تأکیدرئیس جمهور بر اهمیت وحدت و حرکت بر مدار عدالت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای پزشکیان صبح امروز پنجشنبه در «همایش وفاق ملی» در جمع مدرسان، دانشمندان و پژوهشگران کشور با بیان اینکه سخن گفتن در حضور شما نخبگان کار ساده‌ای نیست، اظهار داشت: ما نیز روزی افراد عادی بودیم که با تلاش و پشتکار، قدم در این مسیر گذاشتیم. همان‌گونه که یکی از استادان عزیز اشاره کردند، گاهی تنها یک ایده کوچک می‌تواند به موفقیتی بزرگ ختم شود.

رئیس جمهور با تأکید بر لزوم بیان اعتقادات قلبی در سخنرانی‌ها گفت: متونی که عزیزان تهیه کرده‌اند، بسیار ارزشمند و تأثیرگذار است، اما آنچه به باورم از اهمیت بیشتری برخوردار است، بیان آن چیزی است که از دل برمی‌آید و در متون از پیش آماده شده، یافت نمی‌شود.

آقای پزشکیان در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت باور‌ها و اصول اساسی در تصمیم‌گیری‌های کلان افزود: متن‌هایی که پیش‌تر تهیه شده بود، چارچوب‌هایی را منعکس می‌کرد که به آنها معتقدم. آنچه باور دارم و پیش‌تر در جریان انتخابات نیز بر آن تأکید کردم، اصولی است که حول محور حق و عدالت شکل می‌گیرد.

رئیس جمهور با تأکید بر لزوم پایبندی به این اصول اظهار داشت: بر اساس باور قلبی‌ام، حق و عدالت از جایگاهی مطلق برخوردارند و سایر مسائل پیرامون این دو اصل بنیادین شکل می‌گیرند. گستره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم کشور عزیزمان، ایران است و برای تحقق حق و عدالت در جامعه، باید شاخص‌هایی دقیق و شفاف وجود داشته باشد.

آقای پزشکیان با تأکید بر اهمیت رعایت عدالت و انصاف در جامعه گفت: زمانی که حقوق دیگران نادیده گرفته می‌شود و بی‌انصافی در برخورد‌ها رخ می‌دهد، این منیت فرد یا جمع است که مانع دیده شدن حق دیگران می‌شود. منیت همان عاملی است که اجازه نمی‌دهد با انصاف به مسائل نگاه کنیم و عدالت را در برخورد‌ها جاری کنیم.

رئیس جمهور در ادامه افزود: نادیده گرفتن حقوق انسان‌ها همواره نتیجه تسلط منیت است. برای دستیابی به عدالت اجتماعی، باید از این مانع عبور و فضایی فراهم کنیم که حق هر فرد و گروه در جامعه به رسمیت شناخته شود.

آقای پزشکیان در تشریح این موضوع با استناد به آموزه‌های دینی و احادیث متعدد اظهار داشت: در احادیث و متون دینی تأکید فراوانی بر قضاوت بر اساس حق و دوری از هوای نفس شده است. قرآن نیز می‌فرماید: سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِینَ یَضِلُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ. در این آیه، به‌صراحت بیان شده است که آنانی که از مسیر حق منحرف می‌شوند و دیگران را از این راه بازمی‌دارند، عذابی عظیم خواهند داشت؛ چراکه روز حساب و کتاب را فراموش کرده‌اند.

رئیس جمهور با اشاره به تعهد الهی در اداره امور بر مبنای عدالت تأکید کرد: در آموزه‌های الهی آمده است که حکومت باید بر اساس حق مردم استوار باشد، نه جناح، مذهب، یا باور‌های شخصی. قضاوت باید به‌گونه‌ای باشد که میان مردم عدالت برقرار شود و از هرگونه تأثیر هوای نفس پرهیز شود. همین هوای نفس است که انسان را از مسیر حق به ضلالت و گمراهی می‌کشاند.

رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت معنای صراط مستقیم در زندگی روزمره گفت: ما هر روز در نماز، صراط مستقیم را از خداوند طلب می‌کنیم. اگر این درخواست از عمق جان صورت نگیرد و با درک صحیح همراه نباشد، ممکن است در عمل به ضلالت بیفتیم. ضلالتی که منیت و هوای نفس ریشه آن است و ما را از مسیر حق منحرف می‌کند.

آقای پزشکیان در ادامه خودخواهی را عامل اصلی ایجاد انحراف در مسیر عدالت دانست و افزود: منیت است که بسته به موقعیت‌ها، جایگاه‌ها، مقام‌ها، و طبقه اجتماعی بر رفتار انسان سایه می‌اندازد و مانع از حرکت در مسیر حق می‌شود. طلب صراط مستقیم در نماز باید همراه با تزکیه نفس باشد تا انسان از قید این محدودیت‌ها رها شود و به عدالت نزدیک گردد.

رئیس‌جمهور با اشاره به فرمایشات حضرت علی علیه‌السلام در فرمان به مالک اشتر گفت: حضرت علی (ع) در توصیه به مالک برای حکومت‌داری، بر عمل بر اساس کتاب خدا و سنت رسول اکرم (ص) تأکید می‌کنند. ایشان می‌فرمایند ایثار و اطاعت از اوامر الهی شرط موفقیت در حکومت است، زیرا نفس اماره همواره انسان را به سوی بدی سوق می‌دهد.

آقای پزشکیان با تأکید بر اهمیت پایبندی به تعهدات الهی و اصول دینی افزود: کتاب خدا همان پیمانی است که باید به آن عمل شود. ما بر اساس این نوشته و این تعهد، وظیفه داریم که اعمال خود را تنظیم کنیم. مشکل زمانی پیش می‌آید که از این تعهد فاصله می‌گیریم و آن را در رفتار و تصمیمات خود اجرایی نمی‌کنیم.

رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت کنترل نفس و پایبندی به اصول انصاف در حکومت‌داری اظهار داشت: زمانی که تابع هوای نفس باشیم، عدالت را زیر پا می‌گذاریم. حضرت علی (ع) در توصیه به مالک اشتر تأکید می‌کنند که حاکم باید هوای نفس خود را کنترل کند و آنچه بر او حرام نیست را مهار نماید. انصاف، چه با دوستان و چه با دشمنان، ضروری است. همان‌گونه که برای خود بهترین را می‌خواهی، همان را برای دیگران، حتی مخالفانت، در نظر بگیر. عدالت و انصاف در حکومت‌داری، فارغ از علاقه یا دشمنی شخصی، اصل بنیادینی است که نباید فراموش شود.

آقای پزشکیان با استناد به ادامه فرمان حضرت علی (ع) افزود: حضرت علی (ع) می‌فرمایند قلبت را سرشار از محبت و لطف  به مردم کن. مردم یا برادران دینی تو هستند یا در خلقت با تو برابرند. حاکم نباید مانند حیوان درنده‌ای باشد که به مردم آسیب برساند. حتی در مواجهه با خطا‌ها و اشتباهات مردم، گذشت، رحمت، و عطوفت باید سرلوحه کار حاکم باشد. این نگاه محبت‌آمیز است که می‌تواند پایه‌های یک جامعه عادلانه و پایدار را بنا کند.

رئیس‌جمهور با اشاره به آزمونی که خداوند برای مسئولان و حاکمان تعیین کرده است، اظهار داشت: خداوند تو را در کنار مردم آزموده و رفتار تو با آنان، امتحانی الهی است. حضرت علی (ع) در فرمان خود تأکید می‌کنند که اگر با مردم بر اساس محبت، مهربانی و انصاف رفتار نکنی، گویا در برابر خداوند قرار گرفته‌ای. زیرا بی‌انصافی و بی‌مهری نسبت به مردم، معادل جنگ با خداوند است.

آقای پزشکیان با تأکید بر ضرورت رحمت و عطوفت در رفتار با مردم افزود: هیچ‌کس از لطف و رحمت خداوند بی‌نیاز نیست. اگر خداوند ما را می‌بخشد، ما نیز وظیفه داریم که با مردم با مهربانی، گذشت و عطوفت برخورد کنیم. حاکمان باید همواره به یاد داشته باشند که محبت به مردم، پایه اصلی عدالت و پیشرفت جامعه است.

رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت رعایت انصاف و عدالت در رفتار با مردم اظهار داشت: نباید با مردم درافتاد و حق آنها را پایمال کرد. وظیفه ما خدمت به مردم است، نه تضییع حقوق آنها. در اینجا دیگر تفاوتی میان عرب و عجم، ترک و فارس، لر و بلوچ یا هر زبان و قومی وجود ندارد. برخورد با مردم باید بر اساس عدالت و انصاف باشد تا وحدت و همبستگی در جامعه پایدار بماند.

آقای پزشکیان با اشاره به اهمیت تقوا به‌عنوان شاخص برتری در جامعه افزود: اگر بپذیریم که معیار برتری تقواست، آنگاه می‌توانیم کشورمان ایران را به جایگاه والاتری برسانیم. این همان مفهومی است که بار‌ها بر آن تأکید کرده‌ایم. اما متأسفانه در بسیاری مواقع از این اصل فاصله گرفته و درگیر مسائلی شده‌ایم که جامعه را از مسیر صحیح دور کرده است.

رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت نگاه وسیع و منصفانه در ارزیابی انسان‌ها گفت: در آیات قرآن، جهان‌بینی عمیقی مطرح می‌شود که نظم و حساب دقیق هر چیز را به تصویر می‌کشد. در سوره الرحمن، خداوند پس از بیان خلق انسان و تعلیم قرآن، به وضع میزان اشاره می‌کند و تأکید دارد که همه چیز بر اساس اندازه و حساب مشخص شده است. این پیام الهی به ما می‌آموزد که در قضاوت‌ها و ارزیابی‌ها نیز باید بر اساس میزان و انصاف عمل کنیم، طغیان نکنیم و حقوق افراد را کم و زیاد نکنیم.

آقای پزشکیان با تأکید بر مفهوم برتری بر اساس تقوا افزود: خداوند می‌فرماید: انا اکرمکم عندالله اتقاکم؛ این یعنی معیار برتری، تقواست که قابل اندازه‌گیری است. کسی که متقی‌تر است، برتر است. متقی‌تر بودن یعنی عالم‌تر، با تجربه‌تر و داناتر بودن. در اینجا دیگر جنسیت، قومیت یا زبان ملاک نیست. مرد یا زن، بلوچ، عرب، ترک یا فارس، هیچ تفاوتی ندارند. برتری تنها بر اساس شاخص تقوا و معیار‌های عادلانه سنجیده می‌شود.

رئیس‌جمهور با انتقاد از تعصبات قومی و نژادی در جامعه ادامه داد: ما نباید بر اساس قومیت یا زبان درباره افراد قضاوت کنیم. اینکه کسی، چون آذری است فکر کند برتر است، یا دیگری، چون بلوچ است تصور کند پایین‌تر است، نگاهی اشتباه و دور از عدالت است. معیار، دانش، تقوا و صلاحیت است، نه تعلقات قومی و زبانی. برتری در جامعه باید بر اساس معیار‌های قابل سنجش و عادلانه باشد.

آقای پزشکیان با اشاره به نقش پیامبر اسلام (ص) در ایجاد وحدت میان اعراب دوران جاهلیت گفت: رسول خدا (ص) توانست در جامعه‌ای که سال‌ها گرفتار اختلاف و درگیری‌های خونین بود، انسجام و وحدت ایجاد کند. این انسجام بر اساس شاخص تقوا و برتری معیارمند برقرار شد؛ شاخصی که ملاک برتری را از تعلقات قومی و زبانی جدا کرد و آن را به ارزش‌های والای انسانی پیوند داد.

رئیس جمهور با تأکید بر مفهوم عملی تقوا افزود: تقوا صرفاً به نماز خواندن یا روزه گرفتن محدود نمی‌شود. تقوا به معنای مسئولیت‌پذیری در جایگاهی است که هر فرد در آن قرار گرفته است. اگر ابزار اندازه‌گیری عادلانه برای تقوا وجود داشته باشد و بر مبنای آن عمل کنیم، اختلاف و نزاع معنایی نخواهد داشت. دعوا زمانی شکل می‌گیرد که فردی از پذیرش راه درست سر باز زند و به اشتباه بر مسیر نادرست خود پافشاری کند، صرفاً به این دلیل که خودش گفته یا انجام داده است.

