزولی پیدا کرده، چون بخشنامه‌ای که بانک مرکزی چند ماه پیش ابلاغ  و دقیقا شفاف سازی کرد که قدم به قدم بانک و شعبه باید چه کار بکند که ذینفع به حقش برسد، کم کم دارد آموزش‌های لازم به شبکه بانکی داده می‌شود.

 

 

میرزاپور: نه دیگر، بانک‌ها باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام بدهند و مردم اگر در این زمینه مشکل دارند، حتما با بخش نظارت بانک مرکزی در تماس باشند تا ما بتوانیم از طریق انتقال درخواستی که صورت می‌گیرد، بالاخره با بانک برخورد بکنیم.

 

 

میرزاپور: آن کاری که بانک مرکزی باید انجام می‌داد، شفاف سازی موضوع بود که در ۲ بخشنامه ارسال کرده و آن مراحل قدم به قدم را ابلاغ کرده است، بقیه دیگر سمت بانک‌های عامل می‌شود که آموزش‌های لازم را ...

 

 

میرزاپور: چرا بخش نظارتی بانک مرکزی می‌شود که حتما در این زمینه تا حالا ورود کرده است ، پیگیری می‌کنند و از این به بعد هم استمرار خواهد داشت.

 

 

میرزاپور: واقعیت این است که الان هر زمانی بدهیم یک زمان دو، سه ماهه بدهیم، دو سه ماه دیگر  شما می‌فرمایید که آقا موضوع هنوز حل نشده مطمئنا بالاخره ...

 

 

میرزاپور: نه این را نگفتم. منظورم این است که از الان قابل پیش بینی نیست، بانک مرکزی پیگیری خواهد کرد،  حتما بخشنامه‌های تکمیلی خواهد داد.

 

 

میرزاپور: زیرساختی که ما تهیه کردیم، زیرساخت مه چک است، چون بابت این زیرساخت بانک مرکزی و شبکه بانکی سال‌ها تلاش کردند، پیش فرض اولیه مان این بود که این زیرساخت تغییر آنچنانی پیدا نکند، چون اگر می‌خواستیم زیرساخت مان را توسعه بدهیم، کل شبکه بانکی درگیر می‌شدند و کار به درازا می‌کشید. در نتیجه از تغییر رویه و فرآیند‌های اداری سعی کردیم این مسئله را حل کنیم که منجر شد به همان بخشنامه‌هایی که خدمت شما عرض کردم.

 

 

میرزاپور: سامانه‌ها کامل است.

 

 

میرزاپور: نه، موضوع این است که برای این که پرهیز کنیم از توسعه سامانه که ۳۰ تا بانک را درگیر می‌کرد و فرآیند طولانی بود،  آمدیم سمت اصلاح فرآیند‌ها و ابلاغ ...

 

 

میرزاپور: نه کاری که بانک مرکزی انجام داده کار درستی بوده، من یک بار فرآیند را توضیح بدهم. موقعی که یک نفر چک را می‌آورد که موجودی اش تامین نیست، در وهله اول بانک عامل موظف است همه‌ی حساب‌های شخص را در آن بانک احصا بکند و اگر موجودی داشت منتقل بشود، بحث منتقل شدن موجودی حساب‌ها به حساب جاری یعنی تامین موجودی بشود آن حساب جاری و چک پرداخت بشود قبل از این که چک برگشت برخورد، یعنی اصلا منجر به برگشت چک نشود این قدم اول، قدم دوم، چک برگشت می‌خورد ما به شبکه بانکی و به ذینفع چک و به صاحب حساب ۲۴ ساعت فرصت می‌دهیم. این ۲۴ ساعت بابت چیست؟ بابت این که شخص فرصت داشته باشد از موجودی حساب‌های دیگر در شبکه‌ی بانکی منتقل کند به آن حساب جاری چک، حسابش را کامل بکند که منجر به مسدودی چک نشود.

 

 

میرزاپور: بله ۲۴ ساعت ما مسدود نمی‌کنیم، بعد از ۲۴ ساعت مسدود می‌کنیم یعنی به شخص این اجازه را می‌دهیم که برود کار‌های اداری و  انتقال موجودی را انجام بدهد.

