پخش زنده
امروز: -
دهه کرامت، تجلی همگرایی ملی و بین‌المللی
شخصیت امام رضا (ع) به عنوان نماد وحدت و همگرایی میان اقوام و مذاهب مختلف در ایران و جهان، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، گفتگوی ویژه خبری شنبه شب با موضوع "همایش جهانی حضرت رضا (ع) حقوق و کرامت انسانی" برگزار شد. مهمانان این برنامه سید سعید رضا عاملی، دبیر علمی ششمین کنگره جهانی حضرت رضا (ع)، مفتاح فوزی رحمت، رئیس اتحادیه جماعت پیروان اهل بیت اندونزی بصورت ارتباط تصویری از مشهد و محمد طی – حقوقدان لبنانی بصورت ارتباط تصویری بودند.
سؤال: بفرمایید؟
عاملی: دهه کرامت امسال نامگذاری خاصی دارد که بسیار ارزشمند است، نامگذاری امسال بعنوان امام رضا (ع) است و اشاره دارد به آن فرمایشی که رهبر حکیم انقلاب بعد از شهادت آیت الله رئیسی مطرح کردند که ایران ما ایران امام رضا است. به این معنا که حمایت معنوی امام رضا بالای سر مردم ایران است و واقعیت این است که ما اگر که وجه اشتراک بخواهیم بگیریم از مذاهب مستقر در ایران، اقوام و در یک افق بزرگ تری ملیت‌هایی که به دیدار امام رضا (ع) می‌آیند، آن وجه مشترک امام رضا (ع) است که وقتی به حرم مشرف می‌شوید، موج می‌زند جمعیت بین المللی درمیان زائران و جمعیت ایرانی که این واقعیت را رقم زده که ما ۲۵ میلیون زائر ایرانی در سال داریم و ۵ میلیون زائر خارجی، تنوعی به بیش از ۱۰۰ ملیت جهان به زیارت امام رضا مشرف می‌شوند. این نشان دهنده یک داد و ستد معرفتی است که در این تنوع با امام رضا (ع) صورت گرفته و یک جنبه نمادین به شخصیت امام رضا (ع) داده که توانسته زیر چترش این جمعیت متنوع رو شکل دهد.
شخصیت خود امام رضا هم همین شخصیت بوده، یعنی شخصیت گفتگوی بین ادیانی بوده، شخصیت استدلال و توجه به وضعیت دیگران و تلاش کردن برای اینکه همگان را جمع کند ذیل یک آرامش، به نظر من این جای توجه دارد.
سؤال: ابعاد مختلف، مختصات، زوایای متفاوت، موضوعاتی که امسال در ششمین کنگره حضرت رضا (ع) مطرح می‌شود. اما من یک نیم گاهی داشته باشم به گذشته، به یکسال پیش، زمانی که کمیته علمی برگزاری این کنگره یعنی کنگره امام رضا (ع) مشرف شدند و خدمت حضرت آقا رسیدند. ایشان تأکید داشتند بر جهانی شدن اهل بیت (ع). از سال گذشته با وجود این تأکیدات تا امسال که در زوایای مختلف درحال تدارک برگزاری هستید، چقدر به این مهم توجه کرده‌اید، چقدر عملیاتی کرده‌اید؟
عاملی: ۱۹ اردیبهشت سال گذشته، کمیته علمی کنگره خدمت حضرت آقا رسیدند. باید بگوییم پایه گذار کنگره جهانی حضرت رضا (ع) خود رهبر حکیم انقلاب هستند. سال ۱۳۶۲ اولین کنگره برگزار شد و یک قدمت ۴۱ ساله پیدا کرده. شاید ما نداشته باشیم همایش، کنگره، نشست‌هایی که بعد از انقلاب این استمرار را توانسته باشد تأمین کند. کنگره اول و دوم شاهد بیانات خیلی دقیق و عمیق ایشان بود که یک سخنرانی یک ساعت و ۳۵ دقیقه‌ای داشتند که این بحث ابعاد سیاسی زندگی امام رضا را باز کردند و زندگی اهل بیت را، این بحثی که این روز‌ها هم خیلی بعد اجتماعی قوی پیدا کرد که امام صادق (ع) سال ۷۰ هجری می‌خواستند حکومت اسلامی را تشکیل دهند، ولی به دلیل کوتاهی‌هایی که صورت گرفت، این هم محقق نشد. سال گذشته ایشان در درجه اول گفتند که ما نیاز داریم فرهنگ اهل بیت جهانی شود، ائمه ما بعضی هایشان در سطح جهان شناخته شده هستند. مثل حضرت علی (ع)، مثل امام حسین (ع) ولی اکثر اهل بیت را نمی‌شناسند. امام حسن را، امام سجاد را، امام باقر، امام صادق (ع) با این مکتب عظیمی که امام صادق به لحاظ طرح اندیشه‌ها مطرح کردند، امام کاظم، امام هادی، اینها را نمی‌شناسند.