آقای پزشکیان همچنین به ظلم ناشی از عدم پذیرش حق اشاره کرد و ادامه داد: هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که کسی راه درست را ببیند و نپذیرد، و به‌جای آن بر مسیری نادرست اصرار ورزد. پذیرش حق و عمل بر اساس آن، نیازمند کنار گذاشتن تعصبات و حرکت بر اساس معیار‌های عادلانه است.

رئیس‌جمهور با تأکید بر اهمیت پذیرش حقیقت و دوری از تعصب گفت: بار‌ها گفته‌ام که دیدگاه فردی من یا هرکس دیگری، اگر نادرست باشد، نباید به جامعه تحمیل شود. قرآن می‌فرماید: مِمَّنِ ٱفتَرَى عَلَى ٱللَّهِ کَذِبًا أَو کَذَّبَ بِـَایَتِهِۦ إِنَّهُۥ لَا یُفلِحُ ٱلمُجرِمُونَ. خداوند ظالمان و مجرمان را به رستگاری نمی‌رساند. هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که حرف درست و دلایل روشن ارائه شود، اما در مقابل آن ایستادگی کنیم و آن را تکذیب نماییم.

آقای پزشکیان با اشاره به اهمیت وفاق و عدالت در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی افزود: حق و عدالت تنها زمانی محقق می‌شود که بر اساس شواهد و مستنداتی روشن و قابل‌اندازه‌گیری عمل کنیم. مشکل زمانی آغاز می‌شود که فردی بخواهد صرفاً به‌دلیل جایگاه یا مقام، نظر خود را تحمیل کند. اینکه کسی بخواهد از موقعیت خود برای برتری‌طلبی استفاده کند، ظلمی آشکار است.

رئیس‌جمهور با تأکید بر مسئولیت سنگین حاکمان در برابر مردم ادامه داد: رأی مردم و مسئولیتی که بر دوش ما گذاشته شده، فرصتی برای خدمت است، نه برتری. هر یک از شما می‌توانستید در جایگاه من قرار بگیرید. تصور اینکه اکنون به مقامی رسیده‌ام و فردی خاص شده‌ام، آغاز سقوط و انحراف از مسیر است. وظیفه ما این است که با هم‌افزایی و همکاری کسانی که دانش و توانایی دارند، کشور عزیزمان ایران را به جایگاهی که شایسته آن است، برسانیم.

آقای پزشکیان با اشاره به لزوم دوری از اختلافات بر سر پست‌ها و جایگاه‌ها اظهار داشت: سر موقعیت‌ها و مسئولیت‌ها نباید با یکدیگر نزاع کنیم. این شایسته ایران و مردم ما نیست. وقتی به کشور‌های همسایه نگاه می‌کنیم که به پیشرفت رسیده‌اند و ما هنوز در این نقطه هستیم، باید از خود بپرسیم آیا این جایگاه، درخور ایران ماست؟ هرگز نمی‌پذیرم که ما از آنها کمتر باشیم. آنچه که به آن باور دارم، تلاش برای بی‌نقص عمل کردن در هر پست و مسئولیتی است که برعهده می‌گیریم. هرکس باید در شغل و جایگاه خود تا حد امکان بهتر و کامل‌تر عمل کند.

رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت ایجاد امید و نگاه مثبت در میان مردم و جوانان افزود: اگر بتوانیم این نگاه را در مردم و جوانانمان تقویت کنیم که زندگی محل رسیدن به قله‌هاست و نه توقف در مسیر، می‌توانیم جامعه‌ای پیشرو داشته باشیم. شاید من استعداد یا توان خاصی نداشته باشم، اما تا زمانی که زنده‌ام، برای رسیدن به بهترین جایگاه ممکن تلاش خواهم کرد. زندگی جای اوج گرفتن است و هر انسانی می‌تواند بهتر از چیزی که هست، شود. این مسئولیت ماست که برای شکوفایی مردممان، از هر قوم و هر زبانی، فرصت‌های برابر فراهم کنیم.