 

 

میرزاپور: مطابق ماده ۳ قانون مدنی هیچ مالی از تصرف صاحب آن نمی‌توان بیرون کرد مگر به حکم قانون و سکوت قانون در این زمینه در بحث چک مجاز بودن آن را جایز نمی‌داند. یعنی مجاز نیستند بانک‌ها و شبکه‌ی بانکی، بانک مرکزی از حساب یک شخص دیگر انتقال بدهد...

 

 

 

پژمان فر: مسائل با هم مخلوط نشود، یک مسئله در ارتباط با این موضوع است که کسی هست یک حساب دارد و آن حسابش کسری دارد و نتوانسته به اندازه‌ی موجودی که چک را کشیده عددش را تامین بکند، گیرنده چک مراجعه می‌کند، چک تامین نشده حساب مسدود شده، می‌گویند آقا به شما ۲۴ ساعت مهلت می‌دهیم بروید این کار را بکنید، برای این که شما در ردیف کسانی که چک‌های برگشتی دارند و محرومیت‌های اجتماعی و ... برایشان ایجاد می‌شودفقرار نگیرید. طبیعتا این فرد می‌رود با سرعت یا از حساب دیگری که دارد یا از جای دیگری این پول را تهیه می‌کند  و مابقی عدد را می‌ریزد، الان متاسفانه در بانک‌های متعددی این اتفاق نمی‌افتد این یک مسئله، یعنی موضوع را جای دیگر نبریم.

 

 

پژمان فر: بله اصلا دیگر این موضوع جلسه نیاز ندارد به نظر من، تلاش ما بر این است که حتما بانک مرکزی با کسانی که قانون را رعایت نمی‌کنند به عنوان متخلف برخورد بکند و این را بعنوان یک امتیاز منفی برای همه بانک‌ها چه دولتی، چه خصوصی این را رعایت نکردند و موجب اذیت و آزار مردم هست، این‌ها را انجام بدهند. حتی بنده الان دارم عرض می‌کنم ممکن است خسارت‌هایی بابت عدم اجرای قانون به مردم رسیده باشد، اگر خسارتی به مردم در عدم اجرای قانون رسیده باشد، این افراد حق دارند به محاکم قضایی مراجعه بکنند و نسبت به این که بانک و شعبه‌ای که این حقوق آنها را رعایت نکرده  است در واقع دادخواست بدهند. حتما قوه قضائیه باید نسبت به این موضوع رسیدگی بکند، بنده مثلا یک چکی داشتم خانه مان را فروختم مثلا فرض بفرمایید ۱۰ میلیارد تومان، یک مقداری از آن عدد را قرار بوده که به هر دلیلی برای من ریخته بشود و ۹ میلیارد و یک عددی ریخته شده و من نتوانستم کار را انجام بدهم. این چک مسدود شده، طبیعتا در ارتباط با این که اگر بگوید آقا برو ۱۰ میلیارد دیگر بیاور و بریز که این حساب شما تکمیل بشود و این باعث این بشود که من را دنبال یک مسیری بفرستد که ضرر و زیان متوجه من بشود، با توجه به این که قانون خیلی صریح و روشن است و من این موضوع را بعنوان رئیس کمیسیون اصل نود حتما رسیدگی می‌کنم. با کسانی که این ضرر و زیان را بواسطه عدم اجرای قانون متوجه صادر کننده‌ی چک کردند که به او گفتند باید برود و یک رقم کاملی را بیاورد و پرداخت کند.. بعد از او این کار را ...، چون زمان می‌برد شما این عدد را فقط ۱۰۰ میلیون تومان تصور نکنید.

 

 

پژمان فر: یک موضوع دیگر که آقایان بانک مرکزی و آقایان بزرگواران میهمانان شما مطرح کردند، آن این است که الان بنده بعنوان پژمان فر چکی را صادر کردم مثلا فرض بفرمایید ۱۰۰ میلیون تومان، ۹۰ میلیون تومان در این حسابم هست که چک صادر شده و ۱۰ میلیون تومانش در یک حساب دیگر است. آیا این که آن ۱۰ میلیون تومان من بدون این که من مجوز بدهم ریخته بشود به این حساب و  ۹۰میلیون تومان من را تکمیل و ۱۰۰ میلیون تومان کند و چک من پاس بشود یا نشود. این طبیعتا یک مسئله قانونی دارد که اشاره کردند، چون من ممکن است بر اساس آن حساب دیگرم هم یک چک دیگری صادر کرده باشم و یک حساب دیگری داشته باشم. من باید مجوز بدهم به این که از آن حساب من بردارید و این حساب من را تکمیل بکنید و این کار انجام شود، اما این از محل بحث ما خارج است آن چیزی که مردم مواجه می‌شوند مردم عموما.