حضرت آقا فرمودند که در درجه اول تلاش کنید که ناشناخته‌ها شناخته‌تر شوند. طبیعتاً تمرکز ما بر امام رضا (ع) بوده و من فکر می‌کنم که حتی در جامعه خودمان امام رضا (ع) ابعاد زندگی اش ناشناخته است. امام دو بعد قوی دارد، برجسته است و ما شاید با یک بعد آن خیلی آشنا هستیم و آن امام رئوف است. امامی که یک ارتباطی برقرار می‌کند، هر زائری که می‌رود، یک چیزی دریافت می‌کند و برمی گردد. یا حتی اگر از راه دور ارتباط معنوی برقرار می‌کند، آن نتیجه را می‌گیرد.
بعد دوم شخصیت امام عالم آل محمد (ص) است. این جنبه عالمیت امام بسیار مهم است، امام امامی بوده که مسلط به چندین زبان بوده و وقتی به امام می‌گویند شما با زبان‌های مختلف می‌توانید صحبت کنید، می‌گویند امام باید بتواند با همه پیروان صحبت کند؛ بنابراین چیز غیرطبیعی برای یک امام نیست.
سؤال: چقدر تلاش کردید که در اجزای برگزاری کنگره امسال به این دو مهم و دو بعد اساسی توجه کنید، برای شناساندن اش؟
عاملی: انتخاب موضوع ناشی از همین نگاه است. حضرت آقا در آن صحبت شان سه وجه را به ما گفتند که پررنگ می‌کنیم. یکی بعد معنوی اهل بیت (ع) بود، گفتند ابعاد معنوی ائمه خیلی ناشناخته است، آن بعد ملکوتی ائمه خیلی ناشناخته است و جهان جهانی است که امروز شدیداً نیازمند است به معنویت و اخلاق و کرامت است.
یک بعد دیگر این بود که فرمودند متناسب با شرایط، درس‌هایی که از اهل بیت برای امروزمان می‌توانیم بگیریم. روی همین محور دوم هم عرض کنم که ما اگر بخواهیم امروز یک موضوعی را پیدا کنیم که دربرگیرنده مسائل همه جهان است، ناظر بر مسائل زندگی همه مردم جهان است، قطعاً حقوق و کرامت انسانی است. یعنی آن چیزی که امروز دچار چالش بزرگ شده، حقوق انسان‌ها است. اگر امروز ما در غزه می‌بینیم که آخرین آماری که وزارت بهداشت غزه اعلام می‌کند این است که ۵۳ هزار و ۳۰۰ نفر کشته شده‌اند که دو سوم اینها کودکان بوده‌اند و مرد‌ها و زن‌های کهنسال بوده‌اند. این وضعیت قحطی که امروز در غزه به صورت عمدی به وجود آمده و مردم نمی‌گذارند غذا به مردم برسد، یک نمونه این مسئله زیرپاگذاشتن حقوق انسان‌ها است. یکی از رکنی‌ترین حقوق انسان‌ها حق زندگی است. این را در همه حقوق اساسی جهان و در منشور حقوق بشر سازمان ملل بعنوان یک حق اساسی شناخته شده که آدم‌ها حق دارند زنده باشند و زندگی کنند. کسی حق ندارد زندگی مردم را به مخاطره بیندازد.
ما در کنگره پنجم موضوع را گذاشتیم عدالت برای همه، ظلم به هیچکس و معتقد بودیم که این عنوان هم یکی از آن ارکان سلامت زندگی مردم جهان است. اگر عدالت باشد و تبعیض وجود نداشته باشد مردم با آرامش زندگی می‌کنند. بحث حقوق بشر و کرامت انسانی هم بعد کرامت آن مهم است یعنی توجه به حقیقت وجود انسان. حقیقت وجود انسان چه است. من فکر می‌کنم اگر ما به مسائل امروز جهان نگاه کنیم، دیدگاه‌های غلط، رفتار‌های غلط تولید کرده، معرفت‌های غلط، ایدئولوژی‌های غلط، منشأ بسیاری از بحران‌ها در سطح جهان شده. اگر ما امروز می‌بینیم که بعد از جنگ جهانی دوم که منشور ملل شکل گرفت و بنا شد سازمان مللی به وجود بیاید که آرامش برای مردم تأمین کند، ولی به دنبال آن دوباره جنگ ها، کشتارها، قحطی ها، امروز آمار‌هایی که سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند، این است که مثلاً نزدیک به ۴ و ۲ دهم میلیارد جمعیت جهان آب سالم ندارند. ۷۰۰ میلیون جمعیت جهان گرسنگی دارند، نه اینکه کمبود غذا داشته باشند، ۲ میلیارد جمعیت جهان کمبود غذا دارد. یا بحث هوای سالم، هوای سالم یک بحران بزرگ برای جهان است. وقتی صحبت می‌شود از کشتار‌های جمعی، متأسفانه نظام انحصار طلب صهیونیست، کشتار جمعی را فقط مربوط به آن اتفاقی می‌افتد که در آلمان نازی اتفاق افتاده که مقصر آن هم جامعه نازی اروپایی بوده است. ولی نمی‌پذیرد که این همه کشتار جمعی در جهان دارد صورت می‌گیرد.