آقای پزشکیان در ادامه با اشاره به اهمیت توانمندسازی نخبگان و جوانان گفت: وظیفه ما این است که راه را برای جوانان، نخبگان، و همه اقوام ایرانی از بلوچ، عرب، کرد، ترک، فارس، گیلک و دیگر اقوام باز کنیم. پیشرفت کشور تنها زمانی ممکن است که این عزیزان آزادانه بتوانند در عرصه‌های مختلف حضور یابند و پیشتاز شوند. نباید مسائل قومی یا گروهی مانع از همکاری و حرکت به سوی پیشرفت شود. این نگاه محدود، به جای رشد، تنها ما را از اهدافمان دور خواهد کرد.

رئیس‌جمهور با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از کارشناسان خبره در تمامی حوزه‌ها اظهار داشت: بار‌ها گفته‌ام، هیچ‌کس هنگام بیماری به دنبال جناح، حزب یا گروه خاص نمی‌گردد. همه به دنبال پزشک حاذقی هستند که بتواند مشکلشان را حل کند. در سایر حوزه‌ها، از اقتصاد و صنعت گرفته تا کشاورزی و هنر، همین اصل باید رعایت شود. اگر در هر زمینه‌ای دنبال افراد متخصص باشیم، مشکلات کشور سریع‌تر و بهتر حل خواهد شد.

آقای پزشکیان با اشاره به اهمیت کنار گذاشتن خودبرتربینی و عمل به شایسته‌سالاری افزود: نباید تصور کنیم که مقام یا جایگاه ما به‌تنهایی دلیل برتری ماست. مشکلات ما زمانی آغاز می‌شود که فردی به جای توجه به تخصص و دانش، صرفاً بر پایه موقعیت خود تصمیم‌گیری کند. هر فردی، حتی رئیس‌جمهور، تنها در بخشی از مسئولیت‌ها تخصص کافی دارد و در سایر حوزه‌ها نیازمند استفاده از نظرات کارشناسان است. کسی که هر روز در کار و فعالیت خود حضور دارد، احتمالاً از کسی که تجربه عملی کمتری دارد، بهتر می‌داند.

رئیس‌جمهور با تأکید بر اتحاد و همبستگی ملی ادامه داد: اگر این مفاهیم را در جامعه درک کنیم و به جای اختلافات جناحی و گروهی به تخصص و شایستگی اولویت دهیم، می‌توانیم به عنوان یک امت متحد عمل کنیم. دعوا‌های بی‌حاصل نباید ما را از هدف بزرگ‌تر که همان پیشرفت کشور است، دور کند. شایسته‌سالاری و اتحاد، کلید عبور از چالش‌ها و مشکلات است.

آقای پزشکیان با تأکید بر اهمیت وفاق و همبستگی در جامعه اظهار داشت: وفاق میان مردم باید ما را به وحدت و انسجام واقعی برساند. خداوند در قرآن می‌فرماید: کان الناس امة واحدة؛ انسان‌ها در ابتدا یک امت واحد بودند. خدا پیامبران را فرستاد و کتاب‌هایی به آنها عطا کرد تا در اختلافاتی که به دلیل هوای نفس و زیاده‌طلبی به وجود آمده، حکم کنند و انسان‌ها را به مسیر عدالت بازگردانند. پیامبران آمده‌اند تا حق و حقوق دیگران ضایع نشود و جامعه‌ای عادلانه شکل گیرد.

رئیس جمهور پیمودن صراط مستقیم در زندگی فردی و اجتماعی را حایز اهمیت دانست و گفت: نماز خواندن تنها برای اقامه ظاهری نیست؛ وقتی می‌گوییم اهدنا الصراط المستقیم، یعنی از خداوند می‌خواهیم ما را به مسیری هدایت کند که در آن حق دیگران تضییع نشود. ضلالت زمانی رخ می‌دهد که هوای نفس بر رفتار ما حاکم شود. آیه مالک یوم الدین ما را به یاد روز حساب می‌اندازد و این باور که تجاوز به حقوق دیگران، در قیامت پاسخ خواهد داشت، باید در ذهن و رفتار ما نهادینه شود.

