توسعه برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مسیر ارتقای سلامت جامعه

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما استان همدان، راضیه‌سادات میرمعینی، در معاونت بهداشتی با اشاره به اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در کشور،بیان کرد: نظام شبکه خدمات سلامت در ایران، از خانه‌های بهداشت روستایی تا مراکز خدمات جامع سلامت، یکی از موفق‌ترین ساختار‌های بهداشتی در منطقه است و توانسته در سال‌های گذشته دستاورد‌های چشمگیری در ارتقای شاخص‌های سلامت، از جمله افزایش پوشش واکسیناسیون و بهبود مراقبت‌های اولیه، برای جمعیت روستایی کشور به همراه داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه نظام شبکه سلامت ایران، به‌عنوان الگویی موفق در سطح بین‌المللی شناخته شده است و بسیاری از کشور‌ها از تجربه ایران در این زمینه بهره گرفته‌اند، گفت: با این حال، با توجه به تغییر نیاز‌های جمعیتی و افزایش تقاضا برای خدمات تخصصی، ضرورت بازبینی و بازطراحی این نظام بیش از پیش احساس می‌شود.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با بیان اینکه هدف اصلی توسعه برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، ارتقای سطح سلامت جمعیت هدف و تحقق دسترسی عادلانه به خدمات است، افزود: این برنامه بر پایه مراقبت‌های اولیه سلامت طراحی شده و تلاش دارد تا علاوه بر ارائه خدمات باکیفیت و پاسخگو، زمینه بهره‌مندی فعال و عادلانه همه گروه‌های جامعه از خدمات سلامت را فراهم سازد.

وی همچنین با تأکید بر نقش حمایت‌های اجتماعی در کنار خدمات سلامت، گفت: کارآمدی نظام سلامت در گرو تقویت پیوند میان مراقبت‌های بهداشتی و حمایت‌های اجتماعی است تا بتوان به اهداف کلان ارتقای سلامت جامعه دست یافت.

میرمعینی از تقویت زیرساخت‌های ارائه خدمات در استان همدان به‌ویژه در شهرستان کبودراهنگ به‌عنوان شهرستان مجری این طرح یاد کرد و افزود: هرچند برخی چالش‌ها و کاستی‌ها در زیرساخت‌ها وجود دارد، اما برنامه‌ریزی لازم برای بهبود شرایط و ارتقای ظرفیت‌ها در دست انجام است.

وی با تأکید بر ضرورت فرهنگ‌سازی عمومی، خاطرنشان کرد: همراهی جامعه و آگاهی‌بخشی رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در موفقیت اجرای برنامه پزشک خانواده دارد و اگر جمعیت هدف با برنامه همراه نشود، دستیابی به اهداف پیش‌بینی‌شده ممکن نخواهد بود.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اهمیت همکاری‌های بین‌بخشی در اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، گفت: تحقق اهداف این برنامه نیازمند هماهنگی و تعامل مؤثر میان معاونت‌های بهداشت و درمان، سازمان‌های بیمه‌گر، نهاد‌های حمایتی و همچنین پشتیبانی مدیران ارشد استان است.

وی با تأکید بر اجرای نظام ارجاع الکترونیک در این طرح، افزود: با راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی ارجاع، فرآیند هدایت بیمار از سطح خدمات اولیه به سطوح تخصصی به‌صورت هدفمند و نظام‌مند انجام خواهد شد. 

میرمعینی تاکید کرد: این سامانه امکان نوبت‌گیری و ارجاع بیماران را به مراکز تخصصی فراهم می‌کند و بیماران می‌توانند با کد ارجاع صادرشده مستقیماً در بیمارستان‌های مربوطه خدمات تخصصی دریافت کنند.

وی گفت: در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از پذیرش‌های بیمارستانی استان در چارچوب نظام ارجاع الکترونیک انجام می‌شود و تیم‌های تخصصی در حال هماهنگی برای گسترش این طرح هستند.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان همچنین به اجرای برنامه خودمراقبتی و فرهنگ پیشگیری اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف اصلی این طرح، ترویج فرهنگ خودمراقبتی در بین مردم است تا افراد بتوانند با آموزش‌های لازم، از بروز بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کنند. 

وی با بیان اینکه هر چه میزان خودمراقبتی در جامعه افزایش یابد، نیاز به خدمات درمانی تخصصی و هزینه‌های درمان کاهش یافته و کیفیت زندگی افراد ارتقا پیدا می‌کند، افزود: در این برنامه، اولویت با پیشگیری و آموزش‌های سلامت است؛ به گونه‌ای که مردم در کنار مراجعات دوره‌ای به مراکز خدمات سلامت یا خانه‌های بهداشت، آموزش‌های لازم را برای مراقبت از سلامت خود دریافت می‌کنند. 

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اضافه کرد: در صورت بروز علائم بیماری، این افراد به‌صورت مرحله‌ای از خانه بهداشت به پزشک مرکز و سپس در صورت نیاز، به سطح تخصصی ارجاع داده می‌شوند.

وی با اشاره به چالش‌های موجود در زمینه ارجاع معکوس، گفت: گاهی بیماران بدون نظر پزشک عمومی مستقیماً به پزشکان فوق‌تخصص مراجعه می‌کنند که این اقدام برخلاف اصول نظام ارجاع است؛ در نظام جدید، پزشک عمومی موظف است تا حد امکان خدمات لازم را در سطح خود ارائه دهد و تنها در صورت ضرورت، بیمار را به سطح تخصصی ارجاع دهد.

میرمعینی در ادامه با اشاره به اجرای پایلوت برنامه پزشک خانواده در شهرستان کبودراهنگ، گفت: این شهرستان به‌صورت ویژه برای اجرای مرحله نخست طرح انتخاب شده است تا چالش‌ها و نیاز‌های اجرایی شناسایی و سپس در سایر شهرستان‌ها به‌صورت گسترده‌تر اجرا شود.

 وی افزود: در این طرح، مباحث آموزشی، نظارتی و کنترل کیفیت خدمات با دقت بیشتری در کبودراهنگ دنبال می‌شود تا الگوی مناسبی برای توسعه برنامه در سطح استان و کشور ارائه شود.