هر ساله کنفرانسی در لندن تحت عنوان کشتار جمعی برگزار می‌شود و یادواره کشتار‌های جمعی در جهان که کشتار‌هایی که در آفریقا صورت گرفته که ۱۰۰ میلیون انسان بیگناه کشته شده‌اند، در فیلیپین در هند، در اقصی نقاط مختلف جهان دارد این روحیه، این امر اتفاق می‌افتد. چرا اتفاق می‌افتد، بخاطر تفکر غلط است، فکر انحصارطلبانه که من کاری به کار دیگران ندارم، منفعت خودم را دنبال می‌کنم، کسب و کار خودم برای من مهم است. اینکه با یک روحیه استثناءگرایانه که خودشان را استثناء کنند از هر اقدامی و دیگران را مجبور کنند به بسیاری از امور، اینها یا نگاه متأسفانه اروپا مرکزی که امروز در سطح جهانی وجود دارد، اینها آن اموری است که از دل نظام تجدد بیرون آمده و منشأ زیرپا گذاشتن حقوق انسان‌ها و کرامت انسان‌ها شده است.
سؤال: با شعاری که اشاره کردید محوریت اصلی کنگره پنجم بود، محور‌هایی را برنامه ریزی کردید برای برگزاری دوره جدید یا کنگره پیشرو. محور و اساس را بر چه عنوان و چه موضوعی پایه گذاری کردید، سلسله نشست‌هایی که برگزار کردید برای اینکه دستاورد‌هایی که حاصل شده در دوره‌های گذشته ادامه پیدا کند و هم در موضوع جدید و در آنچه که پیشرو برنامه ریزی شده، بتوانید که شاخص ها، مؤلفه‌ها و موضوعات جدید را حاصل کنید، کدام‌ها است؟
عاملی: سه دسته بحث در حوزه حقوق و کرامت انسانی داریم. یک بسته بحث‌های مفهومی و نظری است. امروز در جهان حقوق بشر و کرامت انسانی با یک نگاه سکولار بیان شده. یک نگاه منهای خدا، یک نگاه منهای دین و این نگاه استاندارد‌های دوگانه و چندگانه زیادی در آن وجود دارد که یک جا‌هایی شما می‌بینید خیلی حساس است. اگر یک نفر کشته شود یا خون از دماغ کسی بیاید، یک ماجرای جهانی درکنار آن درست می‌شود و یک جایی هم شما می‌بینید کودکان ۱۸ هزار نزدیک به ۲۰ هزار کودک فلسطینی در غزه کشته می‌شوند و حکومت‌های جهان، حکومت‌های بخصوص اروپایی و امریکا توجهی به این امر نمی‌کنند؛ لذا ما یک بحثی داریم که اساساً انسانی باید از منظرگاه کسی بیان شود که حقیقت جهان را می‌شناسد. آن کسی که همه حقیقت جهان را اشراف دارد، خضربن شازان، سهل بن فضل، مأمور می‌شود از طرف مأمون خدمت امام رضا (ع) می‌رسد و به امام عرض می‌کند که مأمون از شما خواستند که یک بیانی برای ما داشته باشید راجع به حلال و حرام. امام آنجا یک صحبتی دارند و در خواست می‌کنند که کاتب بنویسد، چون جزئیات خیلی زیادی آن سخن دارد، ولی من فراز اول سخن امام را می‌خواهم را تأکید کنم که امام آنجا با توحید شروع می‌کنند، می‌گویند ما معتقد به خدایی هستیم که شبیه و مانندی ندارد، خداوندی است که یکتا است، خداوندی است که خالق همه هستی است. چه کسی می‌تواند راجع به حقیقت وجود انسان بیان دقیقی داشته باشد.
خالق هستی می‌تواند این بیان را داشته باشد. الان در حقیقت انسان می‌بینید دنیای به جایی رسیده که راجع به حقیقت انسان حتی جنسیت اش را در مدارس آموزش می‌دهند که جنسیت مبهم است، فرد باید خودش تشخیص دهد که آیا جنسیت اش مرد است یا زن. یا حقوق بعضی‌ها که برای طبقات خاص اجتماعی هستند رعایت می‌شود و حقوق بسیاری از طبقات اجتماعی رعایت نمی‌شود؛ لذا اینجا بحث مفهومی داریم، من در بحث مفهومی می‌خواهم یک بعدی را تمرکز کنم که بسیار مهم است. می‌دانید در نظام‌های حقوقی اولین چیزی که وجود دارد، به حساب آوردن دیگران است. بنیان این هرم حقوقی که در بحث حقوق بشر از آن صحبت می‌شود، پایه اش را می‌گویند به حساب آوردن همگان. ولی واقعیت جهان این است که ما با یک دیگری سازی بزرگ مواجه شده‌ایم، با یک دیگری هراسی مواجه هستیم که قربانی اش امروز خود جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران هم با ایران هراسی، هم با شیعه هراسی، هم با اسلام هراسی و هم با انقلاب هراسی با چهار هراس بزرگ ایران از آن یک دیگری خیلی خطرناکی در سطح جهانی تصویر شده. حالا دیدگاه امام رضا چه است در مورد دیگری، علی ابن شعیب خدمت امام رضا (ع) می‌رسد، امام به ایشان می‌گویند تو می‌دانی که زندگی خوب چه زندگی است. شعیب می‌گوید من آمده‌ام از محضر شما یاد بگیرم، من نمی‌دانم واقعاً زندگی خوب چه است.
امام از آدم خوب صحبت نمی‌کنند، از زندگی خوب صحبت می‌کنند. یعنی دارند از یک زیست بوم صحبت می‌کنند. خود حضرت جواب می‌دهند، می‌گویند زندگی خوب، زندگی است که دیگران در ذیل شما آرامش داشته باشند، دیگران در ذیل شما هراس نداشته باشند. بعد باز امام سؤال می‌کنند که یا علی می‌دانید که بدترین زندگی چه زندگی است، باز علی می‌گوید که امام شما بهتر می‌دانید. حضرت می‌فرماید که بدترین زندگی زندگی است که دیگران در ذیل شما با هراس زندگی می‌کنند، با ترس زندگی کنند. بعد خطاب به علی ابن شعیب می‌فرمایند که سعی کن با خوبی انس بگیری، چون کسانی که با خوبی انس نمی‌گیرند از این گرداب نمی‌توانند بیرون بیایند و با همین زندگی شان را ادامه می‌دهند. واقعیت این است که داستان زندگی ما امروز در جهان همین است، ما در جهانی زندگی می‌کنیم که ذیل بعضی از حکمرانی‌ها دیگران با آرامش زندگی نمی‌کنند، هراس دارند. آمار‌ها نشان می‌دهند ۱۸۹ کشور آزار وجود دارد به علت دین افراد، یعنی افراد دین آزاری دارند. ما در آن فرهنگ اهل بیت دیگری سروری داریم، به جای دیگری هراسی؛ لذا اینکه ما چه کار کرده‌ایم، ما ۱۷ پیش نشست بین المللی گذاشته‌ایم در کنگره پنجم و ۳۴ پیش نشست ملی گذاشته‌ایم. پیش نشست‌ها هم بسیار پیش نشست‌های قوی بود. اولاً متکی به همکاری خود اندیشمندان و دانشمندان بود. به هیچ تولیت هزینه مالی برای برگزاری این پیش نشست‌ها در سطح جهانی نکرد. در واقع از سرمایه امام رضا در سطح بین المللی بهره برد و توانست آن نشست‌ها را برگزار کند.
سؤال: آقای فوزی رحمت، می‌خواهیم راجع به بحران حقوق بشر و کرامت انسانی در جهان معاصر صحبت کنیم. این موضوع را چطور ترسیم می‌کنید و الان شرایط و موضوعات مختلف امروز جهان راجع به این موضوع چه است؟
مفتاح فوزی رحمت: در ابتدا در مورد حقوق بشر باید بگویم این یک واژه بسیار کلیشه‌ای است که در تمام دنیا استفاده می‌شود و همه از آن بهره می‌برند ولی بسیاری چیزی راجع به حقوق بشر نمی‌دانند و یک نکته مهم را فراموش می‌کنند، نیاز اصلی حقوق بشر را. چه اتفاقی دارد می‌افتد برای برادران و خواهران ما در فلسطین، آنها از حقوق انسانی خودشن برخوردار نیستند و ما در ابتدا و از همه چیز مهمتر این است که باید به نیاز‌های انسان‌ها در زمینه حقوق بشر فکر کنیم. ما درحال حاضر به خواهران و برادران فلسطینی مان مدیون هستیم.
سؤال: آقای عاملی اشاره کردند به موضوعات مختلف حقوق بشری در بین صحبت هایشان. بپردازیم به تفاوت حقوق بشر در حکومت غرب و سکولار با دنیای اسلام. الان شما یک نکته‌ای را اشاره کردید و آن اینکه بسیاری هنوز از واژه حقق بشر بعنوان یک واژه فقط استفاده می‌کنند و با معنا و مفهوم آن چندان آشنایی و کاربردی ندارند؟
مفتاح فوزی رحمت: در ابتدا ما راجع به حقوق بشر و نیاز‌هایی انسانی و برادران و خواهران فلسطینی مان و در مورد تفاوت حقوق بشر در حکمرانی سکولار و مذهبی باید بگویم که برخی مردم راجع به حقوق بشر صحبت می‌کنند در دنیای مدرن بیشتر راجع به این موضوع صحبت می‌کنند در مورد کار‌هایی که باید انجام دهیم و نباید انجام دهیم. در مورد خودمان و امیال مان صحبت می‌کنیم و چیزی که ما الان در دنیای غرب می‌بینیم این است که آنها از جنسیت صحبت می‌کنند، مرد و زن و آن‌هایی که جنسیت مشخصی ندارند و اینها را اساس حقوق بشر قرار می‌دهند ولی در دنیای اسلام حقوق بشر یک مقیاس وسیع تری را شامل می‌شود. این در اختیار خداست که تشخیص دهد که در مورد انسان که ما چه چیزی را باید آن مبنای عدالت قرار دهیم. ما براساس کتاب قرآن مان صحبت می‌کنیم، در اسلام ما براساس آموزه‌های اهل بیت در مورد حقوق بشر صحبت می‌کنیم و عمیق به این موضوع نگاه می‌کنیم. چیز‌هایی که اهل بیت (ع) به ما آموختند، در مورد آزادی و انسانیت بررسی می‌کنیم نه براساس آن چیزی که امیال ماست نه براساس چیزی که مردم فکر می‌کنند که این مبنای حقوق بشر باشد، این پاسخ من است.
سوال: راجع به حقوق بشر بپرسیم و محور‌های مختلف کنگره ششم امام رضا (ع)، بحث را در استودیو راجع به پیش نشست‌ها و موضوعات مختلف و نقش آن در برگزاری نشست و کنگره اصلی بپرسم.
عاملی: برگریدم به سال گذشته و کنگره پنجم این پیش نشست‌هایی که ما برگزار کردیم غرض این نبود که فقط نشستی برگزار کنیم و همایشی برگزار شود و بعد تمام شود. هدف مان این است که یک شبکه‌ای از دانشمندان، اندیشمندان علاقه‌مندان به معارف و اهل بیت در سطح جهانی شکل بگیرد و آن فضای مشترک را به وجود بیاورد و در همین حوزه‌هایی که خیلی مهم است، این که من عرض کردم فکر غلط باعث عمل غلط و کشتار جمعی و فاجعه بزرگ انسانی در سطح جهانی می‌شود که الان مثال‌هایی که فناوری‌های جدید دارد که این عدم فهم فناوری‌های جدید راجع به سرمایه گذاری‌هایی شد که جواب نمی‌دهد، چون انسان درست درک نشده است.
سوال: جناب آقای عاملی راجع به محور‌های پیش نشست ها، در کنگره ششم و الان کنگره پنجم و کنگره ششم؟
عاملی: در کنگره پنجم پیش نشست‌هایی را هم دو تا پیش نشست در آمریکای لاتین برگزار کردیم، در اروپا و در آفریقا برگزار کردیم، در اندونزی و مالزی و ترکیه برگزار شد، در عراق برگزار شد، در لبنان برگزار شد. از دل آنها طوری برنامه ریزی شده بود که از دل آنها بعضی از شخصیت‌ها که بعضی‌ها انتخاب شدند برای کنگره اصلی، ما سال گذشته آقای استیو هیو که آن نویسنده کتاب استعمارزدایی از ذهن است و اینها یک جریان فکری هستند که روی استعمارزدایی از ذهن کار می‌کنند و معتقدند که این نظام استعماری مبتنی بر اروپا مرکزی و آمریکایی فضایی ایجاد کرده که افراد را وارد قفسی به نام تجدد می‌کند و این جا نمی‌توانند که فکر متفاوت و متنوع دیگری داشته باشند.
