وثیقه ‌محوری؛ مشکل نظام بانکی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمد‌هاشم بت‌شکن امروز در پانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران گفت: بانک مسکن برای تأمین مالی با تنگناهای بسیاری روبرو است که راهکارهای جدیدی دارد و این مدل از تامین مالی باید بدون اتکا به منابع بودجه‌ای از مدیریت دارایی‌ها موجود کشور باشد.
وی گفت : امیدواریم بتوانیم این مدل را با تجاربی که در وزارت راه و شهرسازی وجود دارد ،عملیاتی و پیاده کنیم.
بت شکن ادامه داد: در دنیا برای تامین مالی مگاپروژه‌ها ( طرح های بسیار بزرگ)  از چهار روش سرمایه تودیعی سهامداران، وام و خطوط اعتباری بانکی، اوراق بدهی و منابع نهادهای بین‌المللی با تاکید خاص بر بانک‌های توسعه‌ای استفاده می‌شود که در زمینه اوراق بدهی کشور ما کمتر به آن پرداخته است اما وزیر راه و شهرساز به آن توجه ویژه دارد.
مدیرعامل بانک مسکن با بیان اینکه طبق آمار جهانی در سال 2012 بیشترین سهم تامین مالی از طریق پرداخت وام بود که 80 میلیارد دلار رقم آن است، 10 میلیارد دلار اوراق قرضه و بقیه از محل حقوق صاحبان سهام بوده است و امروزه از روش های متخلفی در بانک‌های توسعه‌ای برای تامین نظر مشتریان استفاده می‌شود که ارائه وام‌های بلند مدت یکی از رایج‌ترین روش‌ها است.
بت‌شکن خدمات ارائه شده از سوی بانک‌های توسعه‌ای را متنوع خواند و گفت : این خدمات مالی در دو قالب بازار پولی و خدمات غیربانکی با استفاده از ابزارهای مختلف ارائه می‌شود و در واقع امروز یک محصول خاص برای همه نیازها ارائه نمی‌شود بلکه متناسب با نیازهای موجود از روش‌های گوناگون نیز بهره گرفته می‌شود.
وی با اشاره به روش تامین مالی ساختار یافته با مدیریت دارایی‌ها توضیح داد: بحث اصلی بانک‌های توسعه ای مشتری مداری و تامین مالی در این روش با ابزارهای گوناگون است. روش‌هایی که امروز در کشور با آن مواجه هستیم پاسخگوی نیاز کشور نیست و باید روش‌هایی طراحی شود که نیازها را پاسخگو باشد.
مدیرعامل بانک مسکن یکی از مزایای روش تامین مالی ساختار یافته را منحصر بفرد بودن دارایی‌ها برشمرد و ادامه داد: علاوه بر این انعطاف‌پذیری ، انتقال ریسک و کاهش هزینه‌های وام‌گیری دیگر مزایای این روش است.
بت شکن با تاکید بر اینکه نیاز امروز کشور ما تامین مالی برای طرح‌هاست ، گفت: یکی از مشکلاتی که نظام بانکی امروز با آن مواجه است وثیقه محوری است، در روش تامین مالی ساختار یافته خود پروژه به عنوان وثیقه نزد بانک قرار می‌گیرد و سند دیگری نزد بانک قرار نمی‌گیرد.
وی افزود: در روش تامین مالی ساختار یافته نرخ سود بالای بانکی نیز بسیار کاهش می‌یابد به طوریکه نرخ سود 24 درصد امروزی با اتکا به این روش و استفاده از منابع خارجی تا دو تا سه درصد کاهش می‌یابد و جریان نقدی آتی ناشی از اجرای پروژه است.
مدیرعامل بانک مسکن یکی دیگر از روش های تامین مالی را روش PPP مبتنی بر روش مشارکت دولتی - خصوصی عنوان و اظهار کرد: این روش در دنیا در حوزه راه و شهرسازی رایج است بیشترین حجم اقتصادی از این روش که 43 درصد در بخش راه، 21 درصد راه‌آهن و 6 درصد فرودگاه و بقیه در سایر حوزه‌ها استفاده می‌شود. در هرکدام از این روش‌ها نقش دولت به خوبی دیده می‌شود.
بت شکن ادامه داد: تلاش بانک مسکن این است که با مدیریت دارایی‌ها غیربازارپذیر به این دارایی‌ها ارزش اقتصادی و نقد بدهد که مجموعه اقدامات این بانک در همین جهت خواهد بود.
وی به اجرای این روش در شهرهای جدید اشاره کرد و گفت: برای امسال در شهرهای جدید اقداماتی انجام شد و تسهیلاتی در اختیار شرکت عمران شهرهای جدید قرار گرفت که این تسهیلات شامل وام کوتاه‌مدت، تهاتر، انتشار اوراق بهادار و استفاده از تسهبلات بین المللی است.
مدیرعامل بانک مسکن ادامه داد: در شهر جدید پردیس بانک به دنبال این است که به تدریج تسهیلاتی را در اختیار شرکت عمران قرار دهد تا پروژه‌های زیربنایی به اتمام برسد که با تکمیل این پروژه‌ها خود به خود ارزش افزوده در زمین‌ها ایجاد و هر دو دارایی احیا می‌شود و سود و اصل تسهیلات نیز پرداخت خواهد شد که مازاد آن در اختیار شرکت عمران شهرهای جدید قرار می‌گیرد. این مدل در حال عملیاتی شدن و مجوزهای آن از بانک مرکزی در آستانه صدور است تا شهرهای جدید یک روش جدید تامین مالی را تجربه کنند.
بت‌شکن افزود: در این میان نکته قابل توجه جریان نقدی است و در این روش بانک ریسک نقدینگی را می‌پذیرد و اگر پروژه نیاز به وام کوتاه مدت داشت اختصاص می‌دهد و اگر نیاز به تهاتر و پیش فروش و انتشار اوراق بهادار بود نیز آن را تامین می‌کند. این مدل در تمام دنیا در حال استفاده است. امیدواریم بتوانیم این مدل کارآمد را در پروژه‌های زیرساختی بدون اتکا به منابع بودجه‌ای کشور پیاده و اجرا کنیم و روش جدید برای تامین مالی پروژه‌های مسکن و ساختمان ارائه دهیم.
بررسی وام ۶۰ میلیونی مسکن؛ در دستورکار
مدیرعامل بانک مسکن با بیان اینکه اگر جلسه شورای پول و اعتبار تشکیل شود وام ۶۰ میلیون تومانی مسکن را بررسی و تصویب می‌کند، گفت: تأخیر ابلاغ این وام به علت ملاحظات اجرایی بانک مرکزی است.
محمدهاشم بت‌شکن امروز در حاشیه پانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران اظهار داشت : بانک مرکزی درباره وام 60 میلیونی ملاحظات اجرایی داشت اما با پیشنهاد افزایش سقف وام خرید مسکن از محل اوراق به سقف 60 میلیون تومان موافقت اولیه را انجام داد.
وی گفت :  بنابراین اگر فردا جلسه شورای پول و اعتبار تشکیل شود، این بسته پیشنهادی تصویب و ابلاغ می‌شود و نرخ سود این وام نیز 16 درصد است.
بت‌شکن درباره آخرین آمار استقبال از صندوق پس‌انداز یکم مسکن گفت: تاکنون 23 هزار نفر برای استفاده از وام خرید مسکن تا سقف 80میلیون تومان در صندوق پس‌انداز مسکن خانه یکم ثبت‌نام کرده‌اند و 4 هزار و 300 میلیارد ریال سپرده گذاری شده ‌است.