آقای پزشکیان با اشاره به اهمیت عطوفت و رحمت در جامعه اسلامی افزود: ما در نماز و گفتار خود مکرراً بسم الله الرحمن الرحیم را تکرار می‌کنیم، اما آیا در رفتار ما نیز عطوفت، گذشت و مهربانی دیده می‌شود؟ اگر این صفات در رفتار ما جاری شود، جامعه‌ای خواهیم داشت که حق و حقوق همه در آن محترم شمرده می‌شود و مردم در کنار هم برای ساختن ایران تلاش می‌کنند. ایرانی که در چشم‌اندازی که مقام معظم رهبری ترسیم کرده‌اند، به الگویی برای جهان تبدیل شود.

رئیس جمهور با انتقاد از رفتار‌های ناسازگار با اصول ولایت‌مداری ادامه داد: اگر بخواهیم به آرمان‌های والای انقلاب اسلامی و رهبری دست یابیم، باید به‌درستی از آنها دفاع کنیم. تخریب یک اندیشه یا هدف، تنها با بد دفاع کردن از آن ممکن است. زمانی می‌توانیم الگوی جهانی باشیم که رفتار و کردار ما بر پایه عدالت، مهربانی و احترام به حقوق دیگران شکل گیرد. این چشم‌انداز زیباست و دستیابی به آن نیازمند همت و اتحاد همه ماست.

آقای پزشکیان با اشاره به تجربیات زیستی خود در علم پزشکی اظهار داشت: در بدن انسان، قلب بر اساس یک نظم دقیق که به‌طور منظم می‌زند، خون را پمپاژ می‌کند. حتی اگر این پمپاژ به‌آرامی صورت گیرد، فرد زنده است و مشکلی وجود ندارد. اما زمانی که کانون‌های دیگری در گوشه‌های قلب شروع به زدن می‌کنند و نظم را به هم می‌ریزند، انسان دچار آشفتگی و ناآرامی می‌شود. این کانون‌های خودسر، هماهنگی قلب را برهم می‌زنند و در نهایت باعث اختلال در عملکرد کلی قلب و بدن می‌شوند.

رئیس جمهور با توضیح بیشتر این موضوع افزود: در لحظه‌ای که تمام عضلات قلب در حال انقباض و کشاکش هستند، اما هیچ نظمی در کار نیست، قلب از کار می‌افتد و فرد جان خود را از دست می‌دهد. این مثال به‌خوبی اهمیت هماهنگی و وحدت در جامعه را نشان می‌دهد. اگر یک جامعه با یک کانون مرکزی و هماهنگ عمل کند، می‌تواند با قدرت و آرامش به سمت جلو حرکت کند. اما اگر کانون‌های متعددی بدون هماهنگی شکل بگیرند و هرکدام مسیر خود را بروند، نتیجه‌ای جز آشوب و تشنج در جامعه نخواهد داشت.

آقای پزشکیان با تأکید بر اهمیت وحدت و انسجام در جامعه ادامه داد: جامعه‌ای که بر اساس اصول و چارچوب‌های مشخص و با رهبری واحد عمل کند، می‌تواند پایدار و قدرتمند باشد. اختلافات و کشاکش‌های متعدد، نظم و آرامش جامعه را برهم می‌زند و آن را به سمت هرج‌ومرج سوق می‌دهد. وظیفه ما این است که با وحدت، انسجام و همدلی، بر محور حق و عدالت حرکت کنیم و به ایرانی دست یابیم که شایسته مردم این سرزمین است.

رئیس جمهور خاطرنشان کرد: ما باید بدون توجه به تفاوت‌های ظاهری، زبان، جنسیت یا قومیت، بر اساس تقوا، مهارت، توانمندی و اثربخشی، دست‌به‌دست یکدیگر بدهیم و ایرانی بسازیم که سازنده و افتخارآمیز باشد. ایرانیان، چه در داخل و چه در خارج از کشور، باید دلشان برای ایران بتپد و همه با هم برای شکوفایی این سرزمین تلاش کنند.