آقای شیخ داود از آمریکا آمد که الان مشغول نوشتن کتابی است در مورد امام رضا (ع)، یا کتاب دانای حکیم نوشته مرحوم آیت الله ری شهری به زبان صربی ترجمه شده که اولین کتاب راجع به امام رضا (ع) است که به زبان صربی ترجمه می‌شود. از این نوع اتفاقات زیاد افتاد، همین اندونزی که میهمان از اندونزی داریم، ما پیش نشست کنگره ششم برگزار کردیم که از ده کشور حضور داشتند در این پیش نشست. پیش نشست‌ها بیشتر حول و حوش موضوع جهات متنوعی که چارچوب مفهومی آن درآمده است. بخش اول صحبتم عرض کردم که راجع به ابعاد مفهومی کرامت و حقوق انسان یک بخشی از کار این است که صحبت می‌کنیم. من یک فرازی از آن عرض می‌کنم و بخش دوم آن را هم اشاره کنم.
سوال: البته آن چیزی که اشاره می‌کنید که همه دستاورد‌هایی است که از این کنگره حاصل شده از دور پنجم، نگارش کتاب ها، تقویت بعد معنوی راجع به ابعاد شخصیتی امام رضا (ع)؟
عاملی: یعنی یک نوع تراکم سرمایه معرفتی و معنوی راجع به اهل بیت در سطح جهانی تلاش می‌شود شکل بگیرد. خصوصا این که ما یکی از دیدگاه‌های مان این است که بتوانیم شخصیت‌هایی که برای اولین بار ایران تشریف بیاورند در این نگاه باشند، بعضا میهمانان تکراری همه ساله تشریف می‌آورند ولی ما یک لایه جدیدی راجع به شبکه ارتباطی مان کمتر شکل می‌گیرد.
سوال: شخصیت‌هایی که شاخص هستند و میهمان ما هستند، کدام‌ها هستند، آن‌هایی که میهمان تقریبا همیشگی ما هستند یا آن لایه جدیدی که الان اشاره می‌کنید؟
عاملی: در این دوره از بیست و یک کشور، بیست و پنج تا میهمان داریم، اینها مسیحی هستند، از عزیزان اهل سنت هستند، مسلمانان با گرایش‌های مختلف هستند که شرکت می‌کنند.
مثلا آقای میشل کعدی از لبنان مسیحی است که کتابی را در مورد امام رضا (ع) نوشته، یا میهمانی از عمان داریم که کتاب شعری در مورد امام رضا (ع) سروده، از این دست شخصیت‌ها آمدند، اما بحث‌های ما می‌ماند، من می‌خواستم پوشش بحث را عرض کنم، وقتی کرامت انسانی از منظر اسلام، منظر اهل بیت بیان می‌کنیم در واقع داریم یک جایگزین، یک انتخاب دیگر برای نگاه به حقوق انسانی و حقوق بشری داریم طرح می‌کنیم و واقعا فضایی یک طرفه است، یک تعریف و تبیین حقوق بشر شده که در جهان شانزده جنگ در همین سال‌های دو دهه اخیر صورت گرفته که قربانیان زیادی داده، ما نگاه می‌کنیم که همین وضعیتی که نظام حقوق بشر جدید ایجاد کرده، هشتاد و پنج درصد مردم جهان در زمان ما دچار تبعیض می‌شوند.
در صورتی که در قرن هجدهم ۲۵ درصد دچار تبعیض می‌شدند و این نشان می‌دهد که سازمان ملل نتوانسته پاسخگو باشد نسبت به مسائل جهانی، همین مسائل دم دست که با آن مواجه‌ایم نمی‌تواند حل و فصل کند، چرا که شورای امنیت را نقض می‌کند و وتو می‌کند و یک تصمیم دیگری ارائه می‌کند.
یک بحث این است که این حوزه مفهومی باید خوب باز شود و یک بخشی مربوط به حساب آوردن دیگران است و یک بخش دیگر حقوق اساسی انسان است که تامین کننده احترام به انسان است که یک چیز تشریفاتی نیست، که من به کسی بگویم که شما آدم خوبی هستید و با یک کلمات توصیفی بخواهم یک ارزشی برای آن ایجاد کنم، نه حقوق، یک امور حقه‌ای است که نظامات سیاسی نسبت به مردم دارند. در حقوق اجتماعی دارای حقوقی هستند، در حوزه سلامت دارای حقوقی هستند، آموزش همگانی دارای حقوقی هستند، همین امروز که صحبت می‌کنیم جمعیت بزرگی از جهان، جمعیت بی سواد هستند، ما همین امروز که صحبت می‌کنیم نزدیک به دو میلیارد در جهان گرفتار مسئله گرسنگی است، به لحاظ درآمد، جمعیت بزرگی در جهان درآمد روزانه شان دو دلار و ۱۵ سنت است، یعنی پولی که نمی‌توانند با آن هیچ مشی طبیعی برای زندگی شان داشته باشند. یک بخش از حوزه کار ما توجه به حقوق اساسی است که آن حقوق اساسی از منظر اهل بیت تبیین کنیم و اینها تبیین‌های بسیار دقیقی در فرهنگ اهل بیت دارد که مجال نیست که وارد بحث‌های حقیقی آن بشوم.
سوال: با دیگر میهمانی که از مشهد داشتیم راجع به بحران حقوق بشر در جهان صحبت کردیم از نظر شما چطور ارزیابی می‌شود، نکته مهم دیگر این که آیا تعالیم اهل بیت (ع)، تعالیم رضوی می‌تواند پاسخگوی بشر باشد؟
محمد طی: بله، مسئله حقوق بشر در اروپا مشخص است که این حقوق رعایت نمی‌شود و حقوق بشر رعایت نمی‌شود و تلاش می‌کنند که آن را دور بزنند و کارشناسانی به کار می‌گیرند که این حقوق را نادیده بگیرند و متفکران غربی و اندیشمندان غربی ادعا‌هایی می‌کنند درباره آزادی بیان و این گونه مسائل ولی اینها را رعایت نمی‌کنند. برخی حقوق است، حقوق مربوط به همجنس باز‌ها و همجنس گرا‌ها و حقوق‌هایی که ظاهرا حقوق بشر است ولی حقوق بشر را نقض می‌کند، این گونه حقوقی است که آنها از آن صحبت می‌کنند در حالی که حقوق اساسی را نقض می‌کنند. ولی در اسلام حقوقی بر عهده حاکمانی است که باید انجام شود و این یک موضوع اساسی است در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده. در ادیان آسمانی به آن اشاره شده و در قرآن کریم در دین اسلام نیز به این حقوق به شکل اساسی اشاره شده.
این حقوق از طرف خداوند نازل شده برای بشریت، این مسئله، مسئله مهمی است. می‌خواهم تفاوت قائل شوم بین حقوق بشر همان طوری که گفتم در واقع آزادی‌هایی شخصی که وجود دارد، آزادی رفت و آمد، آزادی مشارکت‌های سیاسی، آزادی تعیین سرنوشت و یا دیگر آزادی ها. این حقوق مشخص و واضح است که اینها حقوق بشر است که ما از آن صحبت می‌کنیم ولی تفاوت وجود دارد بین حقوق بشر غربی و حقوق بشری که اسلام به آن اشاره می‌کند، حقوقی که متعلق به مجروحان، به مریضان، به اسرا، به شهروندان غیرنظامی باید فرق قائل شویم بین این دو مسئله. ما در کشور‌های اسلامی و عربی با موضوع حقوق بشر مواجه‌ایم، مثلا حقوق بشر الان در کشور‌های عربی و اسلامی از طرف غربی‌ها نقض می‌شود.
در قم سخنرانی‌ها در مورد این بحث حقوق بشر که ما در آن صحبت می‌کردیم، حقوق بشر در نزد غربی این گونه است که حکام تلاش می‌کنند که آن را تحمیل کنند براساس نفاق و دورویی، اما در کشور‌های دیگر اینها این حقوق را رعایت نمی‌کنند. اگر هم رعایت می‌کنند در کشور خودشان تحت فشار‌های ملی و مردمی است که آنها را رعایت می‌کنند. آنها نفاق دارند، دورویی دارند و حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند، برای مثال تظاهرات کوچکی که می‌شود، آن را از بین می‌برند و سرکوب می‌کنند، در فرانسه همین نمونه داشتیم که چندین نفر از تظاهرکنندگان را کشتند، بنابراین آنها دم از حقوق بشر می‌زنند ولی حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند و به بهانه حقوق بشر می‌آیند در کشور‌های ما دخالت می‌کنند و ثروت‌های ما را غارت می‌کنند و بعد که ثروت‌ها را غارت کردند و هرج و مرج ایجاد می‌کنند و این گونه مسائل را می‌خواهند در کشور‌های ما تحمیل می‌کنند و توطئه می‌کنند در کشور‌های اسلامی از جنگ هوشمند استفاده می‌کنند برای چپاول ثروت ها. مردم را می‌کشند و مردم را بازداشت می‌کنند و جلوی پیشرفت کشور‌های عربی و اسلامی را می‌گیرند و نمی‌گذارند که تولید داخلی داشته باشند. مقابله می‌کنند با برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران، چرا آیا این حقوق اساسی ملت ایران نیست، آیا باعث پیشرفت ایران نمی‌شود، آنها می‌خواهند که ایران وابسته شود به آن ها، مثلا دشمن صهیونیستی در کشور‌های عربی و اسلامی چه جرم و جنایت‌هایی مرتکب می‌شود و آنها به عنوان حقوق بشر از آنها حمایت می‌کنند و حمایت‌های نامشروعی انجام می‌دهند از اسرائیل در جنگ شان علیه ملت فلسطین. در نوار غزه در این منطقه جغرافیایی تقریبا ۳۶۰ کیلومتر که انواع بمب‌ها را بر سر مردم فلسطینی ریختند، سلاح‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی و مشارکت کردند در نسل کشی مردم غزه که اینها چه حقوق بشری است و چرا این کار‌ها انجام می‌دهند. می‌خواهند این رژیم حفظ کند که منافع آنها را تامین کند و ضد کشور‌های عربی و اسلامی اقدام کند برای حفظ منافع غربی.
سوال: در مدت زمان دو دقیقه بفرمایید برگزاری کنگره‌ای مثل کنگره حضرت امام رضا (ع) چقدر در بازآرایی حقوق بشر و کرامت انسانی مهم باشد؟
محمد طی: امام رضا (ع) و اهل بیت (س) اینها تعالیم الهی و رهنمود‌های الهی را اجرا کردند، تلاش و مبارزه کردند برای اجرای تعالیم الهی و رهنمود‌های الهی برای دفاع از حقوق بشر، حضرت امام رضا (ع) همین کار را کردند، امر به معروف و نهی از منکر می‌کردند و این یک اصل و اساس از حقوق بشرو دفاع از حقوق بشر ضد ظالمان و مستکبران، این از یک طرف، از طرف دیگر وقتی شرط و شروط‌های خودش بر مامون تحمیل کرد هدفش دفاع از حقوق بشر که در آغاز ولیعهدی را قبول کردند، چون نمی‌خواست این ظالمان به اهداف خودشان برسند. خلفای عباسی و بعد از آن در اسنادی که به خط خودشان مرقوم فرمودند امروز اینها باید تبیین شود، جهاد تبیین یک مسئله اساسی است که اعلام کرد که این حق و حقوق شماست،ای مردم وظایفی که در مورد امام مشخص کرد، وظایفی که در مورد حاکم مشخص کرد که چگونه با مردم رفتار کنند و حقوق مردم را تبیین کرد برای مردم و امر به معروف و نهی از منکر کرد و به مردم نشان داد که از حق و حقوق خودشان دفاع کنند.
این تعالیم اهل بیت و امام رضا (ع) و جد ایشان و اهل بیت پاک و مطهر امام علی (ع) و امام صادق (ع) و دفاع می‌کردند از حقوق بشر، بشریت پیشرفت نمی‌کند جز با تعالیم الهی که یک قانون متمایز و ویژه‌ای باشد که این گونه حقوق را تبیین کند و دفاع کند از حقوق انسانی، ما در بیروت و در فرانسه و در جا‌های دیگر همین کار‌ها را انجام دهیم و این را ثابت کردیم به جهانیان در همایش‌های امام رضا (ع) و همایش‌های دیگر تاکید کردیم که حضرت امام رضا (ع) و اهل بیت (ع) از حقوق بشر دفاع می‌کردند و این را ثابت کردند.
سوال: آقای عاملی جمع بندی، مهم‌ترین برنامه‌های روز پانزدهم و شانزدهم؟
عاملی: ما نگاه مان این است که بخشی عظیمی از جمعیت جهان امروز ناراحت است از این وضعیتی که در مورد ماهیت انسانی و تامین کرامت انسانی و حقوق انسان‌ها وجود دارد، امید داریم که ذیل نگاه معرفتی اهل بیت (ع) بتوانیم بازتعریف متفاوتی از کرامت انسانی کنیم، این بازتعریف، شما نگاه مامون را نگاه می‌کنید وقتی که مامون سرزمین گشایی می‌کرد، می‌رفت افغانستان را فتح می‌کرد، امام (ع) عتاب به او می‌کردند که این همه طمع برای سرزمین دیگران برای چیست، روز پانزدهم ما روز پرکاری داریم، چون هم افتتاحیه است و هم هفت تا نشست تخصصی است و هم برنامه‌های اختتامیه است. در افتتاحیه وزیر علوم، رئیس فرهنگستان علوم، دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت و میهمانان بین المللی مان حضور خواهند دارند.
در مراسم اختتامیه علی رغم برنامه‌هایی که رئیس جمهور داشتند ولی فقط به قصد زیارت حضرت و حضور در کنگره و سخنران اختتامیه کنگره داشتند و روز شانزدهم نشست خاصی گذاشتیم راجع به حقوق و کرامت مقاومت و تلاش می‌کنیم که آن جا با نه نفر از فعالان موضوع را روی آن بپردازیم.
نظر شما