 

 

پژمان فر: من به شما دارم عرض می‌کنم این تخلف است و با توجه به شفافیت قانون حتما من این مسئله را از رئیس کل بانک مرکزی می‌خواهم که نسبت به تمامی روسای بانک‌ها این مسئله را تذکر بدهند و  مثلا اگر می‌خواهند شعب توجیهی بشوند و مسائلی به آن‌ها بگویند تا شنبه این مسئله را به تمامی شعب شان تذکر بدهند و الا بنده نسبت به عدم اجرای قانون با توجه به شفافیت قانون در این موضوع و ابلاغیه‌ای که بانک مرکزی دارد، حتما برای این‌ها من به دستگاه قضایی این‌ها را معرفی می‌کنم که استنکاف از اجرای قانون دارند. ما باید به ضرر و زیان در این مسئله توجه بکنیم، قانونگذار آمده برای این که آن گیرنده چک با مشکل مواجه نشود، یک مسئله‌ای را در نظر گرفته، اما آیا ما حق داریم که زندگی مردم را با چالش مواجه بکنیم؟ الان طرف رفته خانه اش را فروخته و یک چکی صادر کرده، ممکن است یک جزئی آن حساب نقص داشته باشد ، من یک چک دیگری را صادر کردم مثلا من ۱۰ میلیارد چک صادر کردم و ۵۰ میلیون تومان، ۵ میلیون تومان من این را در یک جای دیگر چک صادر کردم ، درچک مدت دار این از حساب من کسر شده باشد، بگویند مثلا برو و ۱۰ میلیارد دیگر بیاور و پرداخت کن بخاطر ۵ میلیون تومان این ظلم است. قانونگذار اصلا نسبت به این موضوع نظری ندارد .حتما نسبت به این مسئله با توجه عرض کردم یک موقع ممکن است بهانه‌ای وجود داشته باشد.

 

 

 

شیرازی: خیلی کوتاه درباره ۲ تا مطلب که مطرح شد، توضیح بدهم، راجع به این که باید از صاحب حساب اجازه گرفته شود و از حساب دیگرش تامین شود، این قبلا اتفاق افتاده و در فرم‌های افتتاح حساب هست. اتفاقا ما مشکلی با این موضوع نداریم . این عملیاتی است، راجع به بحث دوستان که فرمودند ماده‌ی ۳۱ قانون مدنی اگر اشتباه نکنم، می‌گوید برداشت از حساب افراد نیازمند مجوز قانونی است، این در حالت عادی است. ما در حالتی هستیم که چک برگشت خورده و قانونگذار به من دستور رفع مسدودی حساب را داده ،دستور مسدودی را داده ظرفیتی پیش بینی کرده برای صدور اجرایی وصول مطالبات، این از آن حالت معمولی که من بخواهم دست به حساب شما ببرم فرق می‌کند. الان در مورد اشکالی که در کار سیستم بانکی وجود دارد، بانک مرکزی باید ورود کند و از ظرفیت قانون استفاده کند. همین است که شما چکت برگشت می‌خورد در  ۱۰ تا بانک موجودی دارید ۱۰۰ میلیون، در ۱۰  تا بانک ۱۰ تا ۱۰  تومان موجودی دارید، حسابت را قفل می‌کنند. دسترسی شما به آن ۱۰  تا ۱۰ میلیون تومان قطع می‌شود،  ۱۰۰ تومان چکت هم برگشت خورده و دارنده به پولش نمی‌رسد و صاحب حساب هم سیستم مالی اش قفل شده است. ما باید یک ظرفیتی را طراحی کنیم که اتفاقا بدون کار قضایی، این دسترسی را داشته باشیم که این پول‌هایی که به حکم قانون توقیف شده به نفع دارنده  برداشت کنیم . پول را به ذینفع چک پرداخت کنیم، از حساب‌هایی که مسدود شده رفع انسداد به عمل بیاوریم و این کار را انجام بدهیم؛ و این ظرفیت از لحاظ ... عملیاتی است.

 

 

شیرازی: به نظر من می‌تواند باشد.

 

 

شیرازی: بله

 